Dünya genelinde finansal piyasalar, ABD’de federal hükümetin olası kapanmasına yönelik endişelerin artmasıyla dalgalı bir görünüm sergiliyor.
Washington’daki bütçe görüşmelerinde yaşanan tıkanma, yatırımcıların risk iştahını önemli ölçüde zayıflattı.
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, yaptığı açıklamada Demokratları hedef alarak, federal hükümetin “kapanmaya” doğru gittiğini söyledi.
Başkan Donald Trump ise yeni mali yılın başlamasına sayılı günler kala kritik bir toplantı düzenleyerek, Vance, Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, Senato Çoğunluk Lideri John Thune, Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer ve Temsilciler Meclisi Azınlık Lideri Hakeem Jeffries ile bir araya geldi.
Toplantı sonrası basına konuşan Vance, “Bence bir kapanmaya doğru gidiyoruz çünkü Demokratlar doğru olanı yapmıyor. Umarım fikirlerini değiştirirler, ama göreceğiz” ifadelerini kullandı.
ABD’de bu gece sona erecek mali yıl bitmeden Kongre’nin geçici bir bütçe tasarısı üzerinde uzlaşamaması durumunda, federal hükümet çarşamba günü faaliyetlerini durduracak.
Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun acil durum planına göre böyle bir senaryoda, planlanan ekonomik veri açıklamaları askıya alınacak.
Yatırımcılar, hükümetin kapanmasının önemli ekonomik verilerin yayımlanmasını geciktirebileceğinden endişe ediyor.
Özellikle tarım dışı istihdam rakamlarının yer aldığı eylül istihdam raporunun ertelenme ihtimali, Fed’in faiz politikalarına ilişkin belirsizliği artırıyor.
Bu gelişmelerin ortasında, Başkan Trump Truth Social hesabından dikkat çeken bir paylaşım yaptı. ABD film endüstrisinin başka ülkelere “çalındığını” savunan Trump, yurtdışında çekilen tüm filmlere yüzde 100 oranında gümrük tarifesi getireceğini duyurdu.
Ayrıca yayımladığı başkanlık bildirisiyle, ham ve işlenmiş kereste ithalatına yüzde 10, bazı mobilya ve mutfak-banyo dolaplarına ise yüzde 25 ek vergi uygulanacağını açıkladı.
Para politikasına yönelik açıklamalar da piyasaların yakın takibinde yer aldı.
Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack, enflasyonun istihdam piyasasından daha büyük bir tehdit oluşturduğunu belirterek, sıkı para politikasının devam etmesi gerektiğini vurguladı.
Tahvil ve emtia piyasaları da gelişmelere hızlı tepki verdi. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,14 seviyesinde dengelenirken, dolar endeksi 97,9 civarında yatay seyretti.
Güvenli liman arayışındaki yatırımcıların etkisiyle ons altın yüzde 0,9 yükselişle 3 bin 869 dolarda işlem görüyor. OPEC+ ülkelerinin üretim artışı beklentisi ise Brent petrol fiyatlarını yüzde 0,1 düşürerek 66,7 dolara çekti.
Rusya Maliye Bakanlığı’nın yeni taslak mali planı, petrol fiyatlarının 50 doların altına gerileme riskinin arttığına işaret ediyor.
Borsalarda Farklı Yönler Hakim
New York borsası, Fed’in faiz indirimlerine başlayacağı beklentileri sayesinde günü pozitif kapattı.
Dow Jones endeksi yüzde 0,15, S&P 500 endeksi yüzde 0,26, Nasdaq endeksi ise yüzde 0,48 oranında artış gösterdi. Ancak ABD’de vadeli endeksler güne hafif negatif başladı.
Avrupa tarafında ise ABD kaynaklı endişelere rağmen, İtalya hariç borsalarda yükseliş izlendi.
Fed’in olası faiz indirimi hamleleri, Avrupa endekslerine de olumlu yansıdı. Avro Bölgesi ekonomik güven endeksi eylülde 0,2 puan artarak 95,5 seviyesine yükseldi.
İngiltere FTSE 100 endeksi yüzde 0,16, Almanya DAX 40 endeksi yüzde 0,02, Fransa CAC 40 endeksi yüzde 0,13 oranında yükselirken; İtalya FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,22 değer kaybetti. Avrupa’da vadeli işlemler ise güne karışık başladı.
Asya Piyasalarında Kararsız Görünüm
Asya borsaları da bölgesel ekonomik verilerin etkisiyle yön bulmakta zorlanıyor. Çin’in eylül ayı imalat PMI verisi 49,8 ile daralmanın sürdüğünü gösterdi.
Bu durum, üreticilerin iç talebi canlandıracak teşvikler ve ABD ile ticaret görüşmelerinde netlik beklentisini artırdı.
Çin hükümetinin ekonomiyi destekleyeceğine dair beklentiler, Şanghay borsasında hafif yükseliş getirdi.
Japonya’da ise sanayi üretimi hem aylık hem yıllık bazda beklenenden fazla daraldı. Avustralya Merkez Bankası ise politika faizini yüzde 3,60 seviyesinde sabit bıraktı.
Kapanışa yaklaşırken, Nikkei 225 endeksi yüzde 1,02 gerilerken, Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1, Hang Seng endeksi yüzde 1,4, Kospi endeksi ise yüzde 1,4 yükseliş kaydetti.
Yurt İçi Piyasalar Teknik Seviyelere Odaklandı
Borsa İstanbul, dün satış baskısı altında kalarak günü yüzde 0,92 kayıpla 11.048,13 puandan tamamladı. VİOP’ta ise BIST 30 endeksine dayalı ekim vadeli kontratlar akşam seansında yüzde 0,5 artış gösterdi.
Dolar/TL kuru dün 41,58 seviyelerinde yatay kapanış yaptıktan sonra, yeni güne 41,5816 seviyesinden başladı.
Analistler, yurt içinde açıklanacak işsizlik oranı ve dış ticaret dengesi verilerinin, yurt dışında ise Almanya işsizlik oranı, TÜFE, ABD New York Fed tüketici güven endeksi ve ECB Başkanı Christine Lagarde’ın konuşmasının takip edileceğini belirtiyor.
Teknik olarak, BIST 100 endeksinde 11.000 ve 10.900 seviyeleri destek, 11.200 ve 11.300 puanlar ise direnç olarak öne çıkıyor.
