Türkiye, 5G teknolojisinin yaygınlaşmasına hazırlanırken, bu alandaki en büyük adım uzaydan gelecek.
Yerli uydu operatörü Plan-S, mobil ağlarla entegre çalışacak uydu tabanlı çözümlerle 5G servislerinin kapsama alanını genişletmeyi ve hizmetlerin esnekliğini artırmayı hedefliyor.
Milli uydularla halihazırda IoT hizmeti veren Plan-S, 5G NB-IoT teknolojisini sistemine dahil ederek en uzak bölgelerdeki akıllı cihazları bile Yakın Dünya Yörüngesi’ndeki (LEO) uydular üzerinden birbirine bağlayacak.
Böylece mobil operatörlerle ortak çalışan sistem, dünya genelinde geniş kapsama alanı sunacak.
Gelecek yıl uzaya fırlatılması planlanan yeni nesil Connecta IoT uyduları, 5G NB-IoT teknolojisiyle donatılacak.
Bu yenilik, mevcut LoRa tabanlı servisleri güçlendirerek hem mobil ekosistemin büyümesine katkı sağlayacak hem de iletişim altyapısına daha fazla esneklik kazandıracak.
Bu adımla birlikte Plan-S, 5G NB-IoT ve LoRa teknolojilerini aynı anda sunabilen dünyanın ilk ve tek uydu operatörü unvanını elde edecek.
Plan-S Genel Müdürü Özdemir Gümüşay, yaptığı açıklamada, nesnelerin interneti (IoT) alanında çok büyük bir potansiyel bulunduğuna dikkat çekerek, “Sahada milyonlarca, hatta milyarlarca cihazın izlenmesi ve yönetilmesi gerekiyor” dedi.
Gümüşay, bu ihtiyacın karşılanması için 5G teknolojisinin geliştirildiğini belirterek, “NB-IoT adı verilen teknoloji, düşük güç tüketimiyle cihazların veri toplamasını ve uzaktan kontrolünü mümkün kılıyor” ifadelerini kullandı.
Bu teknolojiyi uzaya taşımayı hedeflediklerini anlatan Gümüşay, şöyle devam etti:
“Yol haritamız başından beri LoRa ile başlamak ve ardından NB-IoT’yi entegre etmekti. Şu anda uzayda 12 uydumuz bulunuyor ve bunlar LoRa üzerinden haberleşiyor. Yıl sonunda dört yeni uydu daha göndereceğiz.
Bu uydularda donanım olarak NB-IoT teknolojisini de içeren bir tasarım değişikliğine gittik. 2026’da yazılım geliştirmelerini tamamlayarak hem LoRa hem NB-IoT üzerinden servis sunacağız. Bundan sonraki tüm uydularımızda iki teknoloji de bir arada olacak.
Dünyada bu sistemleri ayrı ayrı kullanan operatörler var ama biz her iki teknolojiyi aynı anda sunan ilk şirket olacağız. Bu, esneklik ve müşteri çeşitliliği açısından büyük bir avantaj sağlayacak.”
Gümüşay, yeni iş modeli hakkında da bilgi vererek, mobil operatörlerle entegre şekilde çalışacaklarını ve ürün satışının operatörler aracılığıyla yapılacağını söyledi.
“Yapacağımız anlaşmalarla, operatörlerin sahadaki cihazlarına uydularımız üzerinden kapsam genişletici ve tamamlayıcı hizmet sağlayacağız” diyen Gümüşay, uygulama örneğini şu sözlerle anlattı:
“Bir NB-IoT cihazı, baz istasyonu kapsama alanındayken karasal ağ üzerinden veri gönderiyor. Ancak örneğin bir yakıt tankerindeki doluluk sensörü şehir dışına çıktığında, cihaz verisini bizim uydularımız üzerinden iletebilecek.”
Gümüşay, NB-IoT teknolojisinin acil durum haberleşmesinde de kullanılabileceğine dikkat çekerek, “Standart mobil cihazlar üzerinden acil durum iletişimi kurulabilecek. Bu sistem, deprem veya sel gibi afet durumlarında hızlı farkındalık ve müdahale imkânı sağlayacak” dedi.
Plan-S’in, mobil operatörlerin IoT servislerine tamamlayıcı bir çözüm sunduğunu vurgulayan Gümüşay, bu sistemi yalnızca Türkiye’de değil, küresel ölçekte de devreye alacaklarını belirterek, “Bu teknolojiyle birlikte iş potansiyelimiz birkaç kat artacak” ifadelerini kullandı.
Yeni sistemin kullanıcılar açısından da büyük kolaylık sağlayacağını vurgulayan Gümüşay, “Tek bir ürün çatısı altında hem karasal şebeke hem uydu bağlantısı sağlanacak. Böylece kapsama alanı endişesi tamamen ortadan kalkacak” dedi.
Bu gelişmeyle birlikte mobil operatörlerin sahip oldukları frekansları daha verimli kullanabileceklerini belirten Gümüşay, şu açıklamayı yaptı:
“Yüksek bedellerle alınan frekanslar kendi temel hizmetlerine ayrılabilecek. Sensörlerde karasal baz istasyonlarıyla veya uydularımızla haberleşebilen bir chipset bulunacak. Uydu bağlantısı için yeni bir cihaz alınmasına gerek kalmayacak.
Küçük antenli basit NB-IoT cihazlar, uydularımız üzerinden çalışabilecek. Bu amaçla uzay tarafını karmaşıklaştırdık. Adeta uzayda çalışan bir baz istasyonu kurduk. Bu, NB-IoT’ye özel olarak geliştirilmiş bir sistem ve tamamen yerli-milli imkânlarla üretildi.
Önümüzdeki yıl yazılım kısmını da tamamlayarak servisi devreye almayı planlıyoruz. Hedefimiz, sonrasında küresel mobil operatörlerle iş birliğine gitmek.”