Fren sistemi, sürüş güvenliği açısından en kritik bileşenlerden biridir. Zamanla fren hidroliği nem tutarak performans kaybına yol açabilir ve sistemde hava kabarcıkları oluşabilir. Bu kabarcıklar, fren pedalının süngerimsi hissetmesine ve frenlerin yavaş tepki vermesine neden olur.
Fren havası alma işlemi, bu sorunu çözmek için uygulanan temel bir bakım prosedürüdür. Hidrolik sistemin doğru çalışması, aracın durma mesafesini kısaltır ve sürüş güvenliğini artırır. Bu nedenle frenlerin düzenli kontrolü ve gerektiğinde havasının alınması hayati önem taşır.
Fren Havası Alma Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Fren havası alma işlemi sırasında güvenlik önlemleri almak kritik bir adımdır. Fren hatları ve sistem yeni kullanıldıysa sıcak olabilir, bu nedenle sürüşten hemen sonra çalışmamak gerekir. Fren hidroliği kanserojen özellik taşıyabileceğinden daima lateks eldiven kullanılmalıdır.
Hidrolik sıvının fren balataları veya rotor ile temas etmesi, verim kaybına yol açabileceği için dikkatli olmak gerekir. Eğer fren hattında sızıntı tespit edilirse, öncelikle profesyonel bir tamirciden yardım almak önemlidir. Ayrıca eski veya kullanılmış fren hidroliği tekrar kullanılmamalı ve dökülen sıvılar hızla temizlenmelidir; zira aracın boyasına zarar verebilir.
Fren Havası Alma İşlemi
Fren havası alma işlemi, doğru teknik bilgi gerektiren bir süreçtir. Öncelikle aracınızın kullanıcı kılavuzunda belirtilen türde fren hidroliğini temin etmelisiniz. Çoğunlukla DOT 3 türü sıvı kullanılır ve işlemi gerçekleştirmek için iki veya üç adet 12 onsluk temiz sıvıya ihtiyaç duyulur.
Ardından araç düz ve sağlam bir zemine krikoyla kaldırılır, tekerlekler çıkarılarak kaliper ve kampanalara erişim sağlanır. Hava alma vidası, disk frenlerde kaliperin alt kısmında, kampanalı frenlerde ise destek plakasının arkasında yer alır. Vida nazikçe gevşetilir ve gerekirse üzerine yağ püskürtülüp bekletilir. İşlem sırasında yalnızca bir frenin havası alınmalı ve diğer valfler kapalı tutulmalıdır.
Ana silindir rezervuarının maksimum seviyesinin altına düşmediği kontrol edilmelidir. Eksikse yeni ve temiz fren hidroliği eklenmelidir. Şeffaf bir plastik boru, hava alma vidasının üzerine takılır ve diğer ucu temiz sıvı dolu bir kaba yönlendirilir.
Böylece sistemden çıkan hava ve eski sıvı geri akmaz. İşleme, ana silindirden en uzak frenle başlamak gerekir. Motor kapalıyken, pedalı birkaç kez pompalayıp yarıya kadar basılı tutmak, hava kabarcıklarının dışarı atılmasını sağlar. Pedalın altına yerleştirilecek küçük bir tahta parçası basıncın kontrolünü kolaylaştırır.
İşlem, sırasıyla diğer frenlerde de uygulanır. Çoğu araçta hava alma sırası arka yolcu, arka sürücü, ön yolcu ve ön sürücü şeklindedir. Her fren sonrası ana silindir rezervuarı gözlemlenmeli ve eksikse sıvı eklenmelidir.
Pedala sert basıp bırakıldığında fren hidroliği rezervuarındaki hareket izlenir; hafif çalkalama işlemin başarılı olduğunu gösterir. Eğer önemli bir püskürme gözlemlenirse, işlem tekrarlanmalıdır.
Fren Havası Alma Yöntemleri ve Alternatif Teknikler
Fren havası alma işlemi sadece manuel olarak yapılmaz. Basınç tahliyesi, vakumlu hava tahliyesi ve ters hava alma gibi yöntemler de kullanılabilir.
Basınç tahliyesi, ana silindirden basınç uygulanarak sıvıyı iter, vakumlu tahliye, özel bir vakum pompası ile eski sıvıyı çeker. Ters hava alma ise ABS sistemleri için uygundur ve hava yukarı doğru dışarı çıkarılır.
Fren Havası Alma Ne Zaman Gereklidir?
Fren havası, pedal süngerimsi hissettiğinde, fren hattında sızıntı tespit edildiğinde, balatalar veya rotor aşındığında ya da fren sistemi parçaları değiştirildiğinde alınmalıdır.
Bu uygulama, fren performansının korunması ve sürüş güvenliğinin sağlanması açısından kritik öneme sahiptir.
Fren Havası Alma Her Sorunu Çözer mi?
Fren havası alma, hava kabarcıklarından kaynaklanan sorunları çözer; ancak ABS modül arızaları, fren balatası veya rotor aşınmaları ve el freni performans düşüklüğü gibi sorunlarda profesyonel müdahale gereklidir.
Hava alma işlemi, yalnızca hidrolik sistemin düzgün çalışmasını sağlar ve diğer mekanik veya elektronik sorunları çözmez.