Türk Hava Kurumu (THK) Üniversitesi'nden Doç. Dr. Mecit Yaman liderliğindeki ekip, termal akımları kullanarak insansız hava araçlarının (İHA) enerji verimliliğini artırmayı amaçlıyor. Bu proje, kuşların havalanma ve uzun süre havada kalma algoritmalarını araştırıyor ve planör tipi uçaklar ile İHA'lar için termal akımları kullanarak daha uzun süre havada kalma olanağı sağlamayı hedefliyor.
Yapay zekânın da kullanıldığı projede, daha az enerji kullanarak uzun süre havada kalacak platformların geliştirilmesi amaçlanıyor. Bu projenin, şehir gözlemleri, atmosferik ölçümler ve güvenlik gibi farklı alanlarda kullanılabileceği belirtiliyor.
"Yeryüzü Ne Kadar Hızlı ve Yüksek Derecede Isıtılırsa Termal Akımlar O Kadar Güçlü Olur"
Yaman, kuşların havalanması ve uzun süre havada kalmalarına ilişkin algoritmaları araştırmak amacıyla THK Üniversitesi desteğiyle 1,5 yıl önce proje başlattıklarını söyledi.
Bu kapsamda, termal akımlarla gerçekleşen havalanma sürecini planör tipi uçaklar ve İHA'larda kullanmayı amaçladıklarını belirten Yaman, geliştirdikleri planör uçağın bu yolla havada kalmasını hedeflediklerini ifade etti.
Yaman, termal akımların, yeryüzünün güneş tarafından ısıtılmasıyla oluşan sıcak hava sütunları olduğunu dile getirerek, şu bilgiyi verdi:
"Güneş ısısı, yeryüzünü ve üzerindeki havayı ısıtır. Isınan hava daha hafif olduğu için yukarı doğru yükselir. Bu süreç sırasında, yükselen sıcak hava yerine daha soğuk hava akar ve bu da bir hava akımı oluşturur. Termal akımlar, özellikle yelkencilik, planörcülük ve paraşütle atlama gibi hava sporlarında önemli bir rol oynar. Genellikle bahar ve yaz aylarında daha güçlüdür. Çünkü bu dönemlerde güneş ışınları daha dik açıyla düşer ve yeryüzünü daha fazla ısıtır. Ancak açık ve güneşli kış günlerinde de zayıf termal akımlar oluşabilir. Yeryüzü ne kadar hızlı ve yüksek derecede ısıtılırsa termal akımlar o kadar güçlü olur."
Her Mevsim Kullanılabilecek
Projede geldikleri aşamayı anlatan Yaman, "Yakın zamanda termal akımları kullanarak havalanan planörün ilk uçuşlarını gerçekleştireceğiz. Her mevsim kullanılabilecek bu sistem, özellikle bahar ve yaz aylarında daha verimli olacak." dedi.
Yaman, söz konusu projenin tamamlanmasıyla planör uçak, İHA gibi küçük hava araçlarının uzun süre havada kalmalarının sağlanacağına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Bu tür uçaklar pek çok farklı enerji kaynaklarıyla uçabilirler. Bizim burada yapmaya çalıştığımız da sürdürülebilirliğe katkı olarak düşünülebilir. Yapay zekayı da kullanarak geliştirdiğimiz projeyle daha az kaynak kullanarak, daha uzun süre havada kalacak platform oluşturmayı hedefliyoruz. Özellikle şehir gözlemleri, atmosferik ölçümler, güvenlik için kullanılabilecek projemiz, pek çok farklı amaca hizmet edebilir. Burada asıl yapmaya çalıştığımız, makine öğrenmesi algoritmalarını geliştirmek ve bunların uygulamasını sağlamak."
