Deflasyon, belirli bir süre içinde genel fiyat seviyelerinin sürekli olarak azalması durumunu ifade eder. Enflasyonun tam tersidir; enflasyonda fiyatlar yükselirken, deflasyonda fiyatlar düşer. Bu durum, mal ve hizmetlerin daha ucuz hale gelmesi olarak görülebilir. Ancak, bu olumlu görünen gelişme, ekonomik açıdan çeşitli olumsuz etkilere sahiptir.
Deflasyon, göreceli fiyatları sabit tutarken sermaye, emek, mal ve hizmetlerin nominal maliyetlerinde düşüşe neden olur. Bu, tüketicilere zaman içinde aynı nominal gelirle daha fazla mal ve hizmet alma olanağı sağlar. Ancak, düşük fiyatlardan herkes kazançlı çıkmaz. Özellikle borçlular ve finansal piyasa katılımcıları için deflasyon riskler barındırır.
Nedenleri Nelerdir?
Deflasyonun birden fazla nedeni vardır. Toplam talepteki azalma, artan toplam arz, teknolojik ilerlemeler, para akışının azalması ve para politikası, deflasyonun temel nedenleri arasındadır. Toplam talepteki azalma, üreticilerin ürün fazlasıyla kalmasına ve fiyatların düşmesine yol açar. Rekabet, fiyatların daha da düşmesine katkıda bulunur. Teknolojik ilerlemeler de üretimde artışa neden olarak toplam arzı artırır.
Daralan para politikası ve para akışının azalması, ekonomiyi yavaşlatır çünkü insanlar, fiyatlar düşerken paralarının daha fazla değer kazandığını düşünerek harcamalarını kısıtlarlar. Deflasyon dönemleri genellikle uzun süreli yapay parasal genişleme sonrasında ortaya çıkar. Örneğin, 1930'ların başındaki ciddi deflasyon dönemi, yıkıcı banka iflaslarının ardından para arzındaki düşüşten kaynaklandı.
