Rüyada okulun bitmediğini görmek, birçok kişinin yıllar sonra bile yaşadığı tekrarlayan bir deneyim olarak literatürde “recurring examination dreams” (tekrarlayan sınav rüyaları) olarak adlandırılır. Uzmanlara göre bu rüyaların temel nedeni, beynin stres yönetimi mekanizmasıdır.
Beyin ve Stresin İzleri
Beynin travma ve stresle ilgili merkezi olan amigdala, geçmişte baskı altında geçirilen dönemleri “yüksek öncelikli tehdit” olarak kaydeder.
Örneğin üniversite sınavları, vize-final haftaları veya askeri eğitimlerde yaşanan yoğun stres, beynin hafızasında silinmeyen bir alan olarak saklanır. Bu süreçte başarısızlık, birey için hayatın kayması anlamına geldiği için beyin bunu hayati bir tehlike olarak kodlar.
Geçmiş Stres Güncel Hayata Taşınıyor
Yıllar sonra iş yerinde mobbing, yüksek kredi kartı borçları veya evdeki tartışmalar gibi güncel stresler yaşandığında, beyin uygun “stres şablonunu” geçmiş deneyimlerden çağırır. Bu nedenle kişi, rüyasında geçmişte yaşadığı sınav veya askeri eğitim ortamına geri dönüyormuş gibi hisseder.
Uzmanlar, bu rüyanın geleceğe dair bir mesaj değil, yalnızca bugünkü stresin geçmişteki baskılarla sahneye konmuş hali olduğunu belirtmektedir.
Erkeklerde “Askerliğin Bitmemesi” Rüyası
Erkeklerde sıkça görülen “askerliğin bitmemesi” versiyonu da benzer psikolojik mekanizmaya dayanır. Hiyerarşi, mutlak itaat ve kaçışın imkansız olduğu ortamlarda yaşanan stres, bilinçaltında derin izler bırakır ve benzer durumlar karşısında rüyalar aracılığıyla tekrar sahneye çıkar.
Bu durum, beynin stres ve çaresizlik hissini tanıdığı eski deneyimlerle başa çıkma yöntemlerinden biridir.