Türkiye, orman yangınları açısından yüksek risk taşıyan bir döneme adım atıyor.
Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Uzmanı Prof. Dr. Şermin Tağıl’ın açıklamalarına göre, yangınların oluşumunu ve yayılmasını en çok etkileyen etmenlerin başında hava koşulları geliyor. Ülkemizde sıcaklıkların artması, nem oranlarının düşmesi ve uzun süreli kuraklıklar yangın riskini önemli ölçüde artırıyor.
Risk Hala Yüksek
Orman Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, 1 Ocak-16 Haziran 2024 arasında Türkiye’de toplam 927 orman yangını meydana gelmişti. Bu yıl ise aynı dönemde 778 yangın kayda geçti. Yangın sayısında yüzde 16’lık bir azalma yaşanırken, etkilenen orman alanı ise 2 bin 194 hektardan 687 hektara kadar geriledi.
Ancak 1-16 Haziran 2025 döneminde çıkan 203 yangında yaklaşık 385 hektar ormanlık alan zarar görürken, geçen yıl aynı dönemde 311 yangın ve 1773 hektar alanın zarar görmüş olması, mevcut riskin hala yüksek olduğunu gösteriyor.
Hava Koşulları Yangın Riskini Nasıl Etkiliyor?
Prof. Dr. Tağıl, özellikle sıcaklıkların 30 dereceyi aşması, nem oranlarının yüzde 20’nin altına inmesi, uzun süre devam eden kuraklıklar ve 11 günü geçen yağışsız dönemlerin orman yangını ihtimalini ciddi şekilde artırdığına dikkat çekiyor. Tağıl, Türkiye’nin farklı bölgelerinde etkili olan rüzgarların da yangının yayılmasında rol oynadığını aktarıyor. Örneğin, Karadeniz bölgesinde lodos, Akdeniz’de poyraz, Ege’de ise hem lodos hem poyraz rüzgarları yangının büyümesine zemin hazırlıyor.
Avrupa Orman Yangınları Rekor Seviyede
Tağıl, 17 Haziran itibarıyla Avrupa Birliği ülkelerinde yaklaşık 176 bin hektar ormanlık alanın yangınlardan zarar gördüğünü ve bunun son 19 yılın ortalamasının üç katı olduğunu vurguladı. Copernicus Avrupa Orman Yangını Bilgi Sistemi verilerine göre, bu yıl Avrupa genelinde 955 büyük yangın kayıtlara geçerken, bu sayı 2024’te 629’du. Bu durum yangın sezonunun erken ve yoğun başladığını gösteriyor.
Türkiye’de Yangın Riski Artıyor: Kritik Bölgeler
Türkiye’de yangın sezonu Avrupa’ya göre daha geç başlamış olsa da, özellikle Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yangın riski giderek yükseliyor. Yangın hava indeksi anomali haritası, bu bölgelerdeki nemin düşük ve kuraklık şartlarının yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
En küçük bir kıvılcımın dahi büyük yangınlara dönüşebileceği uyarısında bulunan Tağıl, özellikle Ege ve Akdeniz kıyılarındaki kızılçam ormanlarının yüksek risk taşıdığını belirtiyor. Haziran’ın ikinci yarısı ve Temmuz ayında ülke genelinde mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıkların hakim olmasının yangınların yayılma hızını artıracağı öngörülüyor.
Uzun Vadeli Tehditler: İklim Değişikliği ve Yapısal Sorunlar
Yangın riskindeki artışın temelinde, iklim değişikliğine bağlı olarak uzayan sıcak sezonlar yer alıyor. Ayrıca kırsal alanların kontrolünün zorlaşması, orman çevresine yeni yerleşimlerin artması gibi yapısal problemler de yangınların daha hızlı yayılmasına zemin hazırlıyor.
Prof. Dr. Tağıl, Türkiye’de yangın sezonunun giderek daha zorlu ve yoğun geçeceğine dikkat çekerek, erken uyarı sistemlerinin ve önleyici tedbirlerin önemini vurguluyor.
