ABD Başkanı Donald Trump ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman arasında Washington’da yapılan görüşme, iki ülke ilişkilerinde tarihi nitelikte bir genişlemenin kapısını araladı.
Beyaz Saray’ın yayımladığı kapsamlı açıklamaya göre, nükleer enerji, kritik mineraller, yapay zekâ ve savunma alanlarını içeren stratejik anlaşmalar, ikili ortaklığı “tarihi bir seviyeye” taşıdı. Açıklamada özellikle Riyad’ın ABD’deki toplam yatırım taahhüdünün yaklaşık 1 trilyon dolara yükselmesi dikkat çekti.
Nükleer Enerji İşbirliği için Yasal Çerçeve Oluşturuldu
Beyaz Saray, tarafların “Sivil Nükleer Enerji İşbirliği Müzakerelerinin Tamamlanmasına İlişkin Ortak Bildirge”yi imzaladığını ve bunun uzun vadeli, çok milyarlı bir ortaklık için hukuki temel oluşturduğunu duyurdu.
Tüm nükleer işbirliğinin, yayılmanın önlenmesine ilişkin uluslararası standartlarla tam uyumlu şekilde yürütüleceği belirtildi.
Ayrıca iki ülke kritik minerallerde tedarik zincirlerini çeşitlendirmeyi amaçlayan bir çerçeve anlaşması imzaladı. Bu adımın, ABD’nin jeostratejik bağımlılıklarını azaltma hedefinin doğrudan bir parçası olduğu ifade edildi.
Teknoloji Güvenliği ve Erişim Bir Arada
Washington ile Riyad arasında imzalanan “Yapay Zeka Mutabakat Zaptı”, Suudi Arabistan’a Amerikan yapay zekâ teknolojilerine erişim sağlarken, ABD’nin stratejik teknolojilerini yabancı etkilerden koruma mekanizmalarını güçlendiriyor.
Açıklamada, bu düzenlemenin ABD’li geliştiricilerin küresel yapay zekâ ekosistemini şekillendirmeye devam edeceğini destekleyen bir yapı sunduğu vurgulandı.
F-35 Teslimatları ve 300 Tank Satışı
Trump ve Selman’ın imzaladığı ABD-Suudi Stratejik Savunma Anlaşması (SDA), iki ülke arasındaki 80 yıllık savunma ortaklığının en kapsamlı güçlendirilme hamlelerinden biri olarak tanımlandı.
Anlaşma ile birlikte:
-
Gelecekteki F-35 savaş uçağı teslimatları,
-
ABD savunma şirketlerinin Suudi Arabistan’da daha etkin faaliyet göstermesine yönelik yeni düzenlemeler,
-
300 Amerikan tankının satışı
resmen onaylandı. Beyaz Saray, bu savunma paketinin ABD’nin Orta Doğu’daki caydırıcılığını daha da pekiştirdiğini belirtti.
1 Trilyon Dolarlık Yatırım Sözü
Suudi Arabistan’ın ABD altyapısı, ileri teknoloji, sanayi ve finansal sistemlerine yapacağı toplam yatırım taahhüdünün 1 trilyon dolara ulaşması, anlaşmaların en dikkat çekici ekonomik sonucu oldu.
Bu dev yatırım paketinin doğrudan Amerikan toplumlarına yansıyacağı, yüksek ücretli istihdam olanaklarını artıracağı ve ihracat kapasitesini büyüteceği açıklandı.
Öne çıkan ekonomik maddeler arasında şunlar yer aldı:
-
Tarife dışı engellerin azaltılması ve ticaret standartlarının uyumlaştırılması,
-
Ticaret ve Yatırım Çerçeve Anlaşması'nın daha etkin kullanılması,
-
ABD Motorlu Taşıt Güvenlik Standartlarının Suudi Arabistan tarafından tanınması,
-
Sermaye piyasası teknolojisi ve finansal düzenlemelerde işbirliği,
-
Amerikan ihracatını artıracak yeni yatırım projelerinin geliştirilmesi.
Beyaz Saray, bu adımların Trump yönetiminin “Önce Amerika” yaklaşımının somut bir yansıması olduğunu belirtti.
Nükleer enerji, kritik mineraller, yapay zekâ ve savunma başlıklarında atılan imzaların, önümüzdeki on yıllarda Amerikan ekonomisi ve işgücü için önemli kazanımlar oluşturacağı ifade edildi.