Nefrektomi, bir kişinin böbreğinin cerrahi yöntemle çıkarılması işlemidir. Nefrektomi adı tıpta ‘nephros’ (böbrek) ve ‘ektomi’ (çıkarma) kelimelerinden türetilmiştir. Nefrektomi işlemi, genellikle böbreğin işlevini kaybettiği, kanserli bir oluşumun bulunduğu ya da travma gibi sebeplerle hasar gördüğü durumlarda uygulanmaktadır. İşlem tek taraflı (bir böbrek) veya nadir durumlarda çift taraflı (her iki böbrek) olabilir.
Nefrektomi, ciddi fakat çoğu zaman yaşam kurtarıcı bir cerrahidir. Karar aşamasında hastanın genel sağlık durumu, böbreğin durumu ve eşlik eden hastalıklar dikkate alınarak multidisipliner bir yaklaşım tercih edilmelidir.
Nefrektomi Türleri Nelerdir?
Radikal Nefrektomi: Tüm böbrek, çevresindeki yağ dokusu ve bazen lenf bezleri ile adrenal bez de dahil olmak üzere çıkarılır. Bu yöntem genellikle böbrek kanseri tedavisinde kullanılır.
Parsiyel Nefrektomi: Yalnızca böbrekteki hastalıklı ya da tümörlü doku çıkarılır, sağlıklı böbrek dokusu korunur. Özellikle böbreğin tamamının alınmasının gereksiz olduğu küçük tümörlerde tercih edilir.
Basit Nefrektomi: Sadece böbrek çıkarılır ve genellikle ileri derecede hasarlı böbreklerde kullanılır.
Donör Nefrektomi: Canlı vericiden organ bağışı amacıyla yapılan böbrek çıkarımıdır. Sağlıklı kişiden alınan böbrek, nakil bekleyen hastaya takılır.
Nefrektomi Hangi Durumlarda Uygulanır?
· Böbrek kanseri
· Polikistik böbrek hastalığı
· Şiddetli travmalar
· Böbrek taşlarına bağlı komplikasyonlar
· Böbrek fonksiyon kaybı
· Böbrek enfeksiyonları ve irin birikimi
· Organ nakli amaçlı vericiden böbrek alınması
Ameliyat Yöntemleri
Açık Nefrektomi: Geleneksel yöntemdir. Bel ya da karın bölgesine yapılan büyük bir kesi ile gerçekleştirilir.
Laparoskopik Nefrektomi: Küçük kesilerden kamera ve cerrahi aletlerle yapılan, iyileşme süresi daha kısa ve estetik olarak avantajlı bir yöntemdir.
Robotik Cerrahi: Laparoskopik yönteme benzer fakat daha hassas hareketler yapılabilmesini sağlar.
Ameliyat Sonrası Süreç Nasıldır?
· Hastanede birkaç gün kalmak gerekebilir.
· Ağrı kontrolü, enfeksiyon takibi ve solunum egzersizleri önemlidir.
· Tek böbrekle yaşam mümkündür. Kalan böbrek, zamanla diğerinin görevini üstlenebilir.
· Doktor kontrolleri, tansiyon takibi ve idrar tahlilleri düzenli yapılmalıdır.
Olası Komplikasyonlar Nelerdir?
· Enfeksiyon
· Kanama
· Organ hasarı
· Tansiyon değişiklikleri
· Tek böbrekle yaşama bağlı uzun dönem böbrek fonksiyon kayıpları
