Amerikalı bilgisayar uzmanı, eski Merkezi İstihbarat Teşkilatı ve eski Ulusal Güvenlik Dairesi çalışanı olan Edward Snowden, gizli NSA belgelerini medyaya ifşa ederek NSA tarafından yürütülen küresel izleme aletlerinin işletme detaylarını, Beş Göz ortaklarını ve birçok ticari ve uluslararası ortağı ortaya çıkaran NSA sızıntılarını başlatmıştır.
Edward Snowden, 1983 yılının haziran ayında dünyaya geldi.
2005 yılında Marryland Üniversitesinde güvenlik uzmanı olarak işe başladı. Bir yıl sonra CIA’e girdi ve altı ay gizli bir okulda eğitim aldı.
Eğitimlerinden sonra İsviçre’ye giderek siber güvenlik uzmanı olarak işe başladı. Birçok ülkede farklı kimlikler adına CIA adına casusluk faaliyetleri yürüttü.
2013 yılında ulusal güvenlik dairesinde çalışmaya başladı. NSA denilen bu kurum dünyanın en gizli teşkilatları arsında bulunuyordu.
Snowden bir süre sonra kendisinin de katıldığı dinleme ve izleme programlarının etik olarak kabul edilemez olduğunu düşündüğünü ve bunu iç kanallardan tartışmaya çalıştığını ancak itirazlarının dikkate alınmadığını anlatmıştı.
NSA dünyadaki herkesin telefonlarını dinleyebiliyor, kameralarına erişim sağlıyor ve bunların yanı sıra maillere erişimden internet geçmişlerine kadar birçok bilgiye ulaşabiliyordu.
Yani kısaca özel hayatın mahremiyetini ihlal ediyordu.
Edward Snowden bu bilgileri kamuoyuna sızdırma kararı verdi.
Daha sonra 2013 yılının Mayıs ayında Snowden Hawaii'de, çalışmakta olduğu NSA işini bıraktı ve Hong Kong'a geçti.
Haziran ayında ise kopyalamış olduğu binlerce gizli NSA belgesini Hong Kong’daki otel odasında gazetecilere teslim etti.
Bilgiler Guardian ve Amerikan Washington Post gazetelerinde de yayımlandı.
Tüm dünya sızdırılan bilgiler karşısında büyük bir şoka uğradı.
Sızdırılan bilgilere göre NSA bütün ABD vatandaşlarını illegal bir şekilde dinliyordu.
Bunun yanında Merkel dâhil olmak üzere 122 devlet başkanının telefonunun da dinlendiği iddia ediliyordu.
NSA'nın Almanya Başbakanı Angela Merkel’i de dinlediğinin ortaya çıkması üzerine Almanya, müttefiki olan ABD’ye “karşılıklı casusluğu yasaklayan” bir anlaşma imzalamayı önerdi ancak ABD şimdiye kadar bu konuda olumlu cevap vermedi.
Alman Meclisi de NSA’nın dinleme faaliyetlerine ilişkin bir araştırma komisyonu kurma kararı aldı.
Beyaz Saray sözcüsü Jay Carney ise yaptığı açıklamada “ABD Başbakan’ın haberleşmelerini izlemedi ve izlemeyecek” dedi.
Carney, ABD’nin Almanya, Fransa ve Latin Amerika’daki diğer bazı ülkelerin ABD istihbaratının faaliyetleriyle ilişkin kaygıları üzerine bir inceleme yapıldığını söyledi.
NSA Başkanı James Clapper da ABD’nin Fransa’da 30 günlük bir zaman diliminde, tek seferde 70 milyon telefon görüşmesini kaydettiğine dair haberlerin doğruluğunu reddetmişti.
Bilgilerin sızdırıldığı sırada, ABD Adalet Bakanlığı'nın derhal Haziran ayında hükümete ait belgeleri çalmak ve casusluk suçlamalarıyla dava açtığı Snowden'ın pasaportu da iptal edildi.
Snowden, Hon Kong’daki otel odasından ayrılıp gizlice Rusya’ya gitti ve o tarihten bu yana kendisine sığınma hakkı veren Rusya'da yaşıyor.
Sızdırılan belgeler nedeniyle NSA’e bir yaptırım uygulanmadı fakat kamuoyu ve teknoloji şirketleri veri güvenliğini artırma konusunda harekete geçti.
