Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ankara’ya gerçekleştireceği ziyaret kapsamında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki Türk heyeti ve ABD Başkanı Donald Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff ile Rusya-Ukrayna savaşının sona erdirilmesini ele alacak.
Ziyareti sosyal medya hesabından duyuran Zelenskiy, “Müzakereleri yoğunlaştırmaya hazırlanıyoruz ve müttefiklerimize sunacağımız çözümler üzerinde çalışıyoruz. Savaşın sonunu tüm gücümüzle yaklaştırmak Ukrayna'nın birinci önceliğidir” ifadelerini kullandı. Ayrıca esir değişimi için de çalışmaların sürdüğünü belirtti.
Ankara Görüşmelerinin Hedefi
Ukraynalı yetkililer, Ankara’da yapılacak görüşmelerin, ABD’nin Rusya-Ukrayna savaşının müzakereler yoluyla sona erdirilmesi sürecine yeniden dâhil olmasını sağlamayı amaçladığını açıkladı. Witkoff’un da bu amaçla Ankara’da bulunacağı bildirildi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran, Zelenskiy’nin 19 Kasım’da yapacağı “çalışma ziyareti”nde, “stratejik ortağımız Ukrayna ile ikili gündemimizdeki konuların yanı sıra Rusya-Ukrayna savaşına dair güncel gelişmeler ile İstanbul Süreci başta olmak üzere ateşkesin tesisi ve kalıcı çözüme yönelik çabaların ele alınması öngörülmektedir” dedi.
Tarafların hem ikili hem de üçlü formatta görüşmeler yapması planlanıyor. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, görüşmelerde Rus tarafının yer almayacağını ancak toplantı sonrası bilgilendirilmeyi beklediklerini kaydetti.
ABD’nin Sürece Katılım Olasılığı
ABD tarafının sürece yeniden dâhil olup olmayacağı merak konusu. Trump, görevde olduğu dönemde Rusya’nın Şubat 2022’de başlattığı Ukrayna işgalini sona erdirmek için girişimlerde bulunmuş ancak başarılı olamamıştı.
Trump, Ukrayna dosyasını ele alan Witkoff’u Moskova’ya beş kez göndererek Putin ile görüşmeler yapmasını sağlamış, ancak sonuç alınamamıştı.
Gazze’de İsrail-Hamas arasında sağlanan ilerlemenin ardından ABD’nin Rusya-Ukrayna barış sürecine yeniden yoğunlaşabileceği belirtiliyor. Zelenskiy’nin Witkoff’a sunacağı yeni çözüm önerileri ile ABD Başkanı Trump’ı sürece dâhil etmeyi hedeflediği öngörülüyor.
Türkiye’nin Arabuluculuk Rolü
Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın barış girişimlerinde başından itibaren oynadığı rol, Ankara’nın görüşme için tercih edilmesinde belirleyici oldu. Ayrıca Türkiye’nin Washington’u sürece dâhil etme konusunda Zelenskiy’ye destek olabileceği değerlendiriliyor.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 10 Kasım’da ABD’ye yaptığı ziyarette Witkoff ile bir araya gelmiş ve gündem başlıkları arasında Rusya-Ukrayna barış süreci de bulunmuştu. Fidan, görüşmelerle ilgili yaptığı açıklamada, “Şimdi bu savaş aslında durmaya en yakın noktada bence. Her iki taraf da birbirinin ulaştırma ve enerji altyapılarını hedef almış durumda. Artık barış için, ateşkes için bütün şartlar ortada” değerlendirmesinde bulundu.
Önceki Görüşmeler ve Ateşkes Engelleri
BBC Türkçe’nin aktardığı bilgilere göre, Zelenskiy-Erdoğan-Witkoff görüşmesinden çıkacak sonuç ve mesajlar, ABD Başkanı Trump’ın yeni adımlarında belirleyici olacak.
Rusya ve Ukrayna arasındaki son doğrudan görüşmeler İstanbul’da gerçekleşmişti. Ukrayna heyetine Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Ömerov, Rus heyetine ise Putin’in Yardımcısı Vladimir Medinski başkanlık etti. Üç tur görüşme (16 Mayıs, 2 Haziran ve 23 Temmuz) sırasında esir takası dışında önemli bir sonuç alınamamıştı.
Görüşmelerdeki temel engel, ateşkes modellerinde taraflar arasında uzlaşı sağlanamaması oldu. Ukrayna, ateşkesten sonra kalıcı anlaşma için liderler seviyesinde müzakerelerin başlatılmasını isterken, Rusya, toprak konusu da dâhil olmak üzere anlaşma maddelerinde uzlaşmadan ateşkese yanaşmayacağını ifade ediyor. Moskova, işgal ettiği Luhansk ve Donetsk bölgeleri ile 2014’te ilhak ettiği Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu Ukrayna’nın tanımasını talep ediyor.