Selçuklu ordusunun 1073'te Minozos'u fethederek yerleştirdiği Ayas Oymağı, Ayaş'ın tarih sahnesine çıkmasını sağlamıştır. 1354 yılında Orhan Gazi döneminde ise Ayaş, Osmanlı topraklarına katılmıştır.
1071 yılından bu yana Türklerin kesintisiz yaşadığı Ayaş, hiçbir istilaya uğramamış 940 yıllık ender Türk yurdudur. Cumhuriyetin ilk ilçelerinden biri olarak Ayaş, köklü bir Türk geleneğine ev sahipliği yapmaktadır.
Doğanın Kucağında Bir İlçe: Ayaş'ın Coğrafi ve İklimsel Özellikler
Ankara'nın kuzeybatısında konumlanan Ayaş, geniş dağ sıraları ve 1300-1500 metre arasındaki rakımlarıyla dikkat çeker. Abdüsselam Dağı'nın 1603 metrelik zirvesi, ilçenin en yüksek noktasıdır.
Ayaş'ın coğrafi yapısı, tipik kara iklimi özelliklerini taşır. Soğuk kışları ve sıcak yazlarıyla bilinen ilçede ortalama sıcaklık 11.4 °C'dir. Yıllık ortalama yağış miktarı ise 439.7 mm'dir.
Bu özellikleriyle Ayaş, doğa severlerin ilgisini çekerken aynı zamanda tarım ve ekonomik faaliyetlere uygun bir ortam sunar.
Çeşitliliğin Hakim Olduğu Bir Topluluk: Ayaş'ın Nüfus Yapısı
Çeşitlilik ve Dengeli Nüfus Dağılımı: 2021 yılı itibariyle 13,093 kişilik nüfusuyla Ayaş, küçük ancak çeşitli bir topluluk barındırır. %53,71'i erkek ve %46,29'u kadın olan nüfus, farklı yaş grupları, meslekler ve kültürlerden gelen bireyleri içinde barındırır.
Cinsiyet Eşitliği ve Toplumsal Dengeler: Ayaş'ın nüfusunun cinsiyet dağılımı, toplumda cinsiyet eşitliğine verilen önemi yansıtarak dengeli bir atmosferin varlığını gösterir.
Ekonomik Çehresi: Tarım, Hayvancılık ve Turizm
Ayaş'ın ekonomik temellerinden biri olan tarım, ilçe merkezi ve köylerinde toplam 2198 aile tarafından sürdürülmektedir. Ayaş domatesi, özellikle dünya çapında tanınan bir marka haline gelmiştir.
İlçede 41,500 küçükbaş ve 6,327 büyükbaş hayvanın bulunduğu Ayaş, günlük 55 ton süt üretimiyle ekonomisine katkı sağlar. Ancak, süt pazarlamasında organize bir yapılanma henüz oluşturulamamıştır.
Ayaş, termal turizm açısından önemli bir destinasyon olarak öne çıkar. Ayaş İçmeceleri, sağlık Bakanlığı onaylı tesisleriyle, 4 adet termal havuz ve tedavi edici yüzme havuzuyla sağlık turizmine katkıda bulunmaktadır.
Tarih ve Doğa İç İçe: Ayaş'ın Görülmeye Değer Yerleri
Ulu Eski Camii: Osmanlı dönemine ait bu cami, 15. yüzyılda Selçuklu tarzında inşa edilmiş ve Koruma Kurulu tarafından I. Derece anıt eser olarak tescillenmiştir.
Asartepe Barajı: 1980'li yıllarda sulama ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılan baraj, çevresindeki doğal güzelliklerle ünlüdür ve su alanı 2 kilometre genişliğe kadar ulaşabilir.
Kumludoruk Tepesi Yamaç Paraşütü: Ayaş'ın Türkiye yamaç paraşütü sporunda önemli bir konuma sahiptir. Uzman pilot eşliğinde yapılan yamaç paraşütü, unutulmaz bir deneyim sunar.
Ayaş'ın Lezzet Hazinesi: Yöresel Ürünler
Ayaş Domatesi ve Salça Fabrikaları: Dünya genelinde tanınan Ayaş domatesi, ilçede kurulan salça fabrikalarında eşsiz salçalara dönüşüyor.
Geleneksel Tarhana ve Dut Pekmezi: Ayaş, geleneksel tarhanası ve özenle üretilen dut pekmezi ile sofralara lezzet katıyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, tarımsal üretim planlaması için Ayaş'ı öne çıkaran Tarımsal Üretim Kayıt Sistemi'ne (TÜKAS) ilk girişini burada gerçekleştirmiştir.
Yerel Tarım Ürünleri ve Üretim Çeşitliliği: Ayaş'ın tarım zenginliği, bu toprakların sunduğu ürünlerin kalitesiyle öne çıkar. Bu ürünler arasında tahıl, şeker pancarı, elma, armut, baklagiller, ayçiçeği, badem, patates ve soğan bulunmaktadır.
Ayaş, tarihi ve doğal güzellikleriyle Anadolu'nun kalbinde unutulmaz bir destinasyon olarak öne çıkıyor. İlçenin zengin mirası, doğal güzellikleri ve lezzetleri, her ziyaretçiyi büyüleyen bir deneyim sunuyor.
