Soğuk havada bile hızla çoğalabilen bakteriler, özellikle sokakta satılan sandviç, döner, midye ve kumpir gibi ürünlerde büyük bir risk oluşturuyor.
Gıda mühendisi Dr. Aslı Muslu Can, hijyen ve sıcaklık kontrolü sağlanmadığında bu lezzetlerin ciddi zehirlenmelere neden olabileceğine dikkat çekerek, tüketicilerin satıcı seçimi ve saklama koşullarına karşı çok daha bilinçli olması gerektiğini vurguluyor.
Sokak Yiyeceklerinde Zehirlenme Riski
Üniversitenin yaptığı açıklamada görüşlerine yer verilen gıda mühendisi Dr. Aslı Muslu Can, dünyanın pek çok yerinde gıda kaynaklı zehirlenmelerin büyük bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ettiğini belirtti.
Can, hijyenik olmayan ortamlarda hazırlanan ya da uygun sıcaklıkta muhafaza edilmeyen ürünlerin, küçük bir kontaminasyonla bile tüketicilerde ciddi sağlık sorunları yaratabildiğini ifade etti.
Riskli Gıdalar Neler?
Dr. Can, özellikle çiğ ya da az pişmiş et ürünlerinde Salmonella, Campylobacter ve E. coli gibi tehlikeli patojenlerin bulunabildiğini belirterek, kabuklu deniz ürünlerinin de toksin ve mikroorganizmaları bünyesinde kolayca biriktirdiğini vurguladı. Pastörize edilmemiş süt ürünlerinin Listeria riski taşıdığını ekleyen Can, taze sebze ve meyvelerde de toprak ve su yoluyla E. coli ve Norovirus görülebildiğini hatırlattı.
Sandviç, Döner, Midye ve Kumpirde Neden Risk Artıyor?
Dr. Can’a göre en büyük tehlike, sokak lezzetlerinin sıcaklık kontrolünün kolay sağlanamaması. Sandviçlerin yoğun elle temas edilen ürünler olduğunu hatırlatan Can, “Bu nedenle Staphylococcus aureus bulaşmasına oldukça açıklar” diyerek özellikle mayonez, peynir, ton balığı ve tavuk gibi ürünlerin oda sıcaklığında bekletilmesinin bakteri üremesini hızlandırdığını söyledi.
Etin uygun sıcaklıkta pişirilmediği ya da servis sırasında hijyene dikkat edilmediği durumlarda, dönerin Salmonella, Staphylococcus aureus ve Clostridium perfringens için ideal bir üreme ortamına dönüştüğünü belirten Can, uzun süre oda sıcaklığında bekleyen etlerde riskin katlandığını ifade etti.
Deniz ortamındaki mikroorganizmaları süzen midyelerin, yanlış saklama koşullarında Vibrio türleri ve toksin kaynaklı zehirlenmelere yol açabileceğini söyleyen Can, sokakta satılan midyelerde hijyen ve sıcaklık kontrolü eksikliğinin bu riski daha da artırdığını vurguladı.
Kumpir de Masum Değil
Kumpirin karışık malzemeleri sebebiyle bakteri gelişimi için çok uygun ortam yarattığını belirten Can, doğru ısıda saklanmayan malzemelerin özellikle Clostridium botulinum gibi tehlikeli bakterilerin toksin üretmesine neden olabileceğini söyledi.
Gıda Güvenliği Nasıl Sağlanır?
Dr. Can, gıda kaynaklı hastalıkların büyük bölümünün aslında basit hijyen adımlarıyla önlenebileceğini belirterek, yemek hazırlamadan önce ellerin mutlaka yıkanması, çiğ ve pişmiş ürünlerin birbirine temas ettirilmemesi, sıcak yiyeceklerin sıcak, soğukların ise soğuk tutulması gerektiğini vurguladı.
Bozulabilir gıdaların bekletmeden buzdolabına kaldırılması ve donmuş ürünlerin oda sıcaklığında değil 4 derecede çözdürülmesinin önemine dikkat çeken Dr. Can, açıkta satılan yiyeceklerde ise hijyen kurallarına uyan ve güvenilirliği bilinen satıcıların tercih edilmesinin halk sağlığı açısından kritik olduğunu söyledi.
