Burdur’un Gölhisar ilçesindeki Boubon Antik Kenti’nden 1960’lı yıllarda kaçırılan Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un bronz heykeli, uzun süren hukuk mücadelesi ve bilimsel çalışmalar sonucunda Türkiye’ye geri getirildi.
1960’lı Yıllarda Kaçak Kazılarla Yurtdışına Çıkarıldı
Milattan sonra 2’nci ve 3’üncü yüzyıllara tarihlenen bu değerli heykel, Boubon Antik Kenti’nde yapılan izinsiz kazılar sonucu yurt dışına kaçırılarak ABD’deki Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonuna dahil edilmişti. Marcus Aurelius’un filozof kimliğini öne çıkaran bu eser, Prof. Dr. Jale İnan’ın öncülüğünde yürütülen akademik çalışmalarla ilk kez bilim dünyasının dikkatine sunulmuştu.
Tarihi Belgelerle Kanıtlandı
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın New York Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi iş birliğiyle başlattığı operasyonla Marcus Aurelius heykelinin kökeni bilimsel veriler, tanık ifadeleri ve tarihi belgelerle kanıtlandı. Heykelin Boubon Antik Kenti’ndeki Sebasteion yapısına ait olduğu detaylı analizlerle belirlendi.
Cleveland Sanat Müzesi Direndi, Dava Açtı
Cleveland Sanat Müzesi, eserin Boubon’la bağını reddederek New York Yüksek Mahkemesi’ne başvurdu ancak Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezi’nde yapılan analizler, heykelin Boubon toprağına ait olduğunu net biçimde ispatladı. Heykelin silikon kalıbı, Boubon’daki kaideyle birebir uyum sağladı.
Toprak Analizi Süreci Belirleyici Oldu
Heykelin iadesi sırasında müze yönetimi, toprağın kaynağına dair şüphelerin giderilmesini istedi. Bu aşamada, Boubon’dan kaçırılan ve halen Burdur Müzesi’nde korunan Valerianus heykeli referans alındı. Her iki eserden alınan toprak örneklerinin karşılaştırılmasıyla Marcus Aurelius heykelinin de aynı bölgeye ait olduğu kesinleşti.
‘Tırnaklarımızla Kazıyarak Gerekli Delilleri Topladık’
Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz, örnek alma sürecinin zorluğuna dikkat çekerek, toprak numunesini alabilmek için adeta tırnaklarıyla kazıyarak delil topladıklarını belirtti. Boz, bu çabanın uluslararası uzmanlar gözetiminde titizlikle yürütüldüğünü vurguladı.
Heykel Türk Hava Yolları’yla Getirildi
Tüm bilimsel ve hukuki süreçlerin ardından Marcus Aurelius heykeli Türk Hava Yolları’na ait bir uçuşla Türkiye’ye getirildi. Bu tarihi dönüş, Bakanlık tarafından kültür varlığı kaçakçılığına karşı verilen mücadelenin en önemli örneklerinden biri olarak gösteriliyor.
Bakan Ersoy: Tarihi Bir Başarı
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sosyal medya paylaşımında, Marcus Aurelius’un dönüşünü “tarihi bir başarı” olarak tanımladı. Uzun soluklu bir hukuk ve diplomasi sürecinin sonunda haklı davanın kazanıldığını belirten Ersoy, Boubon’dan kaçırılan bu nadide eserin ait olduğu topraklara dönmesinin büyük bir kazanım olduğunu söyledi.
Ankara’da Sergilenecek
Bakan Ersoy, heykelin Ankara’da özel bir sergiyle halkla buluşturulacağını duyurdu. Eserin Türkiye’ye dönüş sürecine katkı sunan Burdur Müzesi, Boubon kazı ekibi, Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi ve Türk Hava Yolları’na teşekkür eden Ersoy, Türkiye’nin kültürel mirasını koruma kararlılığını vurguladı.