Küresel piyasalar, ABD ile Çin arasında karşılıklı gümrük vergilerinin geçici olarak düşürülmesi yönünde varılan mutabakat sonrası yükseliş trendine girdi. Ekonomik takvimde bugün açıklanacak olan ABD enflasyon verisi ise yatırımcıların odak noktası oldu.
Son dönemde dünya genelinde resesyon ve yüksek enflasyon ikilemi finansal varlıkların değerlemesinde belirleyici olurken, Washington ve Pekin’den gelen gümrük tarifeleriyle ilgili olumlu sinyaller, küresel risk iştahını artırdı. Bir süredir karşılıklı yaptırımlar üzerinden ilerleyen ticaret savaşı, İsviçre’de yapılan müzakerelerle geçici de olsa yumuşama sinyali verdi.
14 Mayıs itibarıyla yürürlüğe girecek olan anlaşmaya göre, ABD’nin Çin’den ithal edilen ürünlere uyguladığı yüzde 145 oranındaki gümrük vergisi yüzde 30’a çekilirken, Çin de ABD mallarına uyguladığı yüzde 125'lik vergiyi yüzde 10 seviyesine düşürecek.
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da gerçekleştirdiği basın toplantısında Cenevre’de sağlanan uzlaşının ardından "Çin ile yeni bir başlangıç yaptık" diyerek, Çin’in parasal olmayan tüm engelleri askıya alacağını ve sonrasında kaldıracağını açıkladı.
Trump ayrıca, yapılan anlaşmanın otomobil, çelik, alüminyum ve ilaç gibi bazı sektörleri kapsamadığını vurgulayarak “Çin’e zarar vermek gibi bir amacımız yok” dedi. 90 günlük sürenin sonunda kalıcı bir anlaşma sağlanamasa dahi tarifelerin yeniden yüzde 145’e çıkarılmayacağını belirten Trump, “Uzlaşma sağlanacağına inanıyorum” ifadelerini kullandı.
Uzmanlar, ABD-Çin arasındaki tarifelere dair bu gelişmenin, küresel ekonomide belirsizliği bir miktar azalttığını ve ticari ilişkilerde normalleşme adına kritik bir adım olduğunu değerlendiriyor. Analistlere göre, yatırımcıların büyüme endişeleri geçici olarak azalsa da, sürecin sonunda kalıcı bir ticari denge kurulup kurulamayacağına dair soru işaretleri sürüyor.
ABD Enflasyon Raporu Kritik Öneme Sahip
Bugün açıklanacak olan Nisan ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ABD ekonomisindeki yönelimi ortaya koyması bakımından dikkatle takip ediliyor. Özellikle tarifelerin fiyatlara etkisi, alt kalemlerdeki artış oranlarıyla daha net görülebilecek.
ABD Merkez Bankası (Fed), son toplantı özetlerinde işsizlik ve enflasyon risklerinin yükseldiğine vurgu yapmıştı. Fed Başkanı Jerome Powell, yaptığı değerlendirmede, artan tarifelerin enflasyonist baskıları tetikleyebileceğini ve büyüme üzerinde yavaşlatıcı bir etki yaratabileceğini söylemişti.
Analistler, henüz ekonomik verilerde tarifelerin net etkilerinin görülmediğini ifade ediyor. İstihdam piyasasındaki soğuma ve enflasyonda beklenen düşüşün gerçekleşmemesi, Fed’in karar alma süreçlerini zorlaştırabilir. Uzun vadeli enflasyon beklentilerinde bir bozulma yaşanması halinde, Powell’ın “yüksek enflasyon riskine karşı hassas” duruşunu sürdüreceği belirtiliyor.
New York Borsası Anlaşma Sonrası Sert Yükseldi
Tarife indirimi kararının ardından New York borsasında hızlı yükselişler görüldü. S&P 500 endeksi yüzde 3,26, Dow Jones yüzde 2,81 ve teknoloji ağırlıklı Nasdaq endeksi yüzde 4,35 artış kaydetti. Ancak, endeks vadeli kontratlarda yeni işlem gününe negatif bir başlangıç yapıldı.
Volatiliteyi gösteren VIX endeksi, yüzde 17 gerileyerek 18,2’ye indi ve 2 Nisan öncesindeki seviyelere döndü. Özellikle Çin ile tedarik bağı yüksek olan şirketlerde hisseler sert yükselirken, Amazon yüzde 8, Dell yüzde 8, Best Buy yüzde 6,6, Apple ise yüzde 6,3 değer kazandı. Yarı iletken devi Nvidia’nın hisseleri de yüzde 5,4 yükseldi.
Tahvil piyasasında ise yatırımcıların hisse senetlerine yönelmesi nedeniyle satışlar ön plana çıktı. ABD 10 yıllık tahvil faizi 7 baz puan artışla yüzde 4,46 seviyesine ulaştı. Dolar endeksi ise yüzde 1,3 yükselişin ardından 101,7’ye çıktı, yeni günde ise hafif düşüşle 101,6 seviyesinde işlem görüyor.
Altının ons fiyatı, ticaret gerilimlerinin azalacağı beklentisiyle dün yüzde 1,7 gerileyerek 3.235 dolara indi; bugün ise yüzde 0,6’lık artışla 3.254 dolardan alıcı buluyor. Brent petrol ise sanayi üretiminin artacağı beklentisiyle yüzde 1,6 yükseldikten sonra şu sıralarda yüzde 0,3 düşüşle 64,6 dolardan işlem görüyor.
Avrupa'da Ticari İyileşme İyimserliği Artırdı
Avrupa borsalarında da ABD-Çin uzlaşmasının pozitif etkileri görülürken, Rusya-Ukrayna Savaşı’na dair barış umutları yatırımcıların odağında yer aldı. İstanbul’da gerçekleştirilecek olan barış müzakerelerine yönelik beklentiler, piyasada iyimserliği destekledi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Avrupa ülkelerinin dışişleri bakanları arasında yapılan görüşmelerde Ukrayna’da kalıcı ateşkesin sağlanması adına izlenebilecek adımlar değerlendirildi. Analistlere göre, Avrupa ve Çin'in de desteklediği barış adımları, Ukrayna'nın ekonomik ve stratejik önemini artırıyor.
Bu gelişmelerin ardından Avrupa savunma şirketleri değer kaybetti. Rheinmetall yüzde 5,9, Leonardo yüzde 4,3, Thales Group yüzde 3 ve BAE Systems yüzde 1,3 oranında düşüş yaşadı. Buna rağmen borsa endeksleri pozitif seyretti. Almanya DAX 40 yüzde 0,29, Fransa CAC 40 yüzde 1,37, İtalya FTSE MIB yüzde 1,40 ve İngiltere FTSE 100 yüzde 0,59 yükseldi.
Asya Piyasalarında İyimserlik Sürüyor
ABD-Çin arasındaki geçici tarife indirimi Asya piyasalarına da olumlu yansıdı. Japonya'da Nikkei 225 yüzde 1,8, Güney Kore’de Kospi yüzde 0,1 ve Çin'de Şanghay endeksi yüzde 0,2 artış gösterdi. Hong Kong ise yüzde 1,7 kayıpla ayrıştı.
Uzmanlar, Çinli yatırımcıların artık daha temkinli davrandığını, ABD ile yaşanabilecek yeni krizlere karşı hazırlıklı olmayı tercih ettiğini ifade ediyor.
Borsa İstanbul Yükselişte, Gözler Cari Açık Verisinde
Yurt içinde hem ABD-Çin anlaşmasının etkisi hem de terör örgütü PKK’nın silah bırakma kararıyla birlikte pozitif bir hava hâkimdi. BIST 100 endeksi günü yüzde 3,80 yükselişle 9.747,07 puandan tamamladı. VİOP’ta haziran vadeli BIST 30 kontratı ise yüzde 0,3 artarak 11.293 puana ulaştı.
Bugün açıklanacak olan Mart ayı ödemeler dengesi verisi piyasaların takibinde. Ekonomistler, cari açığın 3 milyar 936 milyon dolar civarında olacağını öngörüyor. Yıl sonu beklentisi ise 19 milyar 650 milyon dolar seviyesinde bulunuyor.
Dolar/TL kuru ise dün 38,7720 seviyesinde yatay kapanış yaparken, bu sabah yüzde 0,1’lik artışla 38,8000 seviyesinden işlem görüyor.
Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.900 ve 10.000 puan direnç, 9.700 ve 9.600 puan seviyeleri ise destek olarak öne çıkıyor. Analistler, yurt içinde ödemeler dengesi, yurt dışında ise Almanya ve Euro Bölgesi ZEW endeksi ile ABD enflasyon verisinin izleneceğini belirtiyor.
