Bitcoin, 2009 yılından bu yana dijital finans dünyasının en çok konuşulan ve değerli varlıklarından biri olmuştur ancak Bitcoin’in toplam arzı 21 milyon adetle sınırlıdır.
Bitcoin, dijital parayı güvenli hâle getirmek isteyen bir grup kriptografın çalışmaları sonucu ortaya çıktı. Bu grup, dijital ortamda saklanan paranın kopyalanıp birden fazla kez kullanılmasını engellemek istiyordu; yani “çifte harcama” sorununa çözüm arıyordu.
Geleneksel bankalar bu sorunu merkezi bir kayıt sistemiyle çözerken, Bitcoin merkezi otoritelere ihtiyaç duymadan, anonim ve güvenli bir yapı sunmayı hedefledi. Satoshi Nakamoto’nun geliştirdiği blokzincir sistemi, işlemleri kriptografi ile koruyarak, farklı kullanıcıların bilgisayarlarında kopyalanan halka açık bir defter oluşturdu.
Satoshi Nakamoto ve Bitcoin’in Felsefesi
Bitcoin’in yaratıcısı Satoshi Nakamoto, kimliği hâlâ gizemli olan bir figürdür. Nakamoto, Bitcoin’i merkezi otoriteden bağımsız, özgürlükçü bir kitleye hitap edecek şekilde tasarladı.
Bitcoin’in sınırlı arzı, merkez bankalarının para arzını sürekli artırarak parayı değersizleştirme riskine karşı bir önlem olarak öne çıkarıldı.
Madencilik ve Yeni Bitcoinlerin Üretimi
Bitcoin üretimi, “madencilik” olarak adlandırılan bir süreçle gerçekleşir. Madenciler, özel yazılımlar aracılığıyla karmaşık matematiksel problemleri çözerek bloklar üretir ve bu süreçte yeni Bitcoin kazanır. Geleneksel para birimlerinin aksine, Bitcoin’de arzı belirleyen merkezi bir otorite yoktur; üretim, bireyler ve madencilik havuzları tarafından yürütülür.
Madencilik, giderek daha rekabetçi ve enerji yoğun bir hâle gelmiştir. Özellikle Çin’deki madencilik merkezleri, gelişmiş donanımlarıyla sürekli olarak blok üretimini sürdürmektedir.
21 Milyon Sınırının Matematiği
Bitcoin’in toplam arzı 21 milyonla sınırlıdır. Bu sınır, sistemdeki “yarılanma” mekanizmasıyla desteklenir. Her dört yılda bir madencilere verilen blok ödülleri yarıya düşer. Örneğin, 2009’da blok başına 50 Bitcoin verilirken, 2024’te bu ödül 3,125 Bitcoin’e gerilemiştir.
Matematiksel olarak, bu ödül dizisi bir geometrik seri oluşturur: 50 + 25 + 12,5 + 6,25 + … Bu serinin limiti toplam arzı yaklaşık 21 milyonla sınırlandırır. Küçük birim olan “satoshi” nedeniyle teorik 21 milyon miktarı biraz altında kalabilir. Bir satoshi, 0,00000001 Bitcoin’e eşittir ve daha fazla bölünemez.
Toplam Arz Sınırına Ulaşıldığında Ne Olacak?
2025 yılı itibarıyla toplam 19,92 milyon Bitcoin üretilmiş durumda. Arz sınırına ulaşıldığında, yeni Bitcoin üretimi duracak ve madenciler yalnızca işlem ücretlerinden kazanç elde edecektir.
Bu değişim, madencilik sektörünü doğrudan etkileyecek ve Bitcoin’in gelecekteki rolüne bağlı olarak piyasayı şekillendirecektir.