Necmettin Erbakan Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ercan Yılmaz ve uzman eğitmen Abdullah Aktürk, Türkiye genelinde bin 614 gençle yaptıkları çalışmada beyin çürümesi olarak tanımlanan dijital yorgunluğun yaygınlığını inceledi.
Araştırma, sosyal medya süresinin ve akıllı telefon kullanım yaşının düştükçe belirtilerin belirgin şekilde arttığını gösteriyor.
Gençlerde Beyin Çürümesi Alarmı
Türkiye’de farklı üniversiteler ile ortaöğretim kurumlarından 1.614 genç üzerinde yapılan kapsamlı araştırma, dijital çağın yeni davranış bozukluklarından biri olarak tartışılan beyin çürümesi (Brainrot) olgusuna ışık tuttu.
Bulgular, özellikle sosyal medyada geçirilen sürenin artmasıyla birlikte dikkat eksikliği, zihinsel yorgunluk ve dalgınlık gibi belirtilerin belirgin şekilde yükseldiğini gösterdi.
Sosyal Medya Kullanımı Tetikliyor
Araştırmanın sonuçlarını değerlendiren Prof. Dr. Ercan Yılmaz, gençlerdeki zihinsel tükenmişliği en çok besleyen unsurun ekran karşısında geçirilen uzun zaman dilimleri olduğunu belirtti.
Yılmaz, “Araştırma sonuçlarına göre, gençlerde beyin çürümesi belirtilerini en çok tetikleyen faktörün, günlük sosyal medya kullanım süresi olduğu belirlendi. Gençlerin yaklaşık yüzde 10’u beyin çürümesi belirtilerine sahip olduklarını ifade ederken, her 100 gençten 2’si yüksek düzeyde beyin çürümesi belirtileri göstermektedir. Ortalama olarak gençlerin dörtte birinden fazlası beyin çürümesi belirtilerine sahip” diyerek durumu özetledi.
Kritik Yaş 12–14
Gençlerin dijital hayata çok küçük yaşlarda adım attığını vurgulayan Prof. Dr. Yılmaz, araştırmanın yaş faktörüne dair dikkat çeken noktalar barındırdığını söyledi.
Yılmaz, “Gençlerin yüzde 52’si, ilk akıllı telefona sahip olma düzeyi 12-14 yaş aralığında. İlk sosyal medya üyeliklerini 12-14 yaş aralığında gerçekleştiriyorlar ve sosyal medya üyeliği, akıllı telefona sahip olma yaşı düştükçe beyin çürümesi de artmaya başlıyor. Sosyal medya ve akıllı telefona 18 yaş üstünde sahip olan gençlerde daha az beyin çürümesi belirtilere sahip olduğunu bulduk” ifadelerini kullandı.
“Ev İçinde Yasaklı Bölgeler Oluşturulmalı”
Araştırmanın yürütücülerinden uzman eğitmen Abdullah Aktürk ise gençlerin sosyal medya tüketimini azaltabilecek pratik öneriler sundu. Aktürk, “Instagram, TikTok gibi uygulamalar varsa bunları telefonundan silebilir ve bilgisayarından bağlanabilir. Böylelikle daha az kullanabilir hale gelir. Ekranı sıkıcılaştırma dediğimiz daha çok gri tonların yer aldığı ekran renklerini tercih edebilir. Ev içerisinde yasaklı bölgeler ve yasaklı zamanlar oluşturması daha doğru olur. Çünkü yatmadan önce sosyal medyayı çok kullanan birey yatak odasına telefonu sokmamak gibi bir kural koyarsa, sosyal medya kullanımı düşecektir” sözleriyle önerilerini paylaştı.