Dünya genelindeki finansal piyasalar, ABD'nin ticaret politikalarındaki attığı son adımların yarattığı belirsizlikle yeni haftaya negatif bir başlangıç yaptı. ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni gümrük tarifeleri açıklaması ve Çin’i hedef alan sert söylemleri yatırımcıların risk iştahını azaltırken, küresel çapta dalgalanmalara yol açtı.
Washington yönetiminin dış ticarete yönelik attığı adımların yankıları sürerken, Trump’ın çelik ithalatına uygulanan tarifelerde artışa gitmesi ve Pekin’e yönelttiği suçlamalar piyasalarda tedirginliğe neden oldu. Trump, Oval Ofis’te yaptığı konuşmada, “Çin anlaşmanın büyük bir kısmını ihlal etti” ifadesini kullanarak, Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşüp durumu çözmeyi hedeflediğini dile getirdi.
Amerikan medyasında yer alan haberlere göre, Trump’ın bu çıkışının arkasında Çin’in stratejik maden ihracatında geri adım atmaması bulunuyor. Ayrıca, ABD'nin Çin'e yönelik teknoloji ihracat kısıtlamalarını genişletme planları da dikkat çekiyor.
Piyasa analistleri, ticaret tarifelerinin küresel ekonomide süregelen bir belirsizlik unsuru olmaya devam ettiğini belirtiyor. Uzmanlar, ABD'nin değişken ticaret politikalarının yatırımcıları temkinli davranmaya ittiğini vurguluyor.
Trump, Çelik Vergisini Yüzde 50'ye Çıkarıyor
Trump, US Steel’in Pennsylvania’daki tesisinde yaptığı açıklamada, çelik ithalatına uygulanan gümrük vergisinin yüzde 25’ten yüzde 50’ye yükseltileceğini duyurdu. Daha önce 10 Şubat’ta imzaladığı kararnameyle çelik ve alüminyum ürünlerine yüzde 25 oranında gümrük vergisi getiren Trump yönetimi, bu tarifeleri 12 Mart itibarıyla yürürlüğe koymuştu.
Uzmanlara göre, çelik vergilerindeki artış, üretim sektörünü olumsuz etkileyebilir. Özellikle otomotiv ve savunma sanayi gibi çeliğe yüksek bağımlılığı olan alanlarda maliyet artışları, fiyatlara yansıyabilir.
Fed Başkanı Powell’ın Mesajları Merakla Bekleniyor
ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell’ın, Fed’in Uluslararası Finans Bölümü'nün 75. yıl dönümü kapsamında yapacağı konuşma piyasaların radarına girmiş durumda. Powell’ın, ticaret savaşlarının ABD ekonomisine olası etkileri hakkında vereceği sinyallerin yatırımcılar açısından büyük önem taşıdığı belirtiliyor.
Analistlere göre, gümrük tarifeleri, kısa vadeli enflasyon beklentilerini yukarı yönlü etkileyebilir. Cuma günü yayımlanan Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi, mayısta 52,2 seviyesine revize edilirken, kısa vadeli enflasyon tahmini yüzde 6,6’ya yükseldi, uzun vadeli beklenti ise yüzde 4,2’ye geriledi.
Öte yandan, Fed'in yakından izlediği çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi nisan ayında aylık bazda yüzde 0,1, yıllık bazda ise yüzde 2,5 artış gösterdi. Bu veriler ışığında, piyasalar haziran toplantısında faizlerin sabit tutulacağını öngörürken, eylülde faiz indirimi olasılığı yüzde 88’e çıktı.
ABD Borsaları Karışık, Vadeli İşlemler Negatif Bölgede
Geçen cuma günü Wall Street’te karışık bir seyir izlendi. Nasdaq yüzde 0,32 düşerken, Dow Jones yüzde 0,13 yükseldi; S&P 500 ise günü yatay tamamladı. Yeni haftaya girilirken ABD vadeli endeksleri ise satıcılı bir görüntü sergiliyor.
Artan belirsizlikler yatırımcıları güvenli limanlara yönlendirirken, tahvil piyasalarında alımların etkisiyle ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,40’a kadar geriledi. Şu sıralarda ise faiz oranı yüzde 4,42 seviyesinde seyrediyor. Öte yandan, Trump’ın Çin’e yönelik suçlamaları ve yükselen tarifeler, risk iştahını azaltırken, altın fiyatlarında da yukarı yönlü hareket gözlendi. Altının ons fiyatı yeni haftaya yüzde 0,8 artışla 3.317 dolardan başladı.
Dolar endeksi 99,3 düzeyinde yatay bir seyir izlerken, Brent petrol yüzde 2,4 primle 64,1 dolara yükseldi.
Avrupa'da Gözler İmalat Verilerinde
Avrupa piyasaları, ticaret gündemindeki belirsizliklerin gölgesinde haftaya başladı. Bugün açıklanacak imalat sektörü PMI verilerinin bölge ekonomisine dair ipuçları vermesi bekleniyor. Avro Bölgesi’nde yüksek enflasyon ile durgunluk riski arasındaki ikilem gündemin ilk sırasındaki yerini koruyor.
Buna paralel olarak, bölgedeki ekonomik aktivitenin yavaşlaması büyüme görünümünü olumsuz etkilerken, yatırımcılar hem tarife gelişmeleri hem de Rusya-Ukrayna Savaşı’na ilişkin haber akışını yakından takip ediyor. Bugün İstanbul'da yapılacak barış görüşmeleri de Avrupa cephesinde merakla izleniyor.
Cuma gününü Almanya’da DAX 40 yüzde 0,27, İtalya’da FTSE MIB 30 yüzde 0,26 ve İngiltere’de FTSE 100 yüzde 0,64 artışla kapatırken, Fransa CAC 40 yüzde 0,36 değer kaybetti. Avrupa’da vadeli endeksler de yeni güne zayıf başladı.
Asya’da Satış Baskısı Hakim
Asya piyasalarında haftanın ilk gününde satış dalgası etkili oldu. ABD ile Çin arasında yeniden yükselen ticaret tansiyonu, bölge borsalarında sert düşüşlere yol açtı. Çin'de Dragon Boat Festivali nedeniyle piyasalar kapalıyken, ABD’nin çelik ithalatına yönelik vergi artışı haberleri, Asya’daki çelik üreticilerinin hisselerinde baskı oluşturdu.
Bu kapsamda Japonya’da Nippon Steel yüzde 1,5, Kobe Steel yüzde 1,1 değer kaybetti. Güney Kore’de ise Seah Steel yüzde 9,6, Dongbu Steel yüzde 6,5, Hyundai Steel yüzde 3,9, Dongkuk Steel yüzde 2,8 ve Ni Steel ile Moonbae Steel hisseleri yüzde 2,5 oranında düşüş yaşadı.
Japonya’da mayıs ayı imalat PMI verisi 49,4 olarak açıklanarak beklentilerin üzerinde gelse de sektörün zayıf seyri sürdü. Bu gelişmelerle birlikte, Japonya’da Nikkei 225 yüzde 1,4, Güney Kore’de Kospi yüzde 0,3 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,2 oranında geriledi.
Borsa İstanbul’da Satış Ağırlıklı Gün
Borsa İstanbul’da geçen cuma satış ağırlıklı bir gün yaşandı. BIST 100 endeksi günü yüzde 1,65 kayıpla 9.019,57 puandan tamamladı. VİOP’ta BIST 30 haziran vadeli kontratlar ise seansı 10.210 puandan tamamladı.
SPK tarafından yayımlanan haftalık bültende, açığa satış yasağı, pay geri alımlarının kolaylaştırılması ve kredili işlemlerde esneklik sağlayan düzenlemelerin 4 Temmuz’a kadar uzatıldığı bildirildi.
Dolar/TL ise haftayı yüzde 0,3 artışla 39,21 seviyesinde tamamladıktan sonra, yeni haftaya yüzde 0,1 primle 39,2590’dan başladı.
Analistler, bugün hem yurt içinde hem de küresel çapta açıklanacak imalat PMI verileri ve Powell’ın konuşmasının piyasalar üzerinde etkili olacağını belirtti. Teknik olarak BIST 100 endeksinde 9.000 ve 8.900 puan seviyeleri destek, 9.100 ve 9.200 ise direnç olarak izleniyor.
