Uzay, insanlığın keşfetmeye çalıştığı sayısız gizem ve bilinmezlikle doludur. Onlarca yıldır bu büyük bilinmez, insanoğlunun ilgisini çekmiş ve Ay'da ayak izi bırakmaktan Mars'a uzay aracı göndermeye kadar birçok başarıya ilham vermiştir. Ancak, bu başarıların öncesinde yaşanan trajik olayları ve başarısızlıkları nadiren düşünürüz. Bu olaylardan biri de SSCB kozmonotu Vladimir Komarov'un trajik ölümüdür. Bazı tarihçiler, Komarov'un yetkililerin geri dönemeyeceğini bildiği bir uzay aracıyla gönderildiğini ileri sürmektedir.
Sovyetler Birliği’nin 50. Yıldönümü için Büyük Plan
Hikâye, 1967 yılı civarında başlar. Sovyetler Birliği'nin kuruluşunun 50. yıldönümü nedeniyle, lider Leonid Brejnev, iki Sovyet uzay gemisi arasında etkileyici bir uzay buluşması düzenlemeye karar verdi. Plan, içinde bir kozmonot bulunan Soyuz 1 uzay aracını fırlatmak ve ertesi gün iki kozmonotun bulunduğu başka bir aracı uzaya göndermekti. Uzayda buluşup yanaşacak bu iki araç arasında kozmonotlar yer değiştirecekti. Brejnev, bu gösterinin gerçekleşmesini kesin olarak istiyordu.
Planın Gerçekleşmesi, Dönemin Teknolojisi ile Mümkün Değildi
Ancak, bu planın gerçekleştirilmesi o dönemdeki teknolojiyle mümkün değildi. Birçok mühendis ve kozmonot Soyuz'un güvenliğinden şüphe ediyordu. İnsansız test uçuşları ciddi sorunlar ve başarısızlıklar ortaya çıkardı. Ancak Brejnev, planın ertelenmesini istemedi ve 23 Nisan 1967'de fırlatma kararını verdi.
20 Nisan 1967'de Vladimir Komarov, Yuri Gagarin'in yedek kozmonotu olduğu Soyuz 1'in komutanı olarak seçildi. Her ikisi de uzay kapsülünün güvenli olmadığını biliyordu. Ancak Komarov, görevi reddederse yerine Gagarin'in gönderileceğini bildiği için geri adım atmadı. Yakın arkadaşını ve ulusal bir kahramanı ölüme göndermek istemiyordu.
Soyuz 1'in kıdemli teknisyenler tarafından incelenmesi sonucunda, aracın uzayda gezinmeyi tehlikeli hale getirecek 203 yapısal sorunu olduğu tespit edildi. Gagarin, görevin ertelenmesi gerektiğini belirten bir rapor yazdı ancak bu rapor dikkate alınmadı. Görevi durdurmaya çalışan herkes göz ardı edildi veya cezalandırıldı.
Görev Başarısız Oldu
Görev planlandığı gibi gerçekleşti ve sekiz dakika sonra Vladimir Komarov yörüngedeydi. Ancak, Soyuz Dünya'nın yörüngesine girdiğinde problemler baş gösterdi. Antenler açılmadı, navigasyon sistemleri arızalandı ve yakıt tehlikeli derecede azaldı. Uzay aracı kontrol edilemez hale geldi ve bu nedenle Soyuz 2'nin fırlatılmasından vazgeçildi. Komarov'un Dünya'ya geri getirilmesi kararı alındı.
Komarov’un Ölümü, Türkiye’deki ABD Dinleme İstasyonundan Duyuldu
Kapsül Dünya'ya yeniden girdiğinde paraşütler açılmadı. Komarov'un kurtarılması imkânsız hale geldi ve güvenli bir şekilde geri dönmesi mümkün olmadı. Komarov, kaderiyle yüzleşirken Türkiye'deki ABD dinleme istasyonları, onun öfkeyle ağladığını ve kendisini bu duruma sokan kişilere lanet ettiğini duydu.
Soyuz 1, Dünya'ya tam hızla çarptı ve kapsül kuvvetin etkisiyle düzleşti. Çarpma anında Komarov'un vücudu tamamen eridi.
Komarov’a Son Veda
Vladimir Komarov'a tam askeri törenle açık tabutlu bir devlet cenaze töreni düzenlendi. Kömürleşmiş kalıntıları sergilendi ve vücudunun tanınabilen tek kısmı topuk kemiğiydi. Kazadan haftalar sonra Yuri Gagarin, bir röportajda arkadaşının uçmasına izin veren yetkilileri sert bir şekilde eleştirdi.
Komarov'un kurtarmaya çalıştığı Yuri Gagarin, 1969'da bir uçak kazasında hayatını kaybetti. Komarov, insanlığın uzaya yolculuğu tarihinde trajik bir kahraman olarak kabul edilmektedir. Onun adı, uzay keşiflerinin tarihinde daima hatırlanacaktır.
