Serebral palsi (SP), beyindeki hareket ve kas kontrolünü sağlayan bölgelerde meydana gelen kalıcı hasar sonucu ortaya çıkan bir hareket ve duruş bozukluğu hastalığıdır. Çoğunlukla çocukluk döneminde teşhis edilen bu hastalıkta, beyindeki hasar ilerlemez fakat etkileri yaşam boyu sürebilir. Kas tonusu, refleks, koordinasyon ve motor becerilerde farklı derecelerde bozukluklar görülür.
Tıp dünyasında en sık görülen çocukluk çağı nörolojik bozukluklarından biri olan serebral palsi, doğum öncesi, doğum sırası ya da doğum sonrası dönemde beynin zarar görmesi sonucu ortaya çıkar. Kas kontrolü, denge ve motor becerilerde bozulmalara yol açan bu hastalık, ilerleyici olmasa da yaşam boyu etkilerini sürdüren bir durumdur. Serebral palsi tanısı konulan bireyler, erken teşhis ve uygun rehabilitasyon yöntemleriyle yaşam kalitelerini artırabilir ve bağımsız hareket kabiliyetlerini geliştirebilir.
Serebral Palsinin Nedenleri Nelerdir?
Doğum Öncesi Nedenler: Anne karnında geçirilen enfeksiyonlar (örneğin kızamıkçık, toksoplazma)
Genetik veya kalıtsal faktörler: Annenin yüksek tansiyon ya da diyabet gibi kronik hastalıkları
Doğum Sırası Nedenler: Uzun süren ya da zor doğum, oksijen yetersizliği (hipoksi), erken doğum ya da düşük doğum ağırlığı
Doğum Sonrası Nedenler: Beyin enfeksiyonları (menenjit, ensefalit), kafa travması, şiddetli sarılık (yenidoğanda bilirubin yüksekliği)
Serebral Palsinin Belirtileri Nelerdir?
· Baş kontrolünde zayıflık, geç oturma ya da yürüme
· Kaslarda sertlik ya da gevşeklik
· Ellerin ve ayakların anormal pozisyonlarda durması
· Kasılmalar (spazmlar) ve refleks bozuklukları
· Konuşma, yutma ve görme problemleri
· Zihinsel ya da öğrenme güçlükleri (her hastada görülmeyebilir)
Nasıl Tanı Konulur?
Nörolojik muayene: Kas tonusu, refleks ve hareket kontrolü incelenir.
MR ve BT görüntüleme: Beyindeki yapısal hasar tespit edilir.
Gelişimsel testler: Motor ve bilişsel gelişim değerlendirilir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Fizyoterapi: Kas gücünü artırır, hareket kabiliyetini destekler.
Ergoterapi: Günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlık sağlar.
Konuşma terapisi: İletişim becerilerini geliştirmeye yardımcı olur.
İlaç tedavisi: Kas sertliği ya da nöbetlerin kontrolünde kullanılır
Cerrahi müdahale: Kas gerginliği ya da kemik deformasyonlarını düzeltmek için gerekebilir.