Brakisefali, kafa yapısının normalden daha kısa ve geniş olmasıyla karakterize olan bir kraniyofasiyal durumdur. Brakisefali, genellikle kafa tasının ön ve arka uzunluğunun azalmış, yanlardan ise genişlemiş olmasıyla tanımlanmaktadır. Bu durum doğumsal yani konjenital olabileceği gibi sonradan gelişen bir durum olarak da ortaya çıkabilmektedir.
Tek başına bir hastalık olmayan brakisefali, bir belirti ya da anatomik varyant olarak değerlendirilmektedir. Fakat bazı durumlarda zararsız olsa da altta yatan bir sendromun veya kraniyosinostoz adı verilen kafa kemiklerinin erken kaynaşmasının belirtisi de olabilir. Estetik kaygıların yanı sıra bazı durumlarda fonksiyonel sorunlara da neden olabileceği için bir çocuk doktoru veya çocuk beyin cerrahı tarafından değerlendirilmesi önerilir.
Brakisefalinin Nedenleri Nelerdir?
Pozisyonel Brakisefali: En yaygın nedenlerden biridir. Bebeklerin uzun süre sırt üstü yatırılması sonucu başın arka kısmında düzleşme meydana gelir ve bu durum genellikle doğumun ilk aylarında görülür.
Kraniyosinostoz: Kafatası kemiklerinin birbirine bağlandığı dikişlerin erken kapanmasıyla oluşur. Koronal dikişlerin erken kapanması, kafa yapısının genişleyip kısalmasına yani brakisefaliye yol açabilir.
Genetik Sendromlar: Down sendromu, Apert sendromu, Crouzon sendromu gibi bazı genetik durumlarda brakisefali sık görülen bir fiziksel özelliktir.
Prematürite: Erken doğan bebeklerde kafatası kemikleri daha yumuşak olduğu için pozisyonel deformasyonlara daha yatkındır.
Brakisefalinin Belirtileri Nelerdir?
· Başın arka kısmının düzleşmesi
· Kafanın yandan geniş görünmesi
· Alın bölgesinde belirginlik veya dışa doğru çıkıklık
· Kulakların simetrik olmaması
Brakisefalinin Teşhis ve Tanısı Nasıldır?
Tanı, fizik muayene ve baş ölçümleriyle konurken brakisefaliyi tanımlamak için genellikle ‘sefalik indeks’ adı verilen ölçüm kullanılır. Bu, başın en geniş yatay çapının ön ve arka çapına oranıdır. Normal sefalik indeks yüzde 75-85 arasında iken, brakisefalide bu oran yüzde 85'in üzerine çıkar. Gerekli durumlarda BT veya MR gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulur.
Brakisefalinin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Pozisyonel Tedavi: Bebeğin farklı pozisyonlarda yatırılması, özellikle başın düzleşen kısmının üzerine gelmemesi sağlanır. Karın üstü oyun süresi teşvik edilir.
Ortopedik Kasklar: 4-12 ay arası bebeklerde özel olarak tasarlanmış düzeltici kasklarla kafatasının şekillendirilmesi mümkündür.
Cerrahi Müdahale: Kraniyosinostoz gibi yapısal bir problem varsa, genellikle cerrahi müdahale gerekir. Bu tür ameliyatlar çocuk beyin cerrahları tarafından gerçekleştirilir.
Fizik Tedavi: Boyun kaslarında kısıtlılık varsa, fizyoterapi ile birlikte pozisyonel tedavi uygulanabilir.
