Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, Filistin’e yönelik sorumluluklarını yeniden hatırlatan ve İsrail’in 1967’den bu yana sürdürdüğü işgale son verilmesini isteyen karar tasarısını büyük çoğunlukla onayladı.
Cibuti, Ürdün, Moritanya, Katar, Senegal ve Filistin’in ortaklaşa hazırladığı tasarı Genel Kurul’da oylamaya sunuldu.
“Filistin sorununun barışçıl çözümü” başlıklı karar, yapılan oylamada 151 ülke tarafından desteklenirken, İsrail ve ABD’nin de dahil olduğu 11 ülke “hayır” oyu verdi. Aynı oylamada 11 ülke de çekimser kaldı.
Türkiye’den Uygulama Çağrısı
Oylama öncesinde söz alan Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Ahmet Yıldız, Ankara’nın karar tasarısının arkasında durduğunu belirterek tüm ülkelere bu adımların hayata geçirilmesi için aktif bir çaba göstermeleri çağrısını yaptı.
Yıldız, Gazze’deki insani tablonun “endişe verici” olduğunu dile getirerek, İsrail saldırılarının yol açtığı can kayıplarının 70 bini geçtiğini, çöken altyapının ise bölgeyi ağır şekilde tahrip etmeyi sürdürdüğünü vurguladı.
Gazze’de yaşanan yıkıma karşın diplomatik alanda umut veren gelişmeler olduğuna işaret eden Yıldız, son bir yılda iki devletli çözüme verilen uluslararası desteğin belirgin biçimde arttığını ifade etti.
Yıldız, “Gazze'de iki yıl süren yıkıcı çatışma ve yoğun insani acıların ardından ateşkesin sağlanmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Türkiye, bir arabulucu olarak, Güvenlik Konseyi'nin 2803 sayılı kararı ve 20 maddelik barış planı da dahil olmak üzere ateşkes anlaşmalarının eksiksiz ve sadık bir şekilde uygulanması çağrısında bulunuyor” dedi.
Türkiye’nin Gazze’ye engelsiz insani yardım ulaştırılmasına destek verdiğini vurgulayan Yıldız, yeniden inşa çalışmalarının gecikmeden başlaması gerektiğini belirtti.
Ayrıca Batı Şeria, Lübnan ve Suriye hattında şiddetin genişlemesi ihtimaline karşı uluslararası toplumu uyararak, İsrailli yerleşimcilerin Filistin topraklarına yönelik saldırılarını “şiddetle” kınadıklarını kaydetti.
Yıldız, bölgede kalıcı barışın ancak iki devletli çözüm ve 1967 öncesi sınırlar temelinde mümkün olabileceğinin altını çizdi.
Karar Metni: İşgalin Sona Ermesi ve İki Devletli Yapıya Destek
Genel Kurulda onaylanan karar, BM’nin Filistin meselesindeki sorumluluklarını yeniden vurguluyor.
Metinde, İsrail’in 1967’den sonraki işgal faaliyetlerine son vermesi, iki devletli çözümün desteklenmesi ve Filistinlilerin topraklarını gasbettiği belirtilen uygulamaların durdurulması talep ediliyor.
Aynı zamanda müzakerelerin yeniden başlatılması istenirken, devletlere Filistin’e yönelik yardımları artırma ve bölgede “sınır değişikliklerini tanımama” çağrısı yapılıyor.
10 Ekim’de Gazze’de yürürlüğe giren barış anlaşmasına dair memnuniyetin dile getirildiği kararda, Gazze Şeridi’nin demografisini ya da sınırlarını değiştirme girişimlerinin reddedildiği ve bölgenin 1967’de işgal edilen Filistin topraklarının ayrılmaz bir parçası olduğu vurgulanıyor.
Metin, İsrail’in Doğu Kudüs dahil olmak üzere tüm işgal bölgelerinden çekilmesini ve Filistin halkının devredilemez haklarının –özellikle kendi kaderini tayin ve bağımsız devlet kurma hakkının– hayata geçirilmesini talep ediyor.
Her ne kadar Genel Kurul kararları bağlayıcı olmasa da, küresel kamuoyunun genel tutumunu göstermesi bakımından önem taşıdığı belirtiliyor.
BM, Golan Tepeleri’ne İlişkin Karar Tasarısını da Kabul Etti
Genel Kurul, aynı oturumda Mısır tarafından sunulan ve İsrail’in Suriye’ye ait Golan bölgesinden çekilmesini isteyen tasarıyı da oyladı.
“Suriye'nin Golan'ı” başlıklı metin, 123 ülkenin “evet”, İsrail ve ABD’nin de aralarında bulunduğu 7 ülkenin “hayır” oyu ile kabul edildi. Oylamada 41 ülke çekimser kaldı.
“İsrail'in Saldırıları Derhal Durdurulmalı”
Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Ahmet Yıldız oylama öncesi yaptığı konuşmada, kararı desteklediklerini dile getirerek, “Uluslararası toplum, 50 yılı aşkın bir süredir hem Genel Kurul hem de Güvenlik Konseyi'nin çok sayıda kararıyla, Suriye Golanı'nın işgalinin geçersiz ve hükümsüz olduğunu, uluslararası hukukun açık bir ihlalini teşkil ettiğini ve sona erdirilmesi gerektiğini sürekli olarak teyit etmiştir” ifadelerini kullandı.
Yıldız, Suriye’nin uzun bir kriz döneminden çıktığını ve bugün “tarihi bir siyasi, sosyal ve ekonomik toparlanma süreci” yaşadığını belirterek, İsrail’in askeri faaliyetlerinin bu çabaları doğrudan baltaladığını söyledi.
“Bu tür saldırılar derhal durdurulmalı” diyen Yıldız, İsrail’in Suriye topraklarına yönelik operasyonlarının ülkenin egemenliğini ihlal ettiğini, sivilleri tehlikeye attığını ve bölgesel istikararı sarstığını kaydetti.
Yıldız ayrıca, güvenliğin başka bir ülkenin topraklarını işgal ederek inşa edilemeyeceğini vurgulayarak İsrail’i uluslararası hukuka uymaya davet etti.
Tasarı, İsrail’e 1967 Sınırlarına Çekilme Çağrısı Yapıyor
Kabul edilen kararda, İsrail’in Golan Tepeleri’ni işgalinin ve fiili ilhakının yasa dışı olduğu belirtilirken, bunun Güvenlik Konseyi’nin 1981 tarihli 497 sayılı kararına aykırı olduğu hatırlatılıyor.
İsrail’in 497 sayılı karara bugüne kadar uymadığı ifade edilerek, “(Karar) Suriye Golan'ının devam eden işgali ve fiili ilhakının, bölgede adil, kapsamlı ve kalıcı bir barışa ulaşmanın önünde bir engel teşkil ettiğini bir kez daha tespit eder” ifadelerine yer veriliyor.
Metin, İsrail’e Suriye ve Lübnan hatlarındaki müzakereleri yeniden başlatma çağrısı yapıyor ve İsrail'in işgal altındaki tüm Golan bölgesinden 4 Haziran 1967 sınırlarına dönmesini talep ediyor.
BM Genel Kurulu kararlarının bağlayıcı olmamasına rağmen, uluslararası kamuoyunun eğilimini göstermesi açısından önem taşıdığı vurgulanıyor.