ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Alaska’nın Anchorage kentinde gerçekleştirdiği üç saatlik kritik zirve, uluslararası arenada geniş yankı buldu. Zirvede nihai anlaşmaya varılamasa da tarafların önemli ilerleme kaydettiği açıklanırken, Avrupa Birliği (AB) ve birçok Avrupa ülkesinin liderleri ortak bir tutum sergileyerek Ukrayna’ya desteğini yineledi.
Avrupa’dan Trump’ın Çabalarına Destek
Avrupa Birliği Konseyi, Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere, Polonya ve Finlandiya liderleri ile AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in imzasını taşıyan açıklamada, Trump’ın zirve sonrası Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’i bilgilendirmesi memnuniyetle karşılandı. Liderler, Ukrayna’da kalıcı barışın sağlanması için bir sonraki adımın Zelenskiy’nin de yer alacağı görüşmeler olduğunu vurguladı.
Açıklamada, “Ukrayna'nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü etkili bir şekilde savunabilmesi için kesin güvenlik garantilerine sahip olması gerektiği konusunda netiz. Başkan Trump'ın ABD'nin güvenlik garantileri vermeye hazır olduğu yönündeki açıklamasını memnuniyetle karşılıyoruz. Gönüllüler Koalisyonu, aktif bir rol oynamaya hazırdır. Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine veya üçüncü ülkelerle iş birliğine hiçbir sınırlama getirilmemelidir. Rusya, Ukrayna'nın AB ve NATO'ya katılımını veto edemez. Topraklarıyla ilgili kararları almak, Ukrayna'nın sorumluluğundadır. Uluslararası sınırlar zorla değiştirilmemelidir” ifadeleri kullanıldı.
İngiltere: Trump’ın Çabaları Barışa Yaklaştırdı
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, yazılı açıklamasında, Trump’ın çabalarının savaşı sona erdirme yolunda önemli bir ilerleme sağladığını belirtti. Starmer, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin sürecin dışında bırakılmaması gerektiğini özellikle vurguladı. Ayrıca, Rusya’nın saldırıları sürdükçe yaptırımların daha da sıkılaştırılacağını söyledi.
Starmer, "Hepimiz bir sonraki aşamayı desteklemeye hazırız. Avrupa'nın yanı sıra ABD'nin de herhangi bir anlaşmanın parçası olarak Ukrayna'ya sağlam güvenlik garantileri sağlama konusundaki açık tutumunu memnuniyetle karşılıyorum. Bu önemli bir ilerleme ve Putin'i daha fazlası için geri gelmekten caydırmada çok önemli olacak. Bu arada, barbarca saldırılarını durdurana kadar, Rus ekonomisi ve halkı üzerinde zaten cezalandırıcı etkisi olan savaş makinesinin vidalarını daha fazla yaptırımla sıkmaya devam edeceğiz” dedi.
Macaristan: Dünya Daha Güvenli Hale Geldi
Macaristan Başbakanı Viktor Orban ise sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, zirvenin ardından dünyanın daha güvenli bir yer olduğunu dile getirdi. Orban, yıllardır iki büyük güç arasındaki gerilimleri izlediklerini hatırlatarak, Trump-Putin görüşmesiyle bu gerginliğin hafiflediğini savundu.
Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto da “ABD ile Rusya arasında en üst düzeyde diyalog sürdüğü sürece dünya daha güvenli olacaktır” sözleriyle görüşmenin önemine dikkat çekti.
“Putin Barış Görüşmelerini Ciddiye Almıyor”
Çekya Dışişleri Bakanı Jan Lipavsky, "Putin, barış görüşmelerini ciddiye alsaydı bugün bütün gün boyunca Ukrayna'ya saldırmazdı” dedi.
Fransa’dan Rusya’ya Baskı
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, görüşme sonrası yaptığı değerlendirmede, savaş sürdüğü müddetçe Rusya’ya baskının devam etmesi gerektiğini belirtti. Macron, “Kalıcı barış ancak Ukrayna’ya sarsılmaz güvenlik garantileri verilmesiyle mümkün olacaktır” dedi. Ayrıca, ABD’nin sürece katkı sunma isteğinin önemli olduğunu ifade etti.
Macron, Avrupa’nın Ukrayna’nın yanında durmaya devam edeceğini vurgularken, geçmişte Rusya’nın yükümlülüklerine uymamasından ders çıkarılması gerektiğini söyledi.
Avrupa Konseyi: Barış Çabaları Değerli Ancak Yetersiz
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkanı Theodoros Rousopoulos, Trump’ın Ukrayna için barışı müzakere etme çabasını olumlu karşıladığını ancak zirveden ateşkes çıkmamasının hayal kırıklığı yarattığını dile getirdi. Rousopoulos, Avrupa’nın Ukrayna’ya desteğinin süreceğini açıkladı.
Rusya: Sorumluluk Kiev ve Avrupa’da
Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev ise farklı bir bakış açısı sundu. Medvedev, Putin’in zirvede Ukrayna konusundaki Rusya’nın şartlarını Trump’a ayrıntılı biçimde anlattığını belirtti. Görüşmenin ültimatomlar olmadan gerçekleşmesini olumlu bulduklarını söyleyen Medvedev, bundan sonraki süreçte çözümün sorumluluğunun Kiev ve Avrupa’ya ait olduğunu ileri sürdü.
Alaska’daki Trump-Putin zirvesi, Ukrayna savaşında nihai bir çözüme ulaşamasa da tarafları yeni müzakere sürecine hazırlayan bir adım oldu. Avrupa liderleri, Zelenskiy’nin dahil olacağı üçlü görüşmenin önemini vurgularken, Rusya ise çözüm için Kiev’in ve Avrupa’nın sorumluluk alması gerektiğini öne sürdü. Sürecin nasıl ilerleyeceği, önümüzdeki haftalarda yapılacak temaslarla netlik kazanacak.
