Trakeostomi, solunum yollarında tıkanıklık ya da solunum işlev bozukluğu gibi durumlarda, hastanın doğrudan nefes almasını sağlamak amacıyla boynun ön kısmından soluk borusuna açılan cerrahi bir açıklıktır. Bu açıklığa yerleştirilen tüp sayesinde, ağız ve burun yoluyla nefes almakta zorlanan bireyler, doğrudan soluk borusu üzerinden solunum yapabilirler. Trakeostomi, hem geçici hem de kalıcı olarak uygulanabilir ve hastanın genel sağlık durumu, altta yatan hastalıklar ve tedavi planına bağlı olarak şekillendirilir.
Trakeostomi, doğru endikasyonlarla ve uygun bakım ile uygulandığında, hastaların yaşam kalitesini artıran ve solunum desteği sağlayan etkili bir yöntemdir. Her hasta için bireysel değerlendirme yapılmalı ve multidisipliner bir yaklaşım benimsenmelidir.
Trakeostomi Neden Yapılır?
Trakeostomi, çeşitli tıbbi durumlarda solunum yolunu açık tutmak ve yeterli oksijen alımını sağlamak amacıyla uygulanır. Trakeostominin uygulanma nedenleri şunlardır:
Üst hava yolu tıkanıklıkları: Tümörler, travmalar ya da yabancı cisimler nedeniyle oluşan tıkanıklıklar
Uzun süreli mekanik ventilasyon ihtiyacı: Özellikle yoğun bakım hastalarında, uzun süreli entübasyonun komplikasyonlarını azaltmak için tercih edilir.
Nöromüsküler hastalıklar: Kas güçsüzlüğü nedeniyle solunum kaslarının yetersiz kaldığı durumlarda
Obstrüktif uyku apnesi: Diğer tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı ağır vakalarda
Baş ve boyun bölgesi cerrahileri: Ameliyat sonrası hava yolunun korunması gerektiğinde
Acil durumlar: Anafilaksi, ağır yüz travmaları ya da yanıkları gibi hızlı müdahale gerektiren durumlarda
Trakeostomi Sonrası Bakım ve Yaşam
Trakeostomi sonrası hastaların yaşam kalitesini sürdürebilmeleri için düzenli bakım ve takip oldukça önemlidir. Dikkat edilmesi gereken durumlar ise şunlardır:
Tüp bakımı: Tüpün temizliği ve değişimi düzenli aralıklarla yapılmalıdır.
Enfeksiyon önleme: Cerrahi bölgenin hijyenine dikkat edilmeli ve enfeksiyon belirtileri izlenmelidir.
Konuşma ve beslenme: Trakeostomi, ses tellerinin altına yerleştirildiği için konuşma etkilenebilir. Konuşma terapistleri ile çalışmak faydalı olabilir.
Psikolojik destek: Hastaların bu yeni duruma uyum sağlamaları için psikolojik destek almaları gerekebilir.
Trakeostominin Olası Komplikasyonları
· Kanama
· Enfeksiyon
· Tüp tıkanması
· Trakeal stenoz
· Pnömotoraks
