Küresel piyasalar, ABD'nin belirsizlik içeren gümrük tarifesi politikalarının dünya ekonomisi üzerindeki etkilerine dair endişelerle dalgalı bir görünüm sergiliyor. ABD'nin ticarette izlediği değişken yaklaşım, küresel enflasyon ve durgunluk ikilemiyle birleşince yatırımcıların yön tayin etmesini zorlaştırıyor.
ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz günlerde 1 Haziran'da yürürlüğe girmesi beklenen Avrupa Birliği’ne yönelik yüzde 50’lik ek gümrük vergisinin 9 Temmuz’a ertelendiğini açıklamıştı. Son haftalarda tarifelere dair yürütülen müzakereler, piyasalarda kısmi bir iyimserlik yaratmış olsa da, sık sık değişen açıklamalar, ekonomik faaliyetin uzun vadede yavaşlayabileceğine dair kaygıları ortadan kaldırmadı.
Dünya genelinde düzenlenen ekonomik forumlarda sıkça vurgulanan "belirsizlik" kavramı, yatırımcıların daha ihtiyatlı kararlar almasına ve temkinli stratejiler geliştirmesine neden oluyor. Uzmanlar, bu hafta açıklanacak ABD büyüme verileri ile Fed’in Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) tutanaklarının, ekonomideki yön hakkında önemli ipuçları sunacağını ifade ediyor. Analistlere göre, ticaret politikalarının yarattığı belirsizlik, ABD'de büyümeyi tehdit eden başlıca risklerden biri olarak öne çıkıyor.
ABD Vadeli İşlemleri Yukarı Yönlü Başladı
Anma Günü nedeniyle dün kapalı olan New York Borsası'nın ardından ABD'de endeks vadeli işlemleri bugüne yükselişle başladı. Trump’ın Avrupa’ya yönelik tarifeleri ertelemesi sonrası değer kaybeden ons altın, düşüşünü ikinci işlem gününe taşıdı. Altının ons fiyatı şu sıralarda yüzde 0,6 azalışla 3.320 dolardan işlem görüyor.
ABD tahvillerinde alıcılı bir görünüm öne çıkarken, 10 yıllık tahvil faiz oranı yüzde 4,49 seviyesine geriledi. Dolar endeksi ise yeni güne yüzde 0,3 artışla 99,1 puanda başladı. Brent petrolün varil fiyatı da ikinci işlem gününde değer kaybederek yüzde 0,7 düşüşle 63,8 dolardan işlem görüyor.
Petrol piyasalarında ise gözler, 31 Mayıs’a çekilen OPEC+ toplantısına çevrildi. Üretici ülkelerin toplantıda üretim artışını değerlendireceği beklentisi, arz fazlasına dair endişeleri gündemde tutuyor.
Avrupa Piyasaları Tarifelerin Ertelenmesiyle Toparlandı
ABD’nin Avrupa’ya yönelik tarife kararını ertelemesi, Avrupa borsalarında kayıpların telafi edilmesini sağladı. Bölge endeksleri, haftanın ilk işlem gününde Cuma günkü zararlarını geri aldı.
Analistler, Avrupa Birliği’nin ABD ile ticari uzlaşıdan yana olduğunu belirtirken, imalat sektöründeki daralmanın ekonomik büyüme üzerindeki olumsuz etkilerinden kaçınmak isteyen yetkililerin daha temkinli bir yaklaşım benimsediğini dile getiriyor. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) parasal genişleme politikalarına rağmen, reel sektörde henüz belirgin bir toparlanma görülmediğini belirten uzmanlar, ECB'nin ilerleyen dönemde faiz indirimlerine devam edebileceğini öngörüyor.
Öte yandan, ECB Başkanı Christine Lagarde yaptığı açıklamada, "mevcut küresel düzenin temellerinden sarsıldığını" belirterek, bu durumun avronun uluslararası alanda daha büyük bir rol üstlenmesinin önünü açabileceğini söyledi. Lagarde, Avrupa’nın bu potansiyeli gerçekleştirebilmesi için daha derin ve likit bir sermaye piyasasına ihtiyaç duyduğunu vurguladı.
Avrupa’da DAX 40 endeksi yüzde 1,68, FTSE MIB 30 yüzde 1,30 ve CAC 40 yüzde 1,21 oranında yükseldi. Ancak bölge vadeli endeksleri yeni güne yön bulmakta zorlanarak karışık bir açılış yaptı.
Asya’da Gözler Japonya ve Çin Verilerinde
Asya piyasalarında satış baskısı öne çıkarken, Japonya Merkez Bankası Başkanı Kazuo Ueda’dan gelen açıklamalar dikkat çekti. Ueda, "gıda fiyatlarındaki artışın enflasyonu yukarı yönlü etkilemesi halinde para politikasında ayarlamaya gidileceğini" ifade etti.
Ueda, özellikle pirinç fiyatlarında yüzde 90’a ulaşan artışın, genel fiyat seviyelerini de etkilediğini belirtti. Japon ekonomisinde enflasyon beklentilerinin yüzde 1,5 ila 2 arasında seyretmesi, son otuz yılın zirvesi olarak kaydedildi.
Çin’de bugün açıklanan nisan ayı sanayi karları, yıllık bazda yüzde 3 artarak ekonomideki toparlanmanın sürdüğüne işaret etti. Ocak-nisan döneminde ise sanayi karlarında yüzde 1,4’lük artış kaydedildi. Analistler, Çin hükümetinin son dönemde devreye aldığı teşvik paketlerinin etkili olmaya başladığını değerlendiriyor.
Asya endeksleri kapanışa doğru aşağı yönlü seyretti. Japonya’da Nikkei 225 yüzde 0,1, Güney Kore’de Kospi yüzde 0,6, Çin’de Şanghay bileşik yüzde 0,3 ve Hong Kong Hang Seng endeksi yüzde 0,2 oranında düşüş yaşadı.
Borsa İstanbul Hafif Geriledi
Borsa İstanbul’da dün satıcılı bir gün yaşanırken, BIST 100 endeksi yüzde 0,12 düşüşle 9.345,15 puanda günü tamamladı. VİOP’ta ise BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli sözleşmeler, cuma kapanışına göre yüzde 0,1 artışla 10.641 puandan işlem gördü.
Dolar/TL kuru dün yüzde 0,1’lik sınırlı bir yükselişle 38,9440 seviyesinden kapanırken, bugün güne 38,9460’tan başladı.
Uzmanlar, yurt içinde bugün önemli bir veri akışı beklenmediğini, yurt dışında ise Avro Bölgesi tüketici güven endeksi, ABD'de dayanıklı mal siparişleri ve Dallas Fed imalat endeksinin takip edileceğini bildirdi.
Teknik olarak BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.200 puan seviyeleri destek, 9.400 ve 9.500 seviyeleri ise direnç olarak izleniyor.
