Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) yayımladığı verilere göre, 2025’in ocak-eylül döneminde Türkiye otomotiv sektörü üretimde yüzde 3, ihracatta ise adet bazında yüzde 6’lık artış kaydetti.
Derneğin açıkladığı raporda, yılın ilk 9 ayında toplam araç üretimi geçen yıla oranla yüzde 3 artarak 1 milyon 31 bin 527 adede ulaştı.
Otomobil üretimi ise yüzde 3 gerileyerek 637 bin 450 seviyesinde kaldı. Traktör dahil edildiğinde toplam üretim 1 milyon 53 bin 250 olarak kayıtlara geçti.
Bu dönemde ticari araç üretimi yüzde 15, hafif ticari araç üretimi yüzde 17 artarken, ağır ticari araç grubunda yüzde 4’lük bir düşüş gözlendi.
Otomotiv sanayisinin genel kapasite kullanım oranı yüzde 65 olarak açıklanırken, hafif araçlarda yüzde 66, kamyonlarda yüzde 55, otobüs-midibüs grubunda yüzde 65 ve traktörlerde yüzde 39 seviyeleri görüldü.
İhracat 29,7 Milyar Dolara Ulaştı
Yılın 9 ayında otomotiv ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6 artışla 769 bin 625 adet oldu.
Otomobil ihracatı bu dönemde yüzde 7 düşerken, ticari araç ihracatı yüzde 28 oranında arttı. Traktör ihracatı ise yüzde 25 gerileyerek 8 bin 336 adede indi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, otomotiv sektörü yüzde 17,4’lük payla Türkiye’nin toplam ihracatında liderliğini sürdürdü.
Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği verileri de toplam otomotiv ihracatının 29,7 milyar dolar seviyesine ulaştığını ortaya koydu.
Otomobil ihracatı değer bazında yüzde 8 artışla 8,4 milyar dolara çıkarken, ana sanayi ihracatı yüzde 15, tedarik sanayi ihracatı ise yüzde 7 büyüdü.
Pazar 1 Milyona Yaklaştı
Toplam otomotiv pazarı, 2025’in 9 aylık döneminde yüzde 9 artış göstererek 958 bin 847 adede yükseldi.
Otomobil satışları yüzde 10 artışla 742 bin 687 adede çıktı. Ticari araç pazarında ise yüzde 4 büyüme yaşanırken, hafif ticari araç satışları yüzde 6 arttı, ağır ticari araç satışlarında yüzde 7’lik düşüş kaydedildi.
Aynı dönemde yerli üretimin payı otomobillerde yüzde 29, hafif ticari araçlarda yüzde 21 olarak belirlendi.
“Rakamlar Olumlu Ancak Yerli Payı Azalıyor”
OSD Başkanı Cengiz Eroldu, sektörün genel görünümünü değerlendirerek, “İlk 9 aylık sonuçlara bakıldığında üretimde yüzde 3, ihracatta adet bazında yüzde 6, değer bazında ise yüzde 12 artış görüyoruz” dedi.
Eroldu, iç pazarda geçen yıla kıyasla daha yüksek bir tempo olduğunu belirterek, “Bu tabloya rağmen en olumsuz gelişme, iç pazardaki yerli üretim oranının düşmesi” ifadelerini kullandı.
Son 10 yıllık tabloya değinen Eroldu, “2025, pazar büyüklüğü ve ihracat değeri bakımından son 10 yılın en güçlü dönemlerinden biri. Ancak yerli payı açısından baktığımızda, en düşük seviyedeyiz. 2020’de yüzde 46 olan oran son yıllarda hızlı bir şekilde geriliyor” diye konuştu.
“Kapasite Kullanımında Gerileme Var”
Eroldu, otomotiv sanayinde kapasite kullanım oranlarının önemine dikkat çekerek, “Bir yandan yatırımlarımızla kapasitemizi büyütüyoruz, diğer yandan Avrupa pazarındaki yavaşlama ve yerli oranın azalması kapasite kullanımını düşürüyor” dedi.
“Enflasyonun yüksek, döviz kurlarının düşük seyretmesi hem ana sanayi hem tedarik sanayisi açısından rekabetçiliği zorlaştırıyor” diyen Eroldu, mevcut ekonomik koşulların sanayi için tehdit oluşturduğunu belirtti.
Yerli üretim oranlarına ilişkin bilgi veren Eroldu, otomobillerde yüzde 29, hafif ticari araçlarda yüzde 21, kamyonlarda ise yüzde 59 yerlilik oranı bulunduğunu ve bu oranların geçmişe göre belirgin şekilde gerilediğini ifade etti.
“Otomotiv, İhracatta Liderliğini Sürdürüyor”
Eroldu, otomotiv sektörünün ihracattaki liderliğine dikkat çekerek, “Türkiye ihracatının yüzde 17,4’ü otomotiv sanayine ait. Bu oran geçen yıla göre 1,2 puan arttı” dedi.
“Avrupa’da şu anda İspanya’nın hemen ardından 6’ncı büyük pazarız. Türkiye’nin milli gelirinin İspanya’dan düşük olmasına rağmen bu seviyeye ulaşmak önemli bir gösterge” ifadelerini kullanan Eroldu, ticari araçlarda Türkiye’nin Avrupa sıralamasında 4. sırada yer aldığını vurguladı.
Sektörde Önemli Yatırımlar
Eroldu, üçüncü çeyrekte açıklanan yatırımlara da değinerek, “Oyak Renault’un Boreal modeli, Tofaş’ın K9 üretim planı ve Hyundai’nin elektrikli araç üretimi kararı sektör için önemli gelişmeler. Ayrıca Togg’un yeni modeli de son çeyreğin dikkat çeken adımlarından biri” dedi.
“ÖTV Düzenlemesi Yerli Payındaki Düşüşü Yavaşlattı”
Temmuzda yürürlüğe giren ÖTV düzenlemelerinin etkisine değinen Eroldu, “Haziran ayında yüzde 24’e kadar düşen yerli payı, bu düzenleme sonrası yüzde 30 seviyesine yükseldi” bilgisini paylaştı.
Eylül sonunda yürürlüğe giren ek mali yükümlülüklerle ilgili olarak ise, “Artık Avrupa Birliği (AB) ve Serbest Ticaret Anlaşması olan ülkeler dışında neredeyse tüm ülkeler yükümlülük kapsamına girdi” dedi.
ABD ile olan yüzde 60’lık verginin kaldırılmasının olumlu olduğunu belirten Eroldu, “Ancak genel tabloya baktığımızda bu düzenlemelerin Türk otomotiv sanayisine net bir avantaj sağlamadığını açıkça söyleyebiliriz” diye konuştu.
“Türkiye’nin Adım Atması Şart”
Eroldu, Avrupa Birliği ile ABD arasındaki ticaret anlaşmasının Türkiye aleyhine bir durum yarattığını belirterek, “Avrupa’dan ABD’ye giden araçlara yüzde 15 vergi uygulanırken, Türkiye’den gönderilen araçlarda bu oran yüzde 25. Bu fark firmalar için yüzde 10’luk bir dezavantaj anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
“Bu durumun ihracat rekabetini olumsuz etkilediğini ve Türkiye’nin bu konuda adım atması gerektiğini” vurgulayan Eroldu, aksi halde sektörün rekabet gücünü kaybedebileceğini dile getirdi.
“Yıl Sonu için Tablo Pozitif”
Eroldu, 2025 yılına ilişkin öngörülerini de paylaşarak, “Temmuz ve ağustos tahminlerimizi koruyoruz. Üretim ve ihracatta geçen yılın üzerinde kapanış bekliyoruz. 1,02 milyon ile 1,1 milyon arasında ihracat rakamı öngörüyoruz. Sektör genelinde pozitif bir görünüm var” ifadelerini kullandı.