İnternetten alışveriş yapmak günümüzde oldukça yaygın ve pratik bir yöntemdir. Fakat internet alışverişleri beraberinde bazı riskleri de getirmektedir. Güvenli, bilinçli ve memnuniyet verici bir online alışveriş deneyimi yaşamak için dikkat edilmesi gereken pek çok önemli nokta vardır. Alışveriş yapmadan önce Tüketici Hakları’nı öğrenmek işinizi kolaylaştıracaktır. Türkiye’deki Tüketici Kanunu oldukça kapsamlıdır ve 6502 sayılı yasa ile iade, değişim, ayıplı mal gibi konularda yasal haklarınız vardır.
İnternetten alışveriş hayatı kolaylaştıran bir yöntemdir fakat bilinçli tüketici olmak bu noktada büyük önem taşır. Güvenli sitelerden alışveriş yapmak, ödemelerde dikkatli olmak, haklarınızı bilmek ve sahte sitelere karşı tetikte olmak sizi dolandırıcılıklardan, zaman ve para kayıplarından korur.
İnternetten Alışveriş Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
1. Güvenilir ve Bilinen Siteleri Tercih Edin
Alanında tanınmış, müşteri hizmetleri olan, sosyal medya hesapları aktif ve kullanıcı yorumları olan siteleri tercih edin. Site isminin harf oyunlarıyla yazılmış taklitlerini ayırt edin. *.gov.tr, *.edu.tr gibi devlet ve eğitim kurumlarına ait siteler genelde güvenlidir. Ticaret sitelerinde bu uzantılar olmadığı için ‘.com.tr’ ya da ‘.com’ adreslerinin doğruluğunu kontrol edin.
2. SSL Sertifikasına (Güvenli Bağlantı) Dikkat Edin
Adres çubuğundaki site adresi ‘https://’ ile başlamalıdır. ‘S’ harfi, güvenli anlamına gelir. Adres çubuğunun sol tarafında genellikle bir kilit simgesi bulunur. Bu simge, sitenin güvenli bir bağlantı üzerinden veri ilettiğini gösterir. Bu özellikler yoksa, o siteden kredi kartı bilgilerinizi paylaşarak alışveriş yapmak risklidir.
3. Firma Bilgilerini ve İletişim Bilgilerini Kontrol Edin
Web sitesinde yer alan ‘Hakkımızda’, ‘İletişim’, ‘KVKK’, ‘Mesafeli Satış Sözleşmesi’ ve ‘İade Politikası’ gibi bölümleri inceleyin. Vergi numarası, açık adres, müşteri hizmetleri numarası gibi bilgiler eksikse bu site güvenilir olmayabilir.
4. Kullanıcı Yorumlarını Okuyun ve Araştırın
Ürün sayfalarındaki kullanıcı yorumlarını inceleyin fakat sadece site üzerindeki yorumlarla yetinmeyin. Sosyal medya hesapları aktif olan firmalar şeffaf davranmak zorunda oldukları için genellikle daha güvenilirdir.
5. Güvenli Ödeme Seçeneklerini Kullanın
Tercihen sanal kart kullanın. Sanal kart ile işlem limitinizi siz belirleyerek alışveriş sonrası riskleri azaltabilirsiniz. Kapıda ödeme seçeneği varsa, özellikle ilk kez alışveriş yaptığınız yerlerde tercih edebilirsiniz. Ödemeyi ‘Havale/EFT’ ile yapmanız isteniyorsa çok dikkatli olun. Bireysel banka hesaplarına gönderim yapmak yüksek risk taşır. Site, güvenli ödeme sistemlerine sahipse daha güvenlidir.
6. İade ve Değişim Koşullarını Okuyun
Ürünü beğenmediğinizde ya da kusurlu çıktığında nasıl iade edileceği açıkça belirtilmiş olmalıdır. ‘14 gün koşulsuz iade hakkı’ Tüketici Kanunu’na göre zorunludur. Bu bilgi varsa site daha güvenilir demektir. Değişim ve kargo ücretlerinin kim tarafından karşılanacağı belirtilmelidir.
7. Teslimat Süresi ve Kargo Takibi Yapın
Sipariş sonrası kargo takibinin yapılıp yapılmadığı ile teslimat süresinin uzunluğu ve kısalığı kontrol edilmelidir. Eğer ürünün teslim süresi belirtilmemişse ya da 15-30 gün gibi çok uzun bir süre yazıyorsa dikkat edilmelidir.
8. Çok Düşük Fiyatlara Dikkat Edin
Piyasa değerinin çok altında fiyatlar genellikle dolandırıcılık işaretidir. ‘Son 1 saat’, ‘Yalnızca 5 kişi için’, ‘Tükenmek üzere’ gibi ifadeler psikolojik baskı yaratıp sizi düşünmeden alışverişe zorlayabilir.
9. Mobil Uygulama Kullanımı ve Cihaz Güvenliği
Bilinen markaların mobil uygulamaları genellikle güvenlidir. Fakat uygulamaları resmî mağazalardan indirmeye özen gösterin. Cihazınıza güvenli olmayan uygulamalar yüklemek, kart bilgilerinizi ve şifrelerinizi riske atabilir.
10. Ürün Açıklamaları ve Teknik Özellikleri İnceleyin
Ürün fotoğrafları profesyonel görünebilir fakat ürün açıklaması, ölçüler, malzeme bilgisi gibi detaylar gerçekliği ortaya çıkarır. ‘iade edilemez’, ‘kişiye özel’, ‘orijinal değil’ gibi küçük yazılmış açıklamalara dikkat edin. Aldığınız ürünün size uygun olmadığını sonradan fark ederseniz, iade edemeyebilirsiniz.
11. Kişisel Bilgilerinizi Paylaşırken Dikkatli Olun
Gereksiz yere T.C. kimlik numarası, açık adres, telefon gibi bilgilerin istenmesi risklidir. Yalnızca ödeme ve kargo için gerekli olan bilgileri paylaşın. Alışveriş sonrası mail adresinize ya da telefonunuza gelen şüpheli mesajlara dikkat edin. Dolandırıcılar sahte kargo takip linkleriyle kişisel bilgilerinizi çalabilir.
12. Sipariş Sonrası Belgeleri Saklayın
Sipariş onay e-postası, fatura, ödeme belgesi gibi dokümanları saklayın. Bir problem yaşarsanız, bu belgeler Tüketici Hakem Heyeti’ne başvururken işinize yarar. Faturasız satış yapan sitelerden alışveriş yapmayın. Bu yasa dışıdır ve ürünle ilgili haklarınızı kullanamazsınız.
