Küresel finansal piyasalar yeni haftaya, Orta Doğu’daki tansiyonun artmasıyla ihtiyatlı bir şekilde giriş yaptı. ABD’nin İran’daki bazı nükleer tesisleri hedef alan hava saldırıları, yatırımcıların güvenli limanlara yönelmesine neden olurken, piyasalarda dalgalı bir seyir gözlendi.
Hafta sonunda ABD'nin, İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesislerini vurması dünya genelinde endişeye neden oldu. Saldırının ardından açıklama yapan ABD Başkanı Donald Trump, "İran’ın nükleer altyapısı tamamen ortadan kaldırıldı" diyerek, İran’ın barış yolunu seçmemesi halinde daha sert müdahalelerin geleceğini vurguladı.
Washington’dan yapılan bir diğer açıklama ise diplomatik yollara açık kapı bıraktı. ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, “Amacımız askeri çatışmayı tırmandırmak değil, diplomatik çözümler üretmek” dedi.
Uzmanlar, bölgedeki tansiyonun özellikle enerji arzı üzerindeki potansiyel etkileri nedeniyle piyasalarca dikkatle takip edildiğini belirtiyor. Jeopolitik risklerin küresel ekonomik istikrara zarar verebileceği uyarısı yapılıyor.
Hürmüz Boğazı Yeni Haftada Stratejik Gündemde
ABD’nin İran’a yönelik askeri hamlelerinin ardından, küresel enerji akışının kilit noktalarından biri olan Hürmüz Boğazı’nın güvenliği yeniden sorgulanmaya başladı. Dünyadaki deniz yoluyla taşınan petrolün üçte biri, LNG ticaretinin ise yüzde 20’si bu dar geçitten sağlanıyor. Özellikle Asya ülkeleri, bölgeden tedarik edilen petrolün büyük kısmını tüketiyor.
İran Meclisi Ulusal Güvenlik Komisyonu Üyesi İsmail Kevseri, “Meclis olarak Hürmüz Boğazı’nın kapatılması gerektiğini düşünüyoruz ancak karar Milli Güvenlik Yüksek Konseyi’ne aittir” şeklinde açıklamada bulundu.
Ekonomistler, 1970'lerdeki petrol krizine benzer bir arz şokunun yaşanması durumunda dünya ekonomisinin ciddi bir darbe alabileceği konusunda uyarıyor.
Petrol Fiyatları Yükseldi, ABD Vadelileri Haftaya Düşüşle Başladı
Cuma günü Nasdaq yüzde 0,51, S&P 500 yüzde 0,22 gerilerken, Dow Jones endeksi yüzde 0,08 artış kaydetti. Ancak ABD'de endeks vadeli işlemleri haftanın ilk işlem gününe negatif yönde başladı.
Jeopolitik endişelerin etkisiyle Brent petrolün varili yüzde 1,2’lik artışla 76,8 dolara, WTI tipi petrol ise yüzde 1,3’lük yükselişle 74,7 dolara çıktı. Enerji fiyatlarındaki bu yükseliş, arz kesintisi riskinin fiyatlamalara yansıdığını gösteriyor.
Tahvil piyasalarında ise satış baskısı öne çıktı. ABD 10 yıllık tahvil faizi 2 baz puanlık artışla yüzde 4,40 seviyesini gördü. Altının ons fiyatı ise sabah saatlerindeki kazanımlarını kaybederek yüzde 0,8 oranında düşüşle 3.358 dolara geriledi.
Doların, gelişmiş ülke para birimlerine karşı değer kazandığı görülüyor. Dolar endeksi şu sıralarda yüzde 0,4 artışla 99,1 seviyesinde işlem görüyor.
Avrupa’da Gözler PMI Verilerinde, Piyasalarda Tedirginlik Hakim
Cuma günü Avrupa borsalarında Fransa, Almanya ve İtalya’da yükseliş yaşanırken, İngiltere FTSE 100 endeksi negatif ayrıştı. Yeni haftaya başlarken Avrupa vadeli endekslerinde de zayıf bir görünüm dikkat çekiyor.
Orta Doğu’daki krizin enerji fiyatlarını ve bölgenin arz güvenliğini etkileme ihtimali Avrupa’da yatırımcıların radarına girdi. Özellikle Hürmüz Boğazı'ndan gelecek haber akışının, kıtanın ekonomik görünümüne etkileri yakından izleniyor.
Bugün Avrupa genelinde açıklanacak olan imalat ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verileri de ekonomik büyüme görünümü açısından kritik önem taşıyor. Son gelen güçlü büyüme verilerinin, resesyon kaygılarını bir nebze de olsa azalttığı değerlendiriliyor.
Asya Borsaları Karışık Seyir İzliyor, Çin Endeksleri Pozitif Ayrışıyor
Asya piyasalarında Orta Doğu’daki gelişmelerin yankıları sürüyor. Özellikle enerji ithalatında Hürmüz Boğazı’na bağımlı olan Asya ülkeleri, gelişmeleri yakından izliyor.
İran’ın boğazı tamamen kapatma yerine, bazı ülkelere yönelik yaptırım uygulayabileceği yönündeki beklentiler Çin piyasalarında iyimserlik yarattı. Çinli tankerlerin bu tür yaptırımlardan daha az etkilenmesi, Çin endekslerine destek veriyor.
Japonya’da açıklanan haziran ayı imalat sanayi PMI verisi 50,4’e yükselerek sektörde toparlanma sinyali verirken, hizmet sektörü PMI da 51,5 seviyesinde güçlendi. Gün sonunda Japon Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2 ve Güney Kore Kospi yüzde 0,3 düşerken, Şanghay Bileşik Endeksi yüzde 0,2, Hang Seng ise yüzde 0,3 yükseldi.
Borsa İstanbul Haftayı Yükselişle Karşıladı
Cuma günü alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi günü yüzde 1,11 değer kazanarak 9.203,37 puandan tamamladı. VİOP’ta BIST 30 endeksine bağlı haziran vadeli kontrat ise kapanış sonrası akşam seansında yüzde 0,4 primle 10.306 puanda işlem gördü.
Dolar/TL, cuma gününü yüzde 0,1 artışla 39,6730 seviyesinde kapatırken, yeni haftaya bankalararası piyasada 39,7270 seviyesinden başladı.
Bugün yurt içinde finansal hizmetler güven endeksi açıklanacak. Yurt dışında ise PMI verileri öne çıkacak. Teknik olarak BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.400 puan seviyeleri direnç, 9.100 ve 9.000 puan aralıkları ise destek olarak öne çıkıyor.