Küresel piyasalar, ABD Başkanı Donald Trump’ın açıklamaları sonrası yeniden yön arayışına girdi.
Piyasalar, Fed’in bağımsızlığına dair artan soru işaretleriyle birlikte dalgalı bir seyir izlemeye devam ediyor.
Başkanlık koltuğuna oturduğu günden bu yana ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’a faiz indirimi baskısı yapan Trump, piyasaların enflasyonla mücadele konusunda Fed’in yeterince bağımsız hareket edemeyeceğine dair endişeleri körüklüyor.
Bu politik baskının, Banka’nın fiyat istikrarı hedefinden sapabileceğine dair soru işaretlerini artırdığı belirtiliyor.
Trump’ın ticaret politikalarına yönelik adımları da enflasyonist baskıları yeniden gündeme taşıdı. Özellikle ek gümrük tarifeleri uygulamaları, küresel fiyatlarda yukarı yönlü riskleri büyütüyor.
ABD medyasında çıkan haberlerde, Trump’ın bazı Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyelerine, Powell’ı görevden alma düşüncesini paylaştığı öne sürüldü. Ancak Trump yaptığı açıklamada, “Powell’ı kovmayı planlamıyorum” dedi.
Powell’ın faiz indirimlerinde yavaş kaldığını savunan Trump, ona “çok geç” lakabını taktığını belirtti.
Yine de görevden alma olasılığını tamamen dışlamayan Trump, “Dolandırıcılığa karışmadığı sürece böyle bir adım olası görünmüyor” ifadelerini kullandı.
Cumhuriyetçi isimlerle Powell’ı görevden alma fikrini paylaştığını da belirten Trump, “Sizce ne yapmalıyım?” diye sorduğunu, çoğunluğun ise görevden alınması yönünde görüş belirttiğini aktardı.
Uzmanlara göre bu tür bir adım kısa vadede faizleri düşürerek piyasalarda olumlu algı yaratabilir ancak uzun vadede Fed’in enflasyonla mücadele araçlarının etkisizleşmesi gibi riskler de doğurabilir.
Veri cephesinde ise ABD Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), haziranda aylık bazda sabit kalırken yıllık artış oranı yüzde 2,3 ile tahminlerin gerisinde gerçekleşti. Bu oran, Eylül 2023’ten bu yana en düşük seviyeye işaret etti.
Çekirdek ÜFE haziran ayında değişiklik göstermezken, yıllık bazda yüzde 2,6 artış kaydetti. Sanayi üretimi aynı dönemde yüzde 0,3 artarken, kapasite kullanım oranı yüzde 77,6’ya yükseldi.
ABD Merkez Bankası’nın ekonomik görünüm raporu olarak bilinen Bej Kitap’ta ise, mayıs sonu ile temmuz başı arasındaki dönemde ekonomik faaliyetin sınırlı da olsa artış gösterdiği belirtilerek, “Belirsizlikler yüksek seyretmeye devam ediyor ve bu durum şirketleri daha ihtiyatlı hale getiriyor” ifadeleri kullanıldı.
Maliyet baskılarının yaz sonrasında da sürebileceği vurgulanan raporda, tüketici fiyatlarında hızlanmanın muhtemel olduğu kaydedildi.
Öte yandan, büyük Amerikan bankaları ikinci çeyrek bilançolarını açıklamaya devam ediyor. Bank of America’nın nisan-haziran dönemindeki net kârı yüzde 3 artarken, Morgan Stanley yüzde 15, Goldman Sachs ise yüzde 22 oranında kâr artışı sağladı.
Buna rağmen Bank of America’nın hisseleri yüzde 0,3, Morgan Stanley’nin ise yüzde 1,3 değer kaybederken, Goldman Sachs’ın hisseleri yüzde 1 yükseldi. Johnson & Johnson’ın beklentileri aşan performansı ise hisse fiyatlarına yüzde 6’dan fazla artış olarak yansıdı.
ABD ÜFE verilerinin, enflasyonist baskıların sanıldığı kadar güçlü olmayabileceğini göstermesi, Fed’in bu yıl faiz indirimine gidebileceğine dair umutları güçlendirdi.
Analistler, bu beklentiyle birlikte bankacılık sektöründen gelen olumlu bilançolar ve Trump’ın Powell’ı görevde tutacağı yönündeki açıklamalarının, yatırımcı iştahını artırdığını belirtti.
Trump ayrıca, 150’den fazla ülkeye yüzde 10 ila 15 arasında değişen gümrük tarifeleri uygulayabileceğini içeren mektuplar göndereceğini duyurdu.
Bu gelişmelerin ardından New York borsasında Dow Jones endeksi yüzde 0,53, S&P 500 yüzde 0,32 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,26 yükseldi. Ancak ABD endeks vadeli kontratları yeni işlem gününe düşüşle başladı.
Dün Powell’ın görevden alınabileceğine dair çıkan haberler sonrası 97,7’ye gerileyen dolar endeksi bugün 98,4 seviyesine çıktı. ABD 10 yıllık tahvil faizi ise dün yüzde 4,43’e gerilemişken bugün yüzde 4,4760’a yükseldi.
Altının ons fiyatı yüzde 0,2 düşüşle 3.338 dolar seviyesinde işlem görürken, Brent petrolün varili 68,1 dolardan işlem görüyor.
Avrupa Borsaları Negatif Bölgede
Avrupa’da ise piyasalar günü kayıpla kapattı. İngiltere’de haziran ayı enflasyonu aylık yüzde 0,3, yıllık yüzde 3,6 olarak gerçekleşerek beklentileri aştı. Mayıs ayı verileri ise sırasıyla yüzde 0,2 ve yüzde 3,4 olmuştu.
Hollandalı yarı iletken ekipman üreticisi ASML, 2025’in ikinci çeyreğinde gelirlerini geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 artırarak 7,7 milyar avroya ulaştırdı.
Net kârı da 1,57 milyar avrodan 2,29 milyar avroya yükseldi.
Bundesbank, Almanya ekonomisinin ikinci çeyrekte ABD’nin ticaret politikalarının etkisiyle zayıfladığını belirtti.
Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,57, Almanya’da DAX 40 yüzde 0,21, İngiltere’de FTSE 100 yüzde 0,13 ve İtalya’da FTSE MIB 30 yüzde 0,40 değer kaybederken, Avrupa endeks vadeli kontratları yeni güne pozitif başladı.
Asya Piyasalarında Temkinli İyimserlik
Asya’da ise yükselişler gözleniyor ancak ABD’nin ticaret politikalarına dair süregelen belirsizlikler nedeniyle kazanımlar sınırlı kaldı.
Japonya’nın haziran ayı ihracatı aylık bazda yüzde 0,5 gerileyerek art arda ikinci ayda da düşüş gösterdi.
Analistler, Japonya’nın ABD ile anlaşmaya varamamasının ve zayıf ihracat verisinin, ülkenin resesyona girebileceği yönünde kaygıları artırdığını söylüyor.
Öte yandan Japon perakende devi Seven & i’nin hisseleri, Kanadalı Alimentation Couche-Tard’ın 47 milyar dolarlık satın alma teklifini geri çekmesi sonrası yüzde 72’lik sert bir düşüş yaşadı.
Bu gelişmeler ışığında, işlem gününün sonlarına doğru Japonya’da Nikkei 225 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,2, Güney Kore Kospi yüzde 0,5, Çin Şanghay bileşik endeksi ise yüzde 0,1 oranında değer kazandı.
Borsa İstanbul’da Düşüş, VİOP’ta Yükseliş
Borsa İstanbul’da dün satışlar ağırlık kazandı. BIST 100 endeksi günü yüzde 1,02 kayıpla 10.121,52 puandan tamamladı.
VİOP’ta ise BIST 30 Ağustos vadeli kontrat akşam seansında yüzde 0,3 yükselişle 11.831,00 puandan işlem gördü.
Dolar/TL kuru dün yüzde 0,1 artışla 40,2548’den kapanırken, bugün bankalararası piyasada 40,2640 seviyesinden işlem görüyor.
Bugün yurt içinde kısa vadeli dış borç verileri, konut fiyatları ve satışları; yurt dışında ise Avro Bölgesi TÜFE ve ABD perakende satış verileri yatırımcıların odağında olacak.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksi için 10.000 ve 9.900 seviyelerini destek, 10.200 ve 10.300 puanları ise direnç olarak değerlendiriyor.
Ayrıca, tarife haberleri ve jeopolitik gelişmelerin piyasaların yönü üzerinde etkili olacağı vurgulanıyor.
