Demodex, insan cildinde yaşayan mikroskobik boyuttaki akar yani mite türlerine verilen isimdir. Özellikle yüzde, saç diplerinde ve göz çevresinde bulunan demodex genellikle zararsızdır. Ancak sayıca arttıkları veya bağışıklık sistemi zayıfladığı zaman cilt problemlerine yol açabilirler.
Demodex, Demodex folliculorum ve Demodex brevis olmak üzere iki ana türden oluşmaktadır. Bu akarlar, saç köklerinde ve yağ bezlerinde yaşarken boyutları yaklaşık 0.1-0.4 mm arasındadır. Çıplak gözle görülmezler fakat mikroskop altında gözlemlenebilirler. Demodex, çoğu zaman farkında bile olmadan cildimizde bulunan canlılardır ve kontrolsüz şekilde artmaları cilt sorunlarına neden olabilmektedir. Belirtiler fark edildiğinde dermatolojik muayene oldukça önemlidir. Erken teşhis ve düzenli cilt bakımı ile bu durum kontrol altına alınabilir.
Demodex Nerelerde Yaşarlar?
· Yüz bölgesinde (özellikle burun, yanak, alın ve çene)
· Kirpik diplerinde
· Kulak çevresinde
· Saçlı deride
· Nadiren gövdede
Demodex'in Belirtileri ve Etkileri Nelerdir?
Normalde herkesin cildinde az miktarda Demodex bulunabilir ve herhangi bir probleme yol açmazlar. Fakat sayıları arttığında aşağıdaki belirtilere neden olabilirler:
· Ciltte kızarıklık
· Kaşıntı (özellikle gece artar)
· Yağlı ve parlak cilt görünümü
· Sivilce benzeri döküntüler
· Pullanma, kepeklenme
· Gözlerde yanma, batma, kirpik dökülmesi (demodex blefariti)
Demodex Artışı Neden Olur?
· Bağışıklık sistemi zayıflığı
· Ciltte aşırı yağ üretimi (seboreik cilt)
· Kötü hijyen
· Stres ve yorgunluk
· Uykusuzluk
· Göz makyajının iyi temizlenmemesi
Demodex Nasıl Teşhis Edilir?
· Dermatologlar tarafından cilt kazıntısı ya da kirpik örnekleri mikroskop altında incelenerek tanı konur.
· Göz şikayetleri varsa göz doktorları da kirpik dibi örneği alabilir.
Tedavisi Nasıl Yapılır?
Topikal tedaviler: Metronidazol, ivermektin, çay ağacı yağı içeren kremler.
Göz tedavisi: Demodex blefariti varsa, göz kapaklarına özel şampuanlar veya mendiller önerilir.
Ağızdan ilaçlar: Yoğun vakalarda doktor kontrolünde alınır.
Hijyen: Makyaj temizliği, yüz temizliği ve yastık kılıfı gibi kişisel eşyaların hijyeni çok önemlidir.
Korunmak için Öneriler
· Makyaj malzemelerini paylaşmamak
· Makyajı her gün temizlemek
· Cildi düzenli ve nazik şekilde yıkamak
· Yastık ve havluları sık yıkamak
· Bağışıklığı güçlü tutmak (uyku, beslenme, stres kontrolü)
