Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), sağlık alanında yapılan düzenlemelerin enflasyon üzerindeki etkilerini ele alan bir analiz yayımladı. Çalışmada, muayene katılım paylarındaki değişikliklerin ocak ayı enflasyonuna 0,56 puan artış getirdiği, şubat ayında ise 0,29 puan düşüş sağladığı ifade edildi.
TCMB bünyesinde görev yapan yardımcı ekonomistler Merve Çapan ve Orhun Özel ile uzman yardımcısı Hakkı Yılmaz tarafından hazırlanan “Sağlık Uygulaması Tebliği Tarife Değişikliğinin TÜFE’ye Yansımaları” başlıklı analiz, Merkez Bankası’nın blog platformu Merkezin Güncesi'nde kamuoyuyla paylaşıldı.
Çalışmada, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından 25 Ocak 2025’te gerçekleştirilen Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) değişiklikleriyle, kamu hastanelerindeki muayene katılım payının ortalama 6,50 TL’den 30 TL’ye, özel hastanelerde ise 15 TL’den 50 TL’ye yükseltildiği belirtildi. Ancak 23 Şubat 2025'te yapılan yeni bir düzenleme ile 15 Ocak'tan itibaren geçerli olacak şekilde muayene katılım paylarının ortalama 10 TL'ye düşürüldüğü bilgisi paylaşıldı.
Analizde, son iki ay içinde yürürlüğe giren bu düzenlemelerin hem manşet enflasyona hem de çekirdek enflasyon göstergelerine olan etkileri değerlendirildi. Yapılan incelemede, söz konusu değişikliklerin özellikle kamu sağlık kuruluşlarında alınan muayene katılım paylarında belirgin bir enflasyonist etki yarattığı vurgulandı.
Özel hastanelerde uygulanan doktor muayene ücretlerindeki artışın ise halihazırda yüksek seviyede olduğu için enflasyona anlamlı bir etkide bulunmadığı ifade edilirken, şu değerlendirme yapıldı:
“Muayene katılım paylarındaki değişikliklerin enflasyona yansımasını, düzenleme öncesi ve sonrası TÜFE farkı üzerinden hesapladık. Buna göre, ocak ayında 0,56 puanlık enflasyon artışı gözlemlenirken, şubat ayında 0,29 puanlık düşüş yaşandı. Yılın başından itibaren yapılan SUT düzenlemelerinin yıllık enflasyona etkisi ise ocak ayında 0,76 puan, şubat ayı itibarıyla 0,34 puan artış olarak hesaplandı.”
Çalışmada, mevsimsellikten arındırılmış veriler dikkate alındığında ocak ayındaki düzenlemenin aylık tüketici enflasyonunu yaklaşık 0,4 puan artırdığı, çekirdek enflasyon göstergeleri olan B ve C endekslerindeki artışın ise yaklaşık 0,6 puan olduğu belirtildi. Şubat ayında ise bu etkinin tersine döndüğü ve mevsimsellikten arındırılmış verilere göre aylık enflasyonun 0,1 puan daha düşük gerçekleştiği ifade edildi.
Analizde, yapılan düzenlemelerin enflasyon görünümü üzerindeki etkilerini daha geniş bir perspektifte ele almak amacıyla 2025 yılı göstergelerinin bir önceki yılın aynı dönemiyle kıyaslandığı aktarıldı. Değerlendirmeye göre, enflasyon eğiliminde geçtiğimiz yıla kıyasla belirgin bir iyileşme olduğu belirtildi:
“Ana eğilim göstergeleri incelendiğinde, geçen yıl şubat ayında ortalama yüzde 4,1 olan seviyenin bu yıl aynı dönemde yüzde 2,4’e gerilediği görülmektedir. Bu durum, enflasyondaki yavaşlamanın yalnızca baz etkilerinden değil, asıl olarak ana eğilimdeki gerilemeden kaynaklandığını göstermektedir.”
Özetle, TCMB’nin analizine göre, sağlık hizmetleri kapsamında yapılan düzenlemeler ocak ayında enflasyonu artırırken, şubat ayında kısmen dengelenmesine yol açtı. Ayrıca, enflasyon üzerindeki bu geçici etki dışarıda tutulduğunda, yıllık enflasyondaki yavaşlamanın temel olarak ana eğilimdeki düşüşten kaynaklandığı sonucuna varıldı.
