Amerika Birleşik Devletleri’nde federal hükümet, Kongre’nin yeni mali yıl başlamadan önce geçici bütçe üzerinde uzlaşmaya varamaması nedeniyle faaliyetlerini durdurdu.
Ülkede salı gecesi itibarıyla 2025 mali yılı sona ererken, hükümete kaynak sağlayacak bütçenin kabul edilmemesi krizi beraberinde getirdi. Bu durum, 2019’dan bu yana ilk kez hükümetin kapanmasına yol açtı.
Senato, yeni mali yıl başlamadan sadece birkaç saat önce, hem Demokratların hem de Cumhuriyetçilerin sunduğu geçici bütçe tasarılarını oyladı ancak iki tarafın teklifleri de yeterli desteği bulamadı.
Demokratların sağlık hizmetlerini kapsayan yaklaşık 1 trilyon dolarlık düzenlemeyi içeren tasarısı reddedilirken, Cumhuriyetçilerin sunduğu teklif de gerekli çoğunluğu sağlayamadı.
Daha önce Temsilciler Meclisi, 19 Eylül’de federal hükümete 21 Kasım’a kadar kaynak yaratacak geçici bütçeyi onaylamıştı. Ancak Senato, Cumhuriyetçilerin hazırladığı bu tasarıya destek vermedi.
Demokratlar, sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılması ve Medicaid kesintilerinin geri alınması konusunda ısrar ederken, Cumhuriyetçiler mevcut harcama düzeylerinde değişiklik yapılmayan bir tasarıda diretmişti.
ABD Başkanı Donald Trump, salı günü yaptığı açıklamada hükümetin kapanmasının kuvvetle muhtemel olduğunu belirterek, “bu durumda çok sayıda çalışanı işten çıkarabileceklerini” dile getirdi.
Öte yandan Kongre Bütçe Ofisi (CBO), kapanma sürecinde yaklaşık 750 bin kamu çalışanının ücretsiz izne ayrılabileceğini öngördü.
Federal Hükümetin Kapanması Ne Anlama Geliyor?
ABD yasalarına göre, mali yılın 1 Ekim’de başlamasından önce bütçenin onaylanmaması halinde Kongre’nin geçici bütçe geçirmesi gerekiyor.
Geçici bütçe de kabul edilmezse, federal hükümetin harcama yetkisi ortadan kalkıyor ve yalnızca temel hizmetler devam ediyor.
Bu süreçte “temel” olmayan kamu çalışanları ücretsiz izne gönderiliyor. Ancak ordu, istihbarat, kamu hastaneleri, havaalanları ve hapishanelerde görevli personel çalışmaya devam ediyor. Buna karşın “temel personel” sayılan bu çalışanlar, maaşlarını genellikle yeni bütçe onaylanana kadar alamıyor.
Trump’ın İlk Döneminde de Kapanmıştı
Sorumlu Federal Bütçe Komitesi verilerine göre, 1981’den bu yana üç gün veya daha kısa süren 10 kapanma yaşandı. Bunun yanında dört kez federal hükümet uzun süreli kapanma nedeniyle ciddi şekilde sekteye uğradı.
Son büyük kriz, Donald Trump’ın başkanlığının ilk döneminde ortaya çıkmıştı.
Trump’ın, Meksika sınırına duvar için kaynak içermeyen geçici bütçe tasarısını imzalamayı reddetmesi üzerine başlayan kriz, Demokratların geri adım atmamasıyla hükümetin kısmen kapanmasına neden olmuştu.
Aralık 2018’de başlayıp Ocak 2019’da sona eren 35 günlük kapanma, ABD tarihinin en uzun süreli hükümet krizi olarak kayıtlara geçmişti.