Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), temiz enerjiye geçiş sürecinde artan kritik mineral talebine dikkat çekerek, bu alanda “sorumlu finansman ve yatırım” anlayışının benimsenmesi gerektiğini vurguladı.
UNEP’e bağlı Uluslararası Kaynak Paneli tarafından yayımlanan “Sürdürülebilir Kalkınma için Enerji Dönüşüm Minerallerinin Sorumlu Tedarikinin Finansmanı” başlıklı raporda, dünyadaki kritik mineral üretimi, ticareti ve finansmanına ilişkin son gelişmeler değerlendirildi.
Rapor, 1970’ten bu yana küresel kritik mineral çıkarımının beş kat arttığını ortaya koyuyor.
Güneş panelleri, rüzgar türbinleri ve bataryalar gibi yenilenebilir enerji teknolojilerinde yoğun olarak kullanılan bu minerallere olan talebin, enerji dönüşümünün hız kazanmasıyla birlikte daha da artacağı öngörülüyor.
UNEP, sermaye gereksinimi yüksek ve riskli olan bu sektöre yönelik yatırımların çevresel ve sosyal sorumluluk ilkeleriyle uyumlu biçimde yapılması gerektiğini belirtiyor.
Kurum, “sorumlu finansman” yaklaşımının madencilikte standart hale getirilmesinin önemine dikkat çekiyor.
Rapor, geri dönüşüm hedefleri, devlet destekli finansman, vergi teşvikleri, eko-tasarım uygulamaları ve geri dönüşüm tesislerini destekleyen yeşil tahvillerin yeni hammadde ihtiyacını azaltabileceğini belirtiyor.
Ayrıca, şeffaflık mekanizmalarının güçlendirilmesi, yerel koşullara uygun ruhsatlandırma süreçleri ve kapasite geliştirme çalışmalarının da “uluslararası sürdürülebilirlik çerçevesi”nin oluşturulmasına katkı sağlayacağı ifade ediliyor.
Böylelikle çevresel ve toplumsal risklerin daha etkin yönetileceği ve resmi finans kaynaklarına erişimin kolaylaşacağı kaydediliyor.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın verilerine göre, 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefinin tutturulabilmesi için kritik minerallere yönelik madencilik yatırımlarının 2030’da 450 milyar dolara, 2040’ta ise 800 milyar dolara ulaşması gerekiyor.
Rapor hakkında değerlendirmede bulunan Uluslararası Kaynak Paneli Eş Başkanı Janez Potocnik, sürdürülebilir finansmanın “sorumlu madenciliği” zorunlu hale getireceğini vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
“Enerji dönüşümü için gerekli mineral ve metallere yönelik talep, insan haklarına ve çevreye saygı gösterirken sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağlayan bir madencilik sektörü gerektiriyor.”
