Kalp ve damar sağlığının korunmasında beslenmenin belirleyici rol oynadığına dikkat çeken Diyetisyen Ayça Doğandemir, kolesterol seviyelerinin doğru beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabileceğini belirtti.
“Kolesterol, bazı vücut fonksiyonları için az miktarda gereksinim duyulan yağ türevi bir maddedir” diyen Doğandemir, yüksek kolesterol düzeylerinin damar çeperinde birikerek kalp sağlığını tehdit ettiğini vurguladı. Kolesterol düzeyini etkileyen çok sayıda faktör bulunduğunu ifade eden Doğandemir, “Kalıtım, beslenme alışkanlıkları, şişmanlık ve stres gibi etkenler total kolesterol ve LDL (kötü kolesterol) düzeylerini yükseltmektedir” dedi.
Doğandemir, özellikle diyetin içeriğinin kan lipid profili (kolesterol, HDL, LDL, trigliserit düzeyleri) üzerinde belirleyici olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Yüksek kolesterollü diyet, toplam yağ ve özellikle doymuş yağ tüketiminin fazla olması LDL kolesterolü artırır. HDL (iyi kolesterol) düzeyini artırmak için ise en etkili yöntem fiziksel aktivitenin artırılmasıdır. Ayrıca fazla kiloların verilmesi ve doymuş yağlar yerine tekli doymamış yağların tercih edilmesi de HDL seviyesini olumlu yönde etkiler.”
Kolesterolü dengelemede kullanılan yağ türlerine de dikkat çeken Doğandemir, “Zeytin ve zeytinyağı tekli doymamış yağlar açısından zengindir. Mısırözü, ayçiçek, fındık ve soya yağı gibi bitkisel yağlar ise omega-6 yönünden; ceviz, fındık, badem, keten tohumu ve balık ise omega-3 açısından zengin çoklu doymamış yağ kaynaklarıdır” ifadelerini kullandı.
Diyetisyen Ayça Doğandemir, günlük beslenmede dikkat edilmesi gereken temel unsurları sıralarken, toplam yağ tüketiminin günlük enerjinin yüzde 30’unu geçmemesi gerektiğini belirtti. Sebze ve meyveler, tahıllar, yağsız etler ve düşük yağlı süt ürünleri ile dengeli bir diyetin oluşturulmasının önemine değindi. Katı yağlar yerine zeytinyağı gibi sıvı yağların tercih edilmesi gerektiğini, yemeklerin kızartma yerine haşlama, buharda veya fırında pişirilmesinin daha sağlıklı olduğunu vurguladı. Ayrıca sakatat, işlenmiş et ürünleri, mayonez ve krema gibi yüksek yağ içeren besinlerden kaçınılması gerektiğini ifade etti. Süt ve süt ürünlerinde ise az yağlı seçeneklerin tercih edilmesinin kalp sağlığını desteklediğini belirten Doğandemir, alışverişlerde besin etiketlerinin dikkatle incelenmesi ve düşük yağ içeren ürünlerin seçilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
Kalp sağlığını destekleyen özel öneriler de sunan Doğandemir, haftada en az iki kez 200 gram balık tüketilmesini, günde beş porsiyon sebze ve meyve alınmasını önerdi. Ayrıca tam tahılların ve kurubaklagillerin diyetin ayrılmaz bir parçası olması gerektiğini belirtti.
“Kurubaklagiller; doymuş yağ ve kolesterol içermez, bitkisel protein ve posa bakımından zengindir. Bu özellikleri sayesinde kolesterolü düşürücü etkiye sahiptir” diyen Doğandemir, dışarıda yemek yenilen durumlarda da yemeklerin hazırlanma yöntemlerine dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.
Son olarak Doğandemir, “Yağ tüketimini azaltmak sağlıklı bir yaşamın anahtarıdır. Ancak bu, tamamen yağı kesmek anlamına gelmemeli; doğru yağ kaynaklarını ve uygun pişirme yöntemlerini seçmekle mümkündür” diyerek sözlerini tamamladı.
