Can sıkıntısı, zaman zaman herkesin deneyimlediği doğal bir duygu olsa da üretken ve yaratıcı yollarla ele alındığında hayatı daha anlamlı kılabilir.
Ennui Nedir?
Günümüzde birçok insan, can sıkıntısını gidermek için sosyal medyada dolaşır, videolar izler veya müzik dinler. Aslında insanlık tarihi boyunca icat edilen birçok şey, bir biçimde can sıkıntısını azaltmaya yönelik olmuştur.
Antik Roma filozofu Seneca, can sıkıntısını mide bulantısına benzetmiş, Fransızlar ise yaşamın memnuniyetsizlik ve üzüntü boyutunu ifade eden “ennui” kavramını geliştirmiştir.
Can Sıkıntısının Tarihçesi
İnsanoğlu, tarih boyunca can sıkıntısı hissetmiştir; ancak bu kavram kelime olarak yakın dönemde hayatımıza girmiştir. Eski Yunanlılar, benzer duyguları “acedia” kelimesi ile tanımlarken, ilk Hıristiyan rahipler manastır yaşamının sıkıntısını bu kavramla açıklamıştır.
Hristiyanlıkta bu duygu, Tanrı’ya ve manastır yeminlerine bağlılık eksikliğinin bir göstergesi olarak görülmüş ve yedi ölümcül günahtan biri sayılmıştır.
Fransızlar ise dine bağlı olmayan “ennui” kavramını geliştirmiş ve bu kelime, “yorucu halsizlik” anlamına gelmiştir. 18. yüzyılda İngilizceye geçen ennui, zamanla sadece tembellik olarak değil, tatminsizlik, ilgisizlik ve hayatın anlamını sorgulama ile ilişkilendirilen bir kavram haline gelmiştir.
Ennui Her Zaman Kaçınılması Gereken Bir Duygu Değildir
Monoton bir rutin, heyecansızlık ve tatminsizlik duyguları, günlük yaşamın doğal bir parçasıdır. Can sıkıntısı, bir yandan huzursuzluk ve rahatsızlık yaratırken, diğer yandan kişinin yaşamını ve önceliklerini yeniden değerlendirmesine olanak tanır.
Araştırmalar, can sıkıntısının öfke, üzüntü veya mutluluk gibi karmaşık bir duygu olduğunu ortaya koymaktadır.
Sıkıcı bir işin içinde sıkışıp kalmak veya monoton bir rutine maruz kalmak, kaçınılmaz olarak can sıkıntısına yol açar. Bu durum kronikleştiğinde kaygı, tükenmişlik, dikkat kaybı ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Kronik Can Sıkıntısıyla Başa Çıkmanın Yolları Nelerdir?
Kaynağı Bulun: Can sıkıntısının nedenini anlamak, çözüm bulmanın ilk adımıdır.
Konuşun: Duygularınızı başkalarıyla paylaşmak, farklı bakış açıları kazanmanızı sağlar.
Rutini Değiştirin: Monotonluğu kırmak için ortamınızı veya alışkanlıklarınızı değiştirin.
Yeni Deneyimler Edinin: Yeni hobiler veya sosyal etkileşimler, can sıkıntısını azaltır.
Gereksiz Uyaranları Kaldırın: Dikkatinizi dağıtan öğeleri minimuma indirin.
Mevcut İşleri Heyecanlı Hale Getirin: Enerji veren müzik veya farklı yöntemlerle rutinleri canlandırın.
Dinlenin: Fiziksel ve zihinsel dinlenme, sıkıntının azalmasına yardımcı olur.