Küresel emtia piyasalarında son dönemde ABD’den gelen makroekonomik göstergeler, jeopolitik gelişmeler ve Fed’in para politikasına dair belirsizlikler fiyatlamalarda belirleyici olmaya devam ediyor. Yatırımcıların gözü ise açıklanacak olan istihdam verilerine çevrildi.
ABD’nin gümrük vergileri de fiyatlamalar üzerinde baskı yaratmayı sürdürüyor.
Başkan Donald Trump, 1 Ekim itibarıyla ithal ilaçtan mutfak ve banyo dolaplarına, döşemeli mobilyalardan ağır kamyonlara kadar pek çok üründe yeni vergi oranlarının uygulanacağını duyurdu.
Fed kanadından gelen farklı açıklamalar da piyasaların yönünü etkiliyor. Bazı yetkililer iş gücü piyasasının korunması için daha sert faiz indirimlerinden yana görüş bildirirken, bazıları ise enflasyona karşı daha dikkatli olunması gerektiğinin altını çizdi.
Fed Başkanı Jerome Powell geçen hafta yaptığı değerlendirmede, tarife kaynaklı fiyat artışlarının kalıcı olmayacağına vurgu yaptı.
Powell, “Fiyat seviyesindeki bu tek seferlik artış muhtemelen birkaç çeyreğe yayılacak ve bu dönemde biraz daha yüksek bir enflasyon olarak kendini gösterecektir” ifadelerini kullandı.
Powell ayrıca, “Hala orta derecede kısıtlayıcı olarak gördüğüm bu politika duruşu, olası ekonomik gelişmelere yanıt vermek için bizi iyi bir konumda bırakıyor” diyerek bankanın politika esnekliğine dikkat çekti.
ABD Ticaret Bakanlığı’nın yayımladığı verilere göre, 2025’in ikinci çeyreğinde ülke ekonomisi yüzde 3,8 büyüyerek beklentilerin üzerinde performans gösterdi.
Bu oran, 2023’ün üçüncü çeyreğinden bu yana kaydedilen en hızlı büyüme olarak öne çıktı. Güçlü tüketici harcamaları ve yatırımlar büyümeye katkı sağladı.
İstihdam cephesinde ise ilk kez işsizlik maaşı başvurusu yapanların sayısı 20 Eylül haftasında 218 bine düşerek beklentilerin altında kaldı.
Fed’in enflasyon için yakından takip ettiği çekirdek PCE endeksi ağustosta yıllık bazda yüzde 2,9 yükseldi. Aynı dönemde yeni konut satışları yüzde 20,5 artışla piyasa tahminlerini aştı.
Uzmanlar, özellikle konut piyasası verilerinin güçlü gelmesinin, Fed’in ek faiz indirimi ihtiyacını azaltabileceğine işaret ettiğini belirtti.
Buna rağmen para piyasalarında, istihdamdaki yavaşlama beklentileriyle güçlenen faiz indirim ihtimalleri, büyüme verilerinin ardından geriledi.
Ekim ayında 25 baz puanlık faiz indirimi olasılığı yüzde 89 seviyesinde fiyatlanırken, aralık toplantısında ek indirime dair ihtimal yüzde 63’e düştü.
Jeopolitik riskler de yatırımcıların radarında kalmayı sürdürüyor. Rusya-Ukrayna hattından gelen gelişmeler yakından takip ediliyor.
Bu süreçte ABD’nin 10 yıllık tahvil getirisi haftayı yüzde 4,19’dan kapatırken, dolar endeksi yüzde 0,5 artışla 98,2 seviyesine çıktı.
Altın ve Gümüşte Rekor Üstüne Rekor
Değerli metallerde haftanın kazançlı geçtiği görüldü. Fed’in politikalarına ilişkin belirsizlikler ve Powell’ın temkinli mesajları altındaki artışı yavaşlatsa da güvenli liman talebi fiyatları destekledi.
Altının onsu üst üste altıncı haftada da yükselerek 3 bin 759,7 dolardan haftayı tamamladı, hafta içinde 3 bin 791,1 dolarla tüm zamanların zirvesini gördü.
Gümüş de benzer şekilde tarihi seviyelere yaklaşırken haftayı 46,1 dolardan kapattı. Haftalık zirve ise 46,6 dolar oldu ve bu, 2011’den beri görülen en yüksek değer olarak kayıtlara geçti.
Analistler, gümüşün rekor seviyelere yaklaşması nedeniyle yüksek oynaklığa işaret ederek, “olası kar satışlarının sert hareketlere neden olabileceğini” belirtti.
Platin fiyatları da sekiz haftadır kesintisiz yükselişini sürdürerek 1.571,4 dolardan haftayı noktaladı. Hafta içinde 1.588,8 doları test eden platin, 2014’ten bu yana en yüksek seviyesini gördü.
Paladyum, gümüş, platin ve altın haftayı sırasıyla yüzde 10,5, yüzde 6,9, yüzde 3,7 ve yüzde 2 artışla kapattı.
Baz Metallerde Karmaşık Tablo
Baz metallerde görünüm daha dalgalıydı. Goldman Sachs, Endonezya’daki Grasberg bakır madeninde yaşanan sorunlar sonrası 2025 ve 2026 yıllarına ilişkin küresel arz tahminlerini aşağı yönlü revize etti.
Bu gelişme bakır fiyatlarını yukarı taşırken, diğer metallerde farklı yönler izlendi.
Haftalık bazda bakır yüzde 0,4, kurşun yüzde 0,1 değer kazandı. Çinko yatay kalırken nikel ve alüminyum yüzde 0,8 geriledi.
Petrol Fiyatlarında Jeopolitik Destek
Petrol cephesinde Ukrayna’nın Rusya’nın enerji altyapısına yönelik saldırıları ve ABD stoklarındaki düşüş fiyatları yukarı taşıdı.
Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, iç piyasada süregelen sıkıntılar nedeniyle benzin ihracat yasağının yıl sonuna kadar uzatılacağını açıkladı.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi verilerine göre, ticari ham petrol stokları geçen hafta yaklaşık 600 bin varil azalarak 414,8 milyon varile düştü.
Beklenti, stokların 800 bin varil artacağı yönündeydi. Bu tablo talebin güçlü seyrettiği algısını besledi.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanı Mesrur Barzani ise bölgedeki petrol kuyularının yeniden dünya piyasalarına açıldığını duyurdu.
Analistler, OPEC+’ın hedeflediği ek üretimin dörtte üçünü gerçekleştirdiğini, kapasite sınırlarının zorlanmasıyla ilerleyen dönemde bu oranın yarıya düşebileceğini ifade etti.
Doğal gaz tarafında ise ABD Enerji Bakanı Chris Wright’ın açıklamaları öne çıktı. Wright, Rusya’nın Avrupa’ya gaz satışını tamamen kesmesinin ABD için en güçlü baskı aracı olduğunu belirterek, LNG ihracatıyla Rus gazının tamamen ikame edilebileceğini söyledi.
Bu gelişmelerle Brent petrolün varili yüzde 3,9 yükselirken, New York’ta işlem gören doğal gaz fiyatları yüzde 11 değer kazandı.
Tarım Emtialarında Dalgalı Seyir
Tarım emtialarında haftalık görünüm karışıktı. Arjantin’in ihracat vergilerini kaldırması, Çin’in artan alımlarıyla birleşince soya fasulyesi piyasasında etkili oldu. Buğday tarafında ise Karadeniz’den gelen yeni ihaleler fiyatları aşağı çekti.
ABD’de mısır hasadının hızlanması da fiyatlarda düşüş baskısını artırdı. Chicago Ticaret Borsası’nda pirinç yüzde 3,3, soya fasulyesi yüzde 1,2, buğday yüzde 0,7 ve mısır yüzde 0,5 geriledi.
Intercontinental Exchange’te kahve fiyatları yüzde 11,5, şeker yüzde 2,7 artış kaydederken, pamuk yatay seyretti. Kakaonun ton başına fiyatı ise yüzde 4 düşüşle haftayı tamamladı.