Tıptaki adı stenozan tenosinovit olan tetik parmak, parmağı büküp düzleştiren tendonların hareketi sırasında yaşanan bir rahatsızlık durumudur. Bu durum genellikle bir veya birden fazla parmağın hareket ettirilmesi esnasında parmakta takılma, kilitlenme ya da ani bir şekilde ‘tetik’ gibi atlayarak açılması şeklinde kendini göstermektedir. Parmak ilk başta rahat bir şekilde bükülse bile, açılmak istendiğinde bir dirençle karşılaşılır ve ani bir hareketle düzleşir. Bu durum, tetik mekanizmasına benzediği için de bu isimle anılmaktadır.
Tetik parmakta, tendonlar normalde bir tünel gibi görev yapan kılıflar içinde kayarak hareket etmektedir. Fakat bu tendonlarda veya tendon kılıfında iltihaplanma, kalınlaşma ya da nodül oluşumu meydana geldiğinde bu kayma hareketi zorlaşır. Özellikle sabahları daha belirgin olan tutukluk, ilerleyen vakalarda gün boyu devam edebilir ve hatta parmak tamamen kilitlenebilir.
Tetik parmak, erken dönemde fark edilip tedaviye başlanırsa büyük oranda cerrahiye gerek kalmadan iyileşebilir. Fakat ihmal edildiğinde parmakta kalıcı bükülme ya da sertlik gibi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, parmakta takılma, ağrı veya sertlik hissedildiğinde bir ortopedi veya el cerrahisi uzmanına başvurmak önemlidir.
Tetik Parmak Belirtileri Nelerdir?
· Parmakta takılma ya da kilitlenme hissi
· Parmak hareket ettirildiğinde ağrı
· Parmakta sertlik, özellikle sabah saatlerinde
· Avuç içinde, parmak kökünde hassasiyet veya nodül
· Parmakların aniden düzleşmesi veya bükülmesi (tetik hareketi)
Tetik Parmak Oluşumunun Nedenleri Nelerdir?
· Tekrarlayan el hareketleri (özellikle kavrama)
· Şeker hastalığı (diyabet) ve romatoid artrit gibi kronik hastalıklar
· Elin yoğun kullanıldığı işler veya hobiler
· Orta yaş ve üstü bireylerde daha sık görülmesi
· Kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanması
Tetik Parmağın Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İstirahat: Parmak hareketlerinin azaltılması, tendonun dinlenmesini sağlar.
Atel Kullanımı: Parmak hareketini sınırlamak için gece atelleri kullanılabilir.
İlaç Tedavisi: İltihap ve ağrıyı azaltmak için steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar tercih edilir.
Kortizon Enjeksiyonu: Tendon kılıfına uygulanan kortikosteroid enjeksiyonları iltihabı azaltabilir. Birkaç hafta içinde semptomlarda düzelme sağlanabilir.
Fizik Tedavi: Elin esnekliğini korumaya yardımcı olabilir.
Cerrahi Müdahale: İlaç ve enjeksiyonlarla düzelmeyen ileri vakalarda tendon kılıfı cerrahi olarak kesilerek tendonun rahat hareket etmesi sağlanır. Bu işlem genellikle lokal anestezi ile yapılır ve kısa sürede iyileşme sağlanır.
