Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Birliğin 2028-2034 yıllarını kapsayan uzun vadeli bütçesi için yaklaşık 2 trilyon avroluk bir kaynak talebinde bulundu.
Komisyon, bütçenin stratejik hedeflerle uyumlu olması ve esnek bir şekilde kullanılabilmesi gerektiğini vurguladı.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, yeni Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF) teklifini Brüksel'de düzenlediği basın toplantısıyla kamuoyuna duyurdu.
Von der Leyen, Avrupa'nın karşı karşıya olduğu yeni riskler ve stratejik hedefler doğrultusunda daha güçlü bir mali yapıya ihtiyaç olduğunu belirterek, "AB Komisyonu, 2028-2034 dönemi için 2 trilyon avroluk bir bütçe hazırladı" ifadelerini kullandı.
Yeni bütçenin, önceki dönemden daha büyük olduğunu dile getiren von der Leyen, kaynakların daha akılcı ve esnek şekilde kullanılacağını belirtti.
Üye devletlerin katkılarında artış olmayacağını ifade eden von der Leyen, ilave finansmanın yeni oluşturulacak öz kaynaklarla sağlanacağını açıkladı.
Komisyonun teklifine göre, toplam bütçenin 865 milyar avroluk kısmı tarım, sosyal politikalar ve bölgesel uyuma ayrılacak.
Von der Leyen, "Çiftçilere gelir desteği için 300 milyar avroyu garanti altına alıyoruz. Daha az gelişmiş bölgeler için 218 milyar avro, balıkçılık sektörü için de 2 milyar avro tahsis ettik" dedi.
Göç ve sınır güvenliğine yönelik yatırımların da artırılacağını belirten von der Leyen, bu alandaki harcamaların üç katına çıkarılacağını söyledi.
Ayrıca, "Katalizör Avrupa" adını taşıyan yeni bir program başlatılacağını duyurarak, "İlk kez, üye ülkelere AB destekli 150 milyar avroluk kredi imkanı sunacağız" diye konuştu.
Von der Leyen, bu kredilerin savunma sanayisi, enerji altyapısı ve stratejik teknolojilere yönlendirilmesinin planlandığını belirtti. Ayrıca kredilerin AB bütçesi tarafından destekleneceğini ve uygun koşullarla sağlanacağını vurguladı.
Rekabet gücünü artırmayı hedeflediklerini ifade eden von der Leyen, toplam 410 milyar avroluk bir rekabet fonunun bütçeye dahil edildiğini aktardı.
Bu fonda savunma ve uzay teknolojilerine yönelik 131 milyar avroluk özel bir bölüm ayrılacak.
Ayrıca, küresel yatırımlar, insani yardım ve uluslararası ortaklıkları kapsayan "Küresel Avrupa" fonunun 200 milyar avro büyüklüğünde olacağı duyuruldu.
Von der Leyen, "Genişleme sadece siyasi bir adım değil, aynı zamanda Avrupa'nın güvenliği ve refahı için stratejik bir yatırım. Bu sebeple, aday ülkeleri Küresel Avrupa fonunun tüm imkanlarından yararlandıracağız" dedi.
Ukrayna için özel bir destek paketi oluşturduklarını da açıklayan von der Leyen, "Ukrayna’ya 100 milyar avroluk kaynak ayırdık" şeklinde konuştu.
Yeni bütçe kapsamında kriz zamanlarında hızlı müdahale sağlamak amacıyla özel bir mekanizma da oluşturulacak.
Von der Leyen, "Yaklaşık 400 milyar avro büyüklüğünde bir kriz mekanizması kuruyoruz. Bu sayede büyük ölçekli şoklar karşısında AB hızlı ve etkili adımlar atabilecek" ifadelerini kullandı.
Açıklanan bütçenin toplam büyüklüğü, AB’nin gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) yüzde 1,26’sına denk geliyor.
Avrupa Birliği'nin uzun vadeli mali planlaması, Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF) adıyla biliniyor. MFF, AB'nin yedi yıllık dönemler halinde harcamalarını planlamasını ve öncelikli politikalar doğrultusunda kaynak tahsisi yapmasını sağlıyor.
Mevcut MFF çerçevesi, 2021-2027 yıllarını kapsayan ve 1,2 trilyon avroluk bütçeyle 2020’de kabul edilmişti.
Yeni dönem bütçesi, Avrupa Parlamentosu’nun onayı ve üye ülkelerin AB Konseyi'nde oy birliği ile yürürlüğe girecek.
Bütçeye ilişkin müzakerelerin, üye ülkelerin katkı oranları ve fonların hangi alanlara yönlendirileceği gibi konularda yoğun tartışmalara sahne olması bekleniyor.
Öte yandan, AB bütçesinin denetimi Lüksemburg merkezli Avrupa Sayıştayı tarafından gerçekleştiriliyor.