Türkiye operasyonel araç kiralama sektöründe hibrit ve elektrikli araçların yükselişi devam ediyor. TOKKDER’in NielsenIQ iş birliğiyle yayımladığı 2024 yılı birinci çeyrek verilerine göre, hibrit ve elektrikli araçların toplam filo içindeki oranı yüzde 10,4'e çıkarak dikkat çekici bir artış gösterdi.
Tüm Oto Kiralama ve Mobilite Kuruluşları Derneği (TOKKDER) tarafından hazırlanan rapora göre, sektördeki toplam araç sayısı geçen yılın sonuna kıyasla yüzde 3,8 azaldı. 2024’ün ilk üç ayında sektördeki araç adedi 242 bine gerilerken, toplam aktif büyüklük 292 milyar TL olarak kaydedildi.
Sektörde benzinli araçların oranı yüzde 60,7 ile liderliğini sürdürürken, dizel araçların payı yüzde 28,8'e düştü. Buna karşılık, çevreci tercihlere yönelen kiralama firmaları sayesinde hibrit ve elektrikli araçların oranı da artış gösterdi.
Markalar arasında Renault, yüzde 18,7'lik pazar payıyla liderliğini korurken; onu yüzde 16,2 ile Fiat, yüzde 9,4 ile Toyota, yüzde 9 ile Volkswagen ve yüzde 8,4 ile Ford izledi.
Kiralama filosundaki araçların yüzde 47’si kompakt segmentten oluştu. Küçük sınıf araçlar yüzde 31’lik bir paya sahipken, üst-orta sınıf araçlar yüzde 10,1 ile temsil edildi. 2018’de yüzde 2,9 olan hafif ticari araçların sektördeki oranı ise bu çeyrekte yüzde 7,1’e kadar yükseldi.
Gövde tipi açısından bakıldığında, sedan araçlar yüzde 44,3 ile en fazla tercih edilen model oldu. Hatchback modeller yüzde 25,3 ile ikinci sıradayken, SUV segmenti yüzde 21,6’lık payla üçüncü sıraya yerleşti. Station wagon araçların oranı ise yüzde 0,9 seviyesinde kaldı.
Vites tercihlerine göre otomatik şanzımanlı araçlar sektörün yüzde 81,9’unu oluştururken, manuel vitesli araçların oranı yüzde 18,1 olarak belirlendi.
Kiralama firmaları yılın ilk çeyreğinde toplam 11 milyar TL vergi ödeyerek ülke ekonomisine önemli katkı sundu.
Yaşa: Sektöre Destek Şart Hale Geldi
TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı Kağan Yaşa, sektörün 2024 yılı ilk çeyreğinde 242 bin 200 araca gerilediğini belirterek, “Araç sayısı geçen yılın sonuna göre yüzde 3,8 azaldı” dedi.
Yaşa, kredi faizlerinin yükselmesiyle birlikte şirketlerin kiralama maliyetlerinin arttığını ve bu durumun tasarrufa yönelim ile birlikte talepte azalma yarattığını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
“2018 sonunda filomuz 328 bin araçtan oluşuyordu. Bugün bu sayı 242 bine kadar düştü. Talep var ancak enflasyondaki yükseliş ve finansman kaynaklarına ulaşım zorluğu büyümeyi baskıladı. Eğer enflasyon düşer ve finansmana erişim kolaylaşırsa, sektörümüz yeniden büyüme trendine girecektir. Avrupa’da kiralamanın toplam satışlardaki payı yüzde 57 seviyesindeyken, Türkiye’de bu oran yalnızca yüzde 15 civarında. Bu fark zamanla kapanacaktır.”
Yaşa, sektörün büyümeye devam edebilmesi için yasal düzenlemelerin iyileştirilmesinin kritik öneme sahip olduğunu belirtti. “Örneğin, kiralanan binek araçlara uygulanan gider sınırı mevcut maliyetleri karşılamıyor, bu limitin güncellenmesi sektör açısından olumlu bir adım olacaktır” diyen Yaşa, ayrıca kiralamaya getirilen GPS zorunluluğunun da bu zorlu dönemde ertelenmesinin ek maliyet baskısını azaltacağını söyledi.
"Kiralama, Sahiplikten Daha Avantajlı Hale Geliyor"
Yaşa, operasyonel kiralama tercihlerinin ağırlıklı olarak büyük şirketler tarafından yapıldığını; ancak küçük ve orta ölçekli işletmelerin bu yöntemin avantajlarına henüz yeterince hakim olmadığını dile getirdi.
2021 yılında 28 bin 300 olan müşteri sayısının, 2024 itibarıyla yüzde 22 düşerek 22 bin 100’e, 2025’te ise 20 bin 900’e gerilemesinin beklendiğini ifade eden Yaşa, “KOBİ’leri bilinçlendirmek ve operasyonel kiralamayı daha yaygın hale getirmek önceliğimiz” dedi.
Araç satın almanın şirketler için büyük yatırım ve operasyonel yük anlamına geldiğini belirten Yaşa, kiralamanın çok daha esnek ve maliyet açısından avantajlı olduğunun altını çizdi.
“Kiralamayı tercih eden kullanıcı, sadece ihtiyaç duyduğu kadar süre için ödeme yapıyor. 'Sahip olmak yerine kullanmak' anlayışı giderek yaygınlaşıyor. Önümüzdeki dönemde hem bireylerin hem kurumların bu modele daha fazla yöneleceğini öngörüyoruz” diyen Yaşa, sektörün potansiyeline olan inancını vurguladı.
