Küresel emtia piyasaları geçtiğimiz haftayı yön bulmakta zorlandığı bir seyirle tamamladı.
ABD'nin başta Japonya ve Avrupa Birliği olmak üzere önemli ticaret ortaklarıyla gümrük tarifeleri konusunda uzlaşmaya varması, fiyatlamalarda etkili olurken, yatırımcıların odağı gelecek hafta açıklanacak ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararına çevrildi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Japonya ve AB ile tarifeleri düşürmeyi hedefleyen temasları, piyasalarda risk iştahını artırırken, altın gibi güvenli limanlara olan yönelimi sınırladı.
Aynı zamanda Avrupa ekonomisinin ticari belirsizliklere karşı direnç göstermesi ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz indirimine gitmeyebileceği beklentisi, emtia piyasalarında belirleyici oldu.
ABD’de açıklanan Temmuz ayı İmalat PMI verisi 49,5'e gerileyerek son yedi ayın en düşük seviyesine indi. Bu düşüş, üretim sektöründe zayıflamaya işaret etti.
Çin tarafında ise mali gelirler, yılın ilk yarısında geçen yıla göre yüzde 0,3 oranında azaldı. Çin Maliye Bakanlığı, önceki aylarla benzer oranda bir daralmanın sürdüğünü duyurdu.
Yeni haftada yatırımcıların gözü hem Fed’in faiz kararında hem de ABD'den gelecek yoğun veri trafiğinde olacak.
Trump’ın, Fed Başkanı Jerome Powell ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından faizlerde indirim olabileceğine dair sinyaller vermesi, “daha gevşek para politikası” beklentilerini güçlendirdi.
Özellikle sanayi metalleri ve enerji ürünleri, düşük faiz beklentileri ve azalan ticaret gerilimlerinin etkisiyle talep gördü.
İran’la yürütülen diplomatik temaslar ve OPEC ile Rusya’nın arz stratejileri, piyasalardaki jeopolitik baskıyı hafifletti. Bununla birlikte, ABD'nin yeni gümrük politikaları, bazı emtialarda bölgesel fiyat farklılıklarını derinleştirdi.
Bakır ve alüminyumda New York ile Londra fiyatları arasında fark rekor seviyelere ulaştı.
Bu gelişmelerin ardından ABD’nin 10 yıllık tahvil getirisi 4 baz puan gerileyerek yüzde 4,39’a düşerken, dolar endeksi haftayı yüzde 0,9 kayıpla 97,6 seviyesinden kapattı.
Değerli Metaller Haftayı Kayıpla Tamamladı
Değerli metaller, haftaya tarife kaynaklı endişelerle yükselişle başlasa da, ilerleyen günlerde olumlu ticaret anlaşmaları ve faiz indirimi beklentileriyle değer kaybetti.
Altın, ABD'nin 1 Ağustos’ta uygulamaya koyacağı ek tarifeler öncesinde güvenli liman talebiyle beş haftanın zirvesini test etti.
Ancak ticaret anlaşmalarına yönelik iyimserlik ve artan risk iştahı, altını haftanın sonuna doğru aşağı çekti.
Gümüş, spot piyasada ons başına 39,40 dolara kadar çıkarak yaklaşık 14 yılın zirvesini görse de, hafta kapanışında gelen kar satışlarıyla değer kaybetti.
Gümüşe olan talebi artıran unsurlar arasında ABD’nin bakır vergilerini artırma planı, arz daralması ve yatırımcıların alternatif varlıklara yönelmesi yer aldı.
Bu çerçevede, haftalık bazda ons fiyatları altına yüzde 0,4, gümüşe yüzde 0,1, paladyuma yüzde 1,7 ve platine yüzde 1,4 oranında değer kaybı olarak yansıdı.
Baz Metaller Trump Etkisiyle Yükseldi
Baz metaller cephesinde Trump’ın ithal bakıra yönelik yüzde 50 oranında tarife getireceğini açıklaması, piyasalarda yukarı yönlü bir fiyatlamayı tetikledi.
ABD Comex ve Londra Metal Borsası (LME) fiyatları arasındaki fark yüzde 13’ten yüzde 31’e yükseldi.
Nikel piyasasında ise Endonezya ile ABD arasında kritik maden ticareti konusunda önemli gelişmeler yaşandı.
Endonezya Ekonomi Bakanı Airlangga Hartarto’nun açıklamasına göre, iki ülke arasında yapılan görüşmelerin ardından ABD, Endonezya menşeli metal ürünlerdeki vergiyi yüzde 32’den yüzde 19’a çekti.
Bu gelişme, dünyanın en büyük nikel üreticisi konumundaki Endonezya için ABD pazarında avantaj sağladı.
Uzmanlara göre, ticaret savaşlarının yumuşaması, sanayi üretiminde canlanmayı beraberinde getirebilir ve bu da baz metallerde talebi destekleyebilir.
Nitekim, haftalık fiyat değişimlerine bakıldığında, tezgah üstü piyasalarda bakır yüzde 4,1, çinko ve kurşun yüzde 0,3, nikel yüzde 0,1 artarken, alüminyumda belirgin bir hareket gözlenmedi.
Brent Petrol, Arz Korkularıyla Değer Kaybetti
Petrol piyasasında ise haftanın son günlerinde negatif bir görünüm hâkimdi. ABD ve Çin’den gelen zayıf ekonomik veriler ile artan arz sinyalleri, fiyatların gerilemesinde etkili oldu.
İran’ın Avrupalı yetkililerle yeniden masaya oturacağını açıklaması, diplomatik temasların hız kazandığını gösterdi.
Uzmanlar bu görüşmeleri, İran’a yönelik saldırıların ardından gerçekleşen ilk doğrudan temas olarak nitelendirdi.
Venezuela ve İran’ın OPEC içinde aktif üyeler olması, bu ülkelerin yaptırımlara rağmen petrol ihracatlarını artırabilecekleri ihtimalini gündeme getirdi. Bu olasılık, arz artış beklentilerini destekleyerek fiyatlar üzerinde baskı yarattı.
Trump’ın, Japonya ile Alaska’da yürütülecek yeni bir sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) projesi açıklamasına karşın, Japon yetkililerin bu konuda bilgisi olmadığını söylemesi dikkat çekti.
Brent petrolün varil fiyatı bu gelişmelerin ardından yüzde 1,5 gerilerken, doğal gaz fiyatları ise yüzde 12,3 düşüşle haftayı kapattı.
Tarım Emtialarında Fiyatlar Yön Aradı
Tarım emtia fiyatlarında ise hafta genelinde arz ve talep koşullarının etkisiyle karmaşık bir tablo gözlendi.
Pirinç fiyatları, Hindistan’daki muson yağmurlarının ekim alanlarını genişletmesi ve ABD-Japonya arasında pirinç ithalatında kotaların gevşetileceği beklentileriyle yükseldi.
Mısırda ise sıcak hava dalgası ve Karadeniz'deki kuraklık tehdidi fiyatlara yukarı yönlü baskı yaptı. Ancak ABD’nin haftalık ihracat rakamları 643 bin tonla geçen yılın iki katına çıkmasına rağmen mısır haftayı düşüşle tamamladı.
Soya fasulyesinde Çin'in alımları sürerken, ABD’deki eski sezon satışlarının yavaşlaması fiyatları olumsuz etkiledi. Yine de soya yağına yönelik talep ve biyodizel üretimindeki artış, fiyatların daha fazla düşmesini önledi.
Chicago Ticaret Borsası’nda haftalık bazda fiyatlar, soya fasulyesinde yüzde 1,4, mısırda yüzde 2,2 ve buğdayda yüzde 1,3 azalırken, pirinç yüzde 2 oranında yükseldi.
Intercontinental Exchange’te ise kahve yüzde 1,9, şeker yüzde 3,2 ve pamuk yüzde 0,7 düşerken, kakao ton başına fiyat bazında yüzde 6,7 artışla haftayı tamamladı.
