Diyabet (şeker hastalığı), pankreasın yeterli insülin üretememesi ya da üretilen insülinin etkili şekilde kullanılamaması sonucu ortaya çıkar. Kan şekerinin sürekli yüksek seyretmesi, damarlara ve organlara zarar vererek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Hastalığın belirtileri bazen fark edilmeyecek kadar sinsi ilerler ve tedavi edilmediği takdirde pek çok organda hasara yol açabilmektedir. Yaşam boyu takip gerektiren diyabet, doğru beslenme ve düzenli kontrollerle kontrol altına alınabilir.
Diyabet Türleri Nelerdir?
Diyabet temelde iki ana gruba ayrılır. Her iki tür de yaşam boyu takip gerektirir fakat erken tanı ve sağlıklı yaşam tarzıyla kontrol altına alınabilir. Diyabet türleri şunlardır:
Tip 1 Diyabet: Pankreasın insülin üretmemesi sonucu oluşur ve çoğunlukla çocukluk ya da gençlik döneminde başlar.
Tip 2 Diyabet: İnsülin direnci ile karakterizedir. Yetişkinlerde daha sık görülür ve en yaygın diyabet türüdür.
Diyabet Neden Oluşur?
Diyabetin gelişiminde hem genetik hem çevresel faktörler etkilidir. Diyabetin bazı nedenleri şunlardır:
· Genetik yatkınlık
· Obezite ve hareketsizlik
· Dengesiz beslenme alışkanlıkları
· İnsülin direnci
· Hormonal bozukluklar
Diyabetin Belirtileri Nelerdir?
Diyabet çoğu zaman sessiz ilerler fakat bazı küçük değişiklikler, hastalığın erken habercisi olabilir. En bilinen belirtileri ise şunlardır:
· Aşırı susama ve sık idrara çıkma
· Ani kilo kaybı
· Sürekli yorgunluk
· Görme bulanıklığı
· Ellerde ve ayaklarda uyuşma
· Yara ve kesiklerin geç iyileşmesi
Diyabet Nasıl Teşhis Edilir?
Diyabet tanısı basit kan testleriyle konur. Bu testler şunlardır:
· Açlık kan şekeri
· HbA1c testi (3 aylık şeker ortalaması)
· Oral glukoz tolerans testi (OGTT)
Diyabet Tedavisi Nasıldır?
Tedavi kişiye özeldir ve diyabetin türüne göre şekillenir. Diyabetin tedavi seçenekleri şunlardır:
Tip 1 diyabet: İnsülin tedavisi zorunludur.
Tip 2 diyabet: İlaç tedavisi, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizle kontrol altına alınabilir.
Tıbbi beslenme tedavisi: Kan şekerini dengede tutmak için kişiye özel hazırlanır.
Düzenli takip: Göz, böbrek ve damar sağlığı için periyodik kontroller önemlidir.
Diyabetten Korunma Yolları Nelerdir?
Diyabet riskini azaltmak büyük ölçüde kişinin kendi kontrolündedir. Diyabetten korunmanın bazı yolları şunlardır:
· Dengeli ve lif ağırlıklı beslenmek
· Düzenli fiziksel aktivite yapmak
· Kilo kontrolünü sağlamak
· Şekerli içecekleri ve fast food tüketimini azaltmak
· Stresi yönetmek
· Düzenli sağlık kontrolleri