Türkiye’de alternatif çözüm yöntemleri arasında önemli bir yere sahip olan arabuluculuk sistemi, son yıllarda hızla büyüyerek milyonlarca uyuşmazlığın kısa sürede çözülmesine katkı sağlıyor.
Türkiye Arabulucular ve Arabuluculuk Merkezleri Platformu Yönetim Kurulu Başkanı Harun Uyanıkoğlu, yalnızca 2024 yılında 1 milyon 800 bin dosyaya arabulucu görevlendirmesi yapıldığını açıkladı.
Arabuluculuk Sistemi 11 Yılda Büyük Yol Kat Etti
"Arabuluculuk Haftası" kapsamında Diyarbakır Barosu’nun ek hizmet binasında arabulucu avukatlarla bir araya gelen Harun Uyanıkoğlu, yöntemin Türkiye’de 2013 yılında hukuk sistemine dahil edildiğini hatırlattı. 2014’ten itibaren görev yapan ilk arabulucularla birlikte sistemin temellerinin atıldığını vurgulayan Uyanıkoğlu, aradan geçen süreçte arabuluculuğun hukukun pek çok alanında etkin bir çözüm yöntemi haline geldiğini söyledi.
Kira ve İş Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Zorunlu Hale Geldi
Uyanıkoğlu, özellikle 2018 yılından sonra işçi-işveren anlaşmazlıklarında arabuluculuk sürecinin dava şartı olarak uygulanmaya başladığını belirtti. Son yapılan yasal düzenlemelerle birlikte kira anlaşmazlıklarının da arabulucular aracılığıyla çözülmesi gerektiğini aktaran Uyanıkoğlu, bu adımın toplumsal huzura önemli katkı sunduğunu ifade etti.
Kira uyuşmazlıklarında arabuluculuk sayesinde pek çok gerginliğin mahkemeye taşınmadan çözüldüğünü belirterek, “Arabulucular, bu alanda hem tarafların zaman kaybetmesini önledi hem de toplumdaki huzur ortamının güçlenmesini sağladı” dedi.
49 Bin Arabulucu Görev Yapıyor
Platform olarak 1000 üyelerinin bulunduğunu dile getiren Uyanıkoğlu, Türkiye genelinde 49 bin arabulucunun aktif şekilde görev yaptığını kaydetti. Tüm arabulucuları platformda bir araya getirerek güç birliği oluşturmak istediklerini belirtti.
Taşınmaz Hukuku Uyuşmazlıklarında Büyük Başarı Sağlandı
Türkiye’de taşınmazların miras yoluyla bölünmesi ya da mülkiyet paylaşımı gibi konuların önemli anlaşmazlıklara yol açtığını hatırlatan Uyanıkoğlu, bu alanda arabuluculuğun kritik bir rol oynadığını anlattı. Diyarbakır’dan örnek veren Uyanıkoğlu, yıllardır çözülemeyen bir parsel sorununu altı kardeşin arabuluculuk sayesinde mahkemeye gitmeden çözdüğünü ifade etti.
Bu alanda verilen eğitimlerle arabulucuların daha donanımlı hale getirildiğini söyleyen Uyanıkoğlu, hedeflerinin taşınmaz uyuşmazlıklarında daha hızlı ve etkili çözümler üretmek olduğunu dile getirdi.
Mahkemelerin İş Yükü Büyük Ölçüde Rahatladı
Arabuluculuğun en önemli kazanımlarından birinin de yargının üzerindeki yükü hafifletmek olduğunu vurgulayan Uyanıkoğlu, 2024 yılına ilişkin verileri şu şekilde paylaştı:
1 milyon 800 bin dosyaya arabulucu görevlendirildi.
Bu dosyaların 1 milyon 250 bini anlaşma ile sonuçlandı.
Arabulucular, ülke genelinde yaklaşık 300 mahkemenin iş yükünü azalttı.
2025 yılına ait ilk veriler ise 2 milyonun üzerinde arabuluculuk başvurusu olduğunu ve yaklaşık 500 mahkemenin iş yükünün hafiflediğini gösteriyor.
Uyanıkoğlu, arabuluculuğun toplumsal barışın korunmasına büyük katkı sağladığını, tarafların mahkeme sürecinin yarattığı gerginliğe maruz kalmadan uzlaşmaya vardığını ifade etti.
Toplumsal Barışa Katkı Sağlayan Bir Yöntem
Arabuluculuk sayesinde tarafların sorunlarını çözdükten sonra birbirlerine düşmanlık beslemeden hayatlarına devam ettiklerini belirten Uyanıkoğlu, “Bazen mahkeme süreçleri taraflar arasında kırgınlık yaratabiliyor. Ancak arabuluculukta insanlar anlaşarak ayrıldığı için süreç çok daha yumuşak ilerliyor” dedi.
Uyanıkoğlu, arabuluculuğun Türk kültüründe zaten var olan uzlaşı geleneğinin modern hukukla buluşmuş hali olduğuna dikkat çekerek yöntemin toplum tarafından giderek daha fazla benimsendiğini kaydetti.
Hukuk Öğrencilerine Staj İmkânı Sağlandı
Uyanıkoğlu, Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi’nin Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Noterler Birliği ile imzaladığı “Ulusal Staj Programı” protokolünü de hatırlattı. Bu kapsamda 300 hukuk öğrencisine arabulucuların yanında staj fırsatı sunulduğunu ve öğrencilerin devlet tarafından desteklendiğini söyledi.