Türkiye'nin Güneydoğu illeri, özellikle de Mardin, yüzyıllar boyunca birçok kültür ve dinin buluştuğu, etkileştiği bir bölge olmuştur. Bu uzun tarih boyunca, çeşitli kurabiyeler, hamur işleri ve diğer yemekler bu zengin kültüre adapte olmuş, farklı isimlerle anılmış olsa da, temeldeki lezzet genellikle değişmemiştir. İşte bu zengin mirasın bir parçası olan lezzet de Kiliçe'dir.
Kiliçe, mayalı bir hamur işidir ve içerisinde anason, mahlep, sakız gibi çeşitli baharatlar bulunur. Baharatların kullanımı ve hamurun hazırlanışı, geleneklere ve yöresel tercihlere göre değişiklik gösterebilir.
Kiliçe'nin kökenine dair ilk fark edilecek şeylerden biri, farklı isimlerle anılmasıdır: Kliçe, ikliçe, Mardin çöreği (Mardin kurabiyesi), Bayram çöreği, Süryani çöreği gibi. Bu farklı isimler, farklı kültürel etkileşimleri ve gelenekleri yansıtır. Örneğin, "Bayram çöreği" adı, Diyarbakır'daki Gevre'nin anısını canlandırırken, aynı zamanda bu çöreğin bayram günlerinde özel bir öneme sahip olduğunu gösterir. Ancak, bu lezzetin asıl mucitleri, Mardin ve çevresinde yaşamış ve hala yaşamakta olan Süryani Hristiyan topluluklarıdır. Bu hamur işi, "Paskalya pastası" olarak da bilinir ve kavrulmuş anason, sakız ve mahlep içerir. Paskalya kutlamalarının yanı sıra, bu kurabiye çeşitli Hristiyan ayinlerinde de servis edilir.
Kültürel etkileşimlerle birlikte, bölgedeki Müslümanlar da bu lezzeti benimseyip kendi geleneklerine adapte etmiştir. Mevlid törenlerinde ikram edilen bu çörek, "mevlid çöreği" olarak da anılmaya başlamıştır.
Bu çöreğin önceleri özel günlerde tadılabilmesine karşın, son yıllarda pastacılığın yaygınlaşmasıyla Mardin'deki pastanelerde yıl boyunca bulunabilir hale gelmiştir. Bu, aynı zamanda fırınların evlere daha fazla yayılmasına da neden olmuştur.
Bu çöreğin bir diğer adı "hayat çöreği"dir. Çeşitli baharatların kullanılması, hem tatlı hem tuzlu, sıcak ve hafif olmasıyla hayatın farklı yönlerini sembolize eder. Bu çöreğin evlilik törenlerinde gelin ve damada sunulup birlikte yenmesi de yaşamın paylaşılmasını simgeler.
