Kayseri’nin Develi ilçesinde bulunan Gümüşören Barajı’nda kuraklık nedeniyle su seviyesinin ciddi şekilde düşmesi, yıllardır su altında kalan eski köy ve mezraların tekrar ortaya çıkmasına yol açtı. Bölge halkı, geçmiş yıllara ait evleri, camileri ve okulları görünce hem duygulandı hem de kuraklık endişesi yaşadı.
Gümüşören Barajı'nın Bölgeye Katkısı
2015 yılında sulama amacıyla hizmete açılan Gümüşören Barajı, Develi ovasındaki 57 bin hektarlık tarım alanının su ihtiyacını karşılıyor. Aynı zamanda elektrik üretimi ve balıkçılık faaliyetlerine imkân tanıyan tesis, bölge halkına hem ekonomik katkı sağlıyor hem de tarımsal üretimi destekliyor.
Gümüşören Barajı ve HES İşletme Müdürü Cemalettin Yıldız, barajın hem tarım hem enerji üretimi açısından önemini vurgulayarak, “Burada maksimum 1297 kodda su biriktirebiliyoruz. Bunu sezon boyunca sulamaya gönderiyoruz. Şu anda baraj minimum seviyelerde. Baraj tam dolu olduğunda 186 milyon metreküplük suyumuz oluyor ama şu anda 71 milyon metreküplük suyumuz var. Bu, 60 milyon metreküpe indiği zaman ne sistem çalışabilir ne de buradan su alınabilir” dedi.
Doluluk Oranında Tarihi Düşüş
Barajdaki su seviyesinin yüzde 27’ye kadar gerilediğini ifade eden Yıldız, “Biz yüzde 100 olduğu zamanları da gördük. Hatta taşkın olduğu zamanlara şahit olduk. Kuraklık ve sulamanın çok olması sebebiyle şu anda minimum seviyelerdeyiz. Böyle sürerse sulamaya belki 20 gün daha su verebiliriz. Bu, kuraklık nedeniyle seneye üretimi daha da düşüreceğiz, daha az su harcayacağız, sulamaya daha az su vereceğiz gibi algılanabilir. Yani bir sene önceki durum artık bir sene sonrasını belirliyor. Bu dönemde yağış mevsimine giriyoruz ve beklentimiz var” diye konuştu.
Su Seviyesi Düşünce Tarihi Yerleşim Alanları Ortaya Çıktı
Barajdaki su seviyesinin düşmesiyle Yenice ve Çukuryurt köyleri ile Beşkardeşler ve Menengi mezraları tekrar gün yüzüne çıktı. Yıllardır su altında kalan bu alanlarda okulların, evlerin ve camilerin temelleri yeniden gözlemlenebildi.
Yenice Mahallesi Muhtarı Erol Çalışkan, eski yerleşim yerlerini görmekten hem duygulandığını hem de endişelendiğini belirterek, “Baraj 2015'te yapılmıştı. Bu seneye kadar eski köyümüzün, yerleşim alanımızın böyle açığa çıktığını ilk kez görüyorum. Okulumuz, evlerimiz, camimiz açığa çıktı. Bir yandan da duygulanıyorum gördükçe. Burada yaşayan insanlar gözümün önünden geçiyor. Bizim kendi yaşantılarımız, çocukluğumuz burada geçti. Köylümüzle beraber, hep beraber burada çok neşeli, huzurluyduk. Yani burada anılar gözümüzün önüne geliyor” dedi.
"Tarımsal Sulama Yapamıyoruz"
Suyun 1 kilometre kadar çekildiğini ve bu durumun tarımsal sulamayı zorlaştırdığını vurgulayan Çalışkan, “Sular 1 kilometre çekildi. Daha önceden de böyle bir şey yaşanmamıştı. Barajın seviyesi çok yüksekti. İşte bu gördüğünüz kısımlarda bahçelerimiz vardı. O bahçelerimizi suluyorduk. Ürün yetiştirip, çoluğumuzu çocuğumuzu geçindirmek için bir mücadele ediyorduk ama şimdi ise su 1 kilometre araziden uzaklaştı. Tarımsal sulama da yapamıyoruz. İklim olarak da bu sene kötü bir süreç geçirdik” ifadelerini kullandı.
Kuraklık Endişesi
Uzmanlar ve yetkililer, Gümüşören Barajı’ndaki su seviyesinin düşmesinin hem tarımsal üretim hem de elektrik üretimi açısından risk oluşturduğunu belirtiyor.