Günümüzde şehir hayatında yaşayan bir kişi, günde ortalama 1,5 ila 2 kilogram arasında çöp üretir. Bu atıkların büyük kısmını ise organik maddeler oluşturur.
Artan çöp miktarı, küresel ısınma ve çevre kirliliği gibi sorunların etkisini her geçen gün daha da artırmaktadır.
Oysa ki bu atıkların bir kısmı, doğaya zarar vermek yerine fayda sağlayabilir. Kompost yapmak, ilk bakışta zor bir işlem gibi görünse de aslında oldukça basit ve çevre için son derece faydalı bir yöntemdir.
Üstelik elde edilen kompost, bitkiler için doğal bir besin kaynağı görevi görür. Sadece bahçelerde değil, evde ya da balkonda yetiştirilen bitkilerde de rahatlıkla kullanılabilir.
Küçük bir miktar organik atığın değerlendirilmesi bile çevreye büyük katkı sağlar.
Kompost Nedir ve Ne İşe Yarar?
Kısaca tanımlamak gerekirse kompost; bitkisel veya hayvansal atıkların doğal yollarla çürüyüp toprağa karışarak organik gübreye dönüşmesi işlemidir.
Halk arasında “siyah altın” olarak bilinen bu yöntem, organik atıkların yeniden doğaya kazandırılmasını sağlar.
Böylece hem çevre korunur hem de atık miktarı önemli ölçüde azalır. Genellikle çöpe atılan sebze kabukları, meyve artıkları ya da bitkisel kalıntılar yakıldığında hem hava kirliliğine neden olur hem de değerli besin maddeleri yok edilir.
Oysa bu atıkları kompost haline getirip toprağa karıştırarak hem doğayı korumak hem de küresel iklim değişikliğine karşı olumlu bir adım atmak mümkündür.
Dilerseniz bu işlemi manavdan alınan çeşitli sebze ve meyve artıklarıyla da yapabilirsiniz.
Kompostun faydaları yalnızca atıkları değerlendirmekle sınırlı değildir. Toprağın pH dengesini koruyarak bitkilerin ihtiyaç duyduğu besinleri daha kolay almasına yardımcı olur.
Özellikle kil oranı yüksek veya verimsiz topraklarda kompost kullanımı, toprağın yapısını iyileştirir ve organik madde miktarını artırır.
Bu sayede hem toprak hem de bitkiler daha sağlıklı bir hale gelir. Bitki kökleri potasyum gibi mineralleri daha rahat emer ve güçlü bir büyüme süreci yaşar.
Kompost Atıklar Nerelerde Kullanılır?
Kompost, tarımsal üretimde verimliliği artırmak için sıkça tercih edilir. Ancak bu yöntem sadece tarım alanlarında değil, evlerde, balkonlarda ve teraslarda da kolaylıkla uygulanabilir.
Patates, soğan, havuç gibi sebze kabukları veya elma, armut gibi meyve artıkları kompost yapımı için oldukça uygundur.
Bu tür organik atıklar, ev ortamında bitkilerin toprağını zenginleştirmek için kullanılabilir.
Kompost türleri arasında “soğuk kompost” ve “sıcak kompost” olmak üzere iki temel yöntem bulunur.
Soğuk kompost, uygulaması kolay ve hata payı düşük bir yöntemdir. Malzemeler bir kutuya katmanlar halinde yerleştirilir, ardından üzerlerine kuru yaprak gibi karbon içerikli atıklar eklenir. Bu sayede karışımın hava alması sağlanır.
Sıcak kompost ise toprağın verimliliğini kısa sürede artıran bir yöntemdir. Ancak bu yöntemde karışıma sonradan yeni atık eklenmez. Sıcak kompost yapmak için yaklaşık 1 metreküplük bir alan ve bir termometreye ihtiyaç vardır.
Evde Kompost Nasıl Yapılır?
Evde kompost hazırlamak düşündüğünüzden çok daha kolaydır. Bunun için “yeşil” ve “kahverengi” olmak üzere iki tür malzemeye ihtiyaç duyulur.
Yeşil malzemeler; meyve, sebze kabukları, çay posaları ve yumurta kabuklarından oluşur.
Kahverengi malzemeler ise kuru yaprak, ince dal, kuruyemiş kabuğu ve solmuş çiçeklerdir.
Öncelikle bir saksı veya kutunun tabanına biraz toprak ve kahverengi atıklar yerleştirin. Ardından yeşil atıkları ekleyerek katmanlar halinde ilerleyin.
Katmanlı bir şekilde hazırlanan bu karışım, zamanla organik gübreye dönüşecektir. Düzenli aralıklarla karıştırarak hava almasını sağlayabilirsiniz.
Birkaç hafta içinde evinizdeki organik atıklar, bitkileriniz için doğal bir besin kaynağına dönüşür.
