ABD’de Başkan Donald Trump’ın vergi indirimi planı ve ticaret stratejileri, küresel piyasalarda dalgalanmalara yol açarken, tarifelerin ekonomik büyümeyi sekteye uğratacağına yönelik endişeler artıyor. Ekonomik faaliyetlerin yavaşlayabileceği beklentisi, yatırımcıların karar alma süreçlerini zorlaştırıyor.
Dünya ekonomisinde enflasyon ile durgunluk arasında sıkışmış bir görünüm sürerken, ABD'nin ekonomi ve dış ticaret politikalarının yaratabileceği sonuçlar hâlâ netleşmiş değil. Analistler, başta ek gümrük vergileri olmak üzere birçok riskin gölgesinde ekonomilerin yön aradığını ifade ediyor. Vergi indirimlerinin etkileri, ABD Merkez Bankası (Fed) ile Trump yönetimi arasındaki uyumsuzlukla birlikte piyasalar için en önemli belirsizlik başlıkları arasında yer alıyor.
Dün ABD Temsilciler Meclisi’nde yapılan oylamada, Trump’ın uzun süredir savunduğu vergi indirimi tasarısı 1 oy farkla kabul edildi. Trump, "Kaybedecek zamanımız yok" diyerek tasarının Senato’dan da hızla geçmesini beklediğini dile getirdi. Meclis Başkanı Johnson, Trump’ın katıldığı toplantının oldukça olumlu geçtiğini belirtti.
Ancak analistler, bu tasarının ABD’nin 36,2 trilyon dolarlık borç yükünü daha da artırabileceği yönünde uyarıyor. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller ise yılın sonuna doğru faiz indirimi ihtimalinin hâlâ geçerli olduğunu vurguladı.
G7 Zirvesinden Ortak Duruş Mesajı
Kanada’da gerçekleşen G7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları Zirvesi’nde yayımlanan ortak bildiride, dünya genelindeki ekonomik zorluklara karşı iş birliği içinde olunacağı belirtildi. “Politika belirsizliklerinin azaldığını kabul ediyor ve ilerleme için birlikte çalışacağız” ifadeleriyle mesaj verilen bildiride, ticaret politikalarının küresel büyüme üzerindeki baskısına dikkat çekildi.
Bu arada Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, Trump’ın gelecek ay Kanada’daki G7 Liderler Zirvesi’ne katılacağını açıkladı.
Makroekonomik verilere bakıldığında ise ABD’de işsizlik maaşı başvuruları 17 Mayıs haftasında 227 bine gerileyerek beklentilerin altında kaldı. Mayıs ayında hem imalat sanayi hem de hizmet sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksleri (PMI) 52,3 seviyesine çıkarak beklentilerin üzerine çıktı.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi dün yüzde 4,54’e geriledikten sonra bugün yüzde 4,53 seviyesinde dengelendi. Altının onsu yüzde 0,6 düşüşle 3.295 dolardan kapanırken, şu anda yüzde 0,5 artışla 3.312 dolardan işlem görüyor. Dolar endeksi yüzde 0,3 düşüşle 99,6 seviyesinde seyrediyor. Brent petrol ise yüzde 0,1’lik sınırlı artışla 63,7 dolardan alıcı buluyor.
Bu verilerle birlikte New York Borsası’nda S&P 500 endeksi yüzde 0,04 gerilerken, Nasdaq yüzde 0,28 değer kazandı. Dow Jones ise günü yatay kapattı. ABD vadelileri yeni güne kararsız başladı.
Avrupa Borsalarında Gündem Almanya Büyümesi
Avrupa hisse senetleri, dün satıcılı bir tablo çizerken, piyasalar Almanya’nın açıklayacağı ekonomik büyüme verilerine odaklandı. Analistlere göre, Almanya’nın yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,2 büyüdüğü tahmin ediliyor. Bu oran, ülkenin teknik resesyondan çıkabileceği beklentilerini güçlendiriyor. Almanya ekonomisi, 2024’ün son çeyreğinde yüzde 0,2 daralmıştı.
Almanya Merkez Bankası, ABD’nin uyguladığı tarifeler nedeniyle ikinci çeyrekte ekonomik faaliyetlerde yavaşlama bekliyor. Öte yandan Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) Nisan 2025 tarihli toplantısına ilişkin yayımlanan tutanaklarda, enflasyonun kontrol altına alındığı ve "orta vadede hedefe dönüş" konusunda güvenin arttığı ifade edildi.
Buna karşın bazı ECB üyeleri, küresel ticaret savaşlarının uzun vadede fiyat artışlarını tetikleyebileceği yönünde görüş bildirdi. Eurostat verileri, Avro Bölgesi'nde yıllık enflasyonun nisan ayında yüzde 2,2 ile sabit kaldığını ortaya koydu. Bölgenin bileşik PMI endeksi ise mayısta 49,5’e gerileyerek son altı ayın en düşük seviyesine indi. İmalat PMI 49,4’e çıkarken, hizmet sektörü PMI 48,9’a düşerek son 16 ayın en zayıf performansını sergiledi.
Bu verilerin ardından Avrupa borsalarında düşüş yaşandı. Almanya’da DAX 40 yüzde 0,51, İngiltere’de FTSE 100 yüzde 0,54, İtalya’da FTSE MIB 30 yüzde 0,73, Fransa’da CAC 40 ise yüzde 0,58 değer kaybetti. Avrupa vadeli endeksleri ise güne yönsüz başladı.
Asya Piyasalarında Japonya Verileri Öne Çıktı
Asya tarafında Japonya hariç genellikle pozitif bir hava hâkimdi. Japonya’da nisan ayında TÜFE yüzde 0,4 artarak beklentileri aştı. Yıllık bazda ise enflasyon yüzde 3,6 olurken, çekirdek TÜFE yüzde 3,5 artış gösterdi.
Japonya Başbakanı Ishiba Shigeru, ABD Başkanı Trump ile yaptığı telefon görüşmesinde ticaret ve güvenlik meselelerini ele aldıklarını söyledi. G7 Zirvesi’nde yüz yüze görüşme arzusunu dile getiren Ishiba, “ABD gümrük tarifelerinin kaldırılması yönündeki talebimizde bir değişiklik yok” dedi.
Japonya Merkez Bankası Başkanı Kazuo Ueda ise tahvil getirilerindeki yükselişe karşı piyasayı yakından izlediklerini belirtti. Kapanışa doğru Nikkei 225 endeksi yüzde 0,4, Şanghay Bileşik yüzde 0,1, Hang Seng yüzde 0,6 artarken, Kospi yüzde 0,1 geriledi.
Borsa İstanbul’da Pozitif Görünüm
Yurt içi piyasalarda dün Borsa İstanbul’da alıcılı bir seyir izlendi. BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,81 artışla 9.475,21 puanda tamamladı. VİOP'ta haziran vadeli BIST 30 kontratı akşam seansında yüzde 0,1 düşüşle 10.751,00 seviyesinde kapandı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Hayat pahalılığına karşı mücadelemiz kararlılıkla sürecek, 2025’te enflasyonun daha da düşmesini bekliyoruz" dedi. Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan ise 2025 sonu için enflasyon beklentisini yüzde 24 olarak yineledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Macaristan dönüşü gazetecilere yaptığı açıklamada, "Ekonomik programımız olumlu sonuçlar veriyor. Enflasyondaki gerileme süreci dikkat çekici" ifadesini kullandı. Erdoğan ayrıca, “Kredi Garanti Fonu'ndan su dökmekte fayda var ki ekonomi canlansın. Bu adımı atmaya mecburuz” dedi.
Dolar/TL kuru dün yüzde 0,2 yükselişle 38,9250’den kapanırken, bugün yüzde 0,3 artışla 39,0250 seviyesinde işlem görüyor. Uzmanlar, bugün yurt içinde para ve banka istatistikleri ile sektörel enflasyon tahminlerinin, yurt dışında ise Almanya'nın büyüme verisi ve ABD'de yeni konut satışlarının takip edileceğini belirtiyor.
Teknik olarak BIST 100 endeksinde 9.500 ve 9.600 direnç, 9.400 ve 9.300 puan ise destek seviyeleri olarak öne çıkıyor.
