Kültür ve Turizm Bakanlığınca yürütülen yoğun girişimler sonucu, yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırılan 13 bin 283 eser, 2002-2025 yılları arasında yurda kazandırıldı. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı, ilgili bakanlıklar ve kurumların koordineli çalışmalarıyla, yıllar önce yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırılan eserler ana vatanına geri döndürülüyor.
Bakanlık yetkililerinden alınan bilgilere göre, 2002-2025 yılları arasında 13 bin 283 kültür varlığının Türkiye'ye iadesi sağlandı. Bu eserlerden 1149'u geçen yıl, 15'i bu yıl ana vatanına geri döndü. 2018-2025 yıllarında ise toplam 8 bin 968 eser ülkeye kazandırılmış oldu.
İskoçya’dan getirilen Altın Taç, bu eserlerden yalnızca birisi. MÖ 4. yüzyıla tarihlenen ve Karya bölgesine ait olduğu düşünülen bu altın taç, 2013’te açılan mülkiyet tespiti davası sonucunda Türkiye kökenli olduğu ispatlanarak 18 Ocak 2018’de geri iade edildi.
ABD’den iadesi sağlanan Bowling Green Devlet Üniversitesinde bulunan Zeugma kökenli mozaikler, son yıllarda Türkiye’ye geri kazandırılan önemli eserlerden biri.
Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergilenen bu mozaikler, aynı zamanda Gaziantep’in sembolü haline gelmiş olan Çingene Kız mozaik panosunun da parçasıdır.
İtalya’dan iadesi sağlanan Lidya Yazıtı ise, Manisa’daki Apollon Aksyros Tapınağı’na ait olan bu yazıt, pagan inançlarının dönemin toplumu üzerindeki etkisini gösteren kültürel bir öneme sahiptir. 23 Eylül 2020’de Türkiye’ye iade edilen eser, şu an Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenmektedir.
Roma dönemi eserlerinden Kybele Heykeli, Anadolu'nun bereket tanrıçası olarak bilinen ‘Ana Tanrıça’ Kybele'yi temsil eder ve 12 Aralık 2020’de ABD’den geri iade edilerek İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne sergilenmiştir.
İngiltere’deki Gilbert Sanat Vakfı Koleksiyonunda yer alan 4 bin 250 yıllık Gaga Ağızlı Testi, 26 Ekim 2022’de Türkiye’ye kazandırıldı.
Hattiler dönemine ait bu test, erken dönem Anadolu metal işçiliğinin önemli örneklerinden biridir.
2021’de Hırvatistan’dan gelen Anadolu kökenli eserler de dikkat çekicidir. 7 Nisan 2019’da Sırbistan-Hırvatistan sınırında ele geçirilen çok sayıda sikke, mühür ve arkeolojik eser, 1 Aralık 2021’de Türkiye’ye iade edilmiştir.
İngiltere’de Victoria-Albert Müzesi tarafından gönüllü olarak iade edilen Eros Başı, Karaman’ın Ambar köyündeki Sidamara Antik Kenti’ne ait ve 10 Haziran 2023’te Türkiye’ye geri getirilerek İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmiştir.
Hollanda'dan geri dönen Şile Bozgoca Cami Kitabesi, Osmanlı dönemine ait nadir bir taş eserdir. 2021 yılında Hollanda'daki bir müzayede sırasında fark edilip, Türkiye'nin çabalarıyla geri getirilen bu kitabe, Osmanlı taş işçiliği ve hat sanatının önemli bir örneğini sunmaktadır. 30 Eylül 2022 tarihinde İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde sergilenmeye başlanmış ve ziyaretçilere sunulmuştur.
Bu eser, Türkiye'nin kültürel mirasını koruma yönündeki uluslararası başarıyı simgeliyor.
Son olarak, Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan ve Cleveland Sanat Müzesi’nde tespit edilen Roma İmparatoru Marcus Aurelius’a ait bronz heykel, 10 Şubat 2025’te yurda dönmüştür. Bu eser, Boubon Antik Kenti’ndeki Sebasteion yapısında yer alan onurlandırılmış imparator heykelleri arasında önemli bir yer tutmaktadır.
