BPA olarak bilinen ve asıl adı Bisfenol A olan bu madde, özellikle plastik üretiminde yaygın olarak kullanılan sentetik kimyasal bileşiktir. 1890’lı yıllarda ilk kez sentezlenmiş olan BPA, 1950’lerden itibaren endüstriyel kullanıma dahil olmuştur.
BPA, Polikarbonat plastiklerin ve epoksi reçinelerin yapımında kullanılan temel hammaddedir. Organik çözücülerde kolay şekilde çözünen, fakat suda da çok zayıf çözünürlüğe sahip renksiz bir katı olan BPA, sağlığa olumsuz etkileri ile bilinmektedir. BPA, yaygın kullanımına rağmen potansiyel sağlık riskleri nedeniyle dünya genelinde dikkatle incelenen ve bazı ülkelerde çocuk ürünlerinde kısıtlanan kimyasal bir maddedir. BPA maruziyetini azaltmak için bilinçli tüketim oldukça önemlidir.
BPA Nerelerde Bulunur?
· Su şişeleri, bebek biberonları ve saklama kapları gibi polikarbonat plastikler
· Konserve yiyeceklerin iç yüzey kaplamasında yer alan epoksi reçineler
· Termal yazıcılarda kullanılan fiş ve makbuz kağıtları
· Su arıtma sistemleri ve bazı boru sistemlerinde
· Bazı dental dolgu ve kaplamalarda
BPA'nın Sağlık Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
BPA, insan vücudunda östrojen hormonuna benzer bir şekilde davranış sergileyerek endokrin sistemini etkileyebilmektedir. Bu özelliği nedeniyle de sağlık açısından çeşitli riskler taşıdığı öne sürülmektedir. Özellikle uzun süreli ve yoğun maruziyet durumunda şu sağlık sorunlarıyla karşılaşılabilmektedir:
· Hormonal dengesizlikler
· Üreme sistemi bozuklukları
· Meme ve prostat kanseri riskinde artış
· Kalp ve damar hastalıkları
· Diyabet ve obezite
· Davranışsal gelişim bozuklukları (özellikle bebek ve çocuklarda)
BPA Maruziyetini Azaltmak için Neler Yapılabilir?
· BPA içermeyen (BPA-free) ürünler tercih edilmelidir.
· Plastik ürünler mikrodalga fırında ısıtılmamalı ve sıcak yiyeceklerle temas ettirilmemelidir.
· Konserve gıdalar yerine taze ya da dondurulmuş gıdalar tercih edilmelidir.
· Cam, paslanmaz çelik veya porselen gibi alternatif malzemeler kullanılabilir.
BPA İçermeyen Alternatif Ürünler Nelerdir?
BPA, plastik üretiminde yaygın olarak kullanılan bir kimyasal olduğu için sağlık üzerindeki potansiyel olumsuz etkileri nedeniyle endişe yaratmaktadır. Bu nedenle, BPA içermeyen ve daha güvenli alternatif ürünlere yönelmek önemlidir. BPA içermeyen bazı alternatif ürünler ve malzemeler şunlardır:
· Paslanmaz çelik şişeler
· Cam şişeler
· Cam saklama kapları
· Ahşap ve bambu ürünler
· Silikon mutfak gereçleri
· Paslanmaz çelik pipetler
