Geçtiğimiz hafta emtia piyasaları, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni gümrük vergisi açıklamaları ve küresel ölçekteki siyasi ve ekonomik gelişmelerle birlikte dalgalı bir görünüm sergiledi.
Federal Açık Piyasa Komitesi'nin yayımladığı toplantı tutanaklarında yer alan faiz indirimi beklentileri ve Fed yetkililerinin piyasaları rahatlatan "güvercin" tonda mesajları, yatırımcıların riskli varlıklara yönelmesini sağladı.
Ancak Washington yönetiminin tarife politikalarında atacağı adımlara dair belirsizlik, varlık fiyatlarında dalgalanmaları beraberinde getirdi.
Dolar endeksindeki yükseliş, emtia üzerindeki baskıyı artıran önemli faktörlerden biri olurken, Trump’ın Kanada’dan yapılacak ithalatlarda 1 Ağustos itibarıyla yüzde 35 oranında ilave vergi uygulayacağını duyurması ve bu oranın misillemelerle daha da artabileceğini belirtmesi, ticaret savaşı endişelerini yeniden alevlendirdi.
Trump'ın ayrıca bakır ithalatına yüzde 50 oranında ek vergi getirileceğini açıklamasıyla birlikte, bakır fiyatları tarihi zirveleri gördü. Uluslararası piyasalarda bakırın libresi 5,81 dolara ulaşarak rekor kırdı.
Öte yandan, gazetecilerin Fed Başkanı Jerome Powell’ın görevden alınıp alınmayacağına ilişkin sorusunu yanıtlayan Trump, “Hayır” cevabını verdi.
Ancak Powell’ı hedef almayı sürdüren Trump, faizlerin “3 puan daha aşağıda olması gerektiğini” dile getirdi.
Tüm bu gelişmelerle birlikte ABD 10 yıllık tahvil faizleri yaklaşık 7 baz puan yükselerek yüzde 4,42 seviyesine çıkarken, dolar endeksi haftayı yüzde 0,7 artışla 97,9 puanda kapattı.
Değerli Metaller, Güçlü Dolara Rağmen Yükseldi
Hafta boyunca değerli metaller, faiz indirim beklentilerindeki azalmaya rağmen Trump'ın agresif tarife politikalarının etkisiyle değer kazandı. Güçlü dolar, normalde talebi azaltırken; ticari gerilimlerin neden olduğu belirsizlikler, yatırımcıların güvenli limanlara yönelmesini sağladı.
Analistler, Trump'ın tarifeler yoluyla küresel ticaret dengelerini sarsmasının, özellikle paladyum gibi stratejik metallerin fiyatlarında etkili olduğunu belirtti.
Ancak otomotiv sektöründeki durağan talepler, fiyat artışının önünde sınırlayıcı bir faktör olarak değerlendiriliyor.
Çin’in ekonomik toparlanmasına dair soru işaretleri sürerken, Çin Merkez Bankası’nın altın rezervlerini sekiz ay üst üste artırması dikkat çekti. Bu hamle, merkez bankalarının altını finansal ve jeopolitik risklere karşı koruma aracı olarak görmeye devam ettiğini gösterdi.
Bu gelişmeler ışığında, ons bazında paladyum yüzde 7,2, gümüş yüzde 4,1, platin yüzde 0,8 ve altın yüzde 0,5 oranında değer kazandı.
Bakırda Tarife Etkisiyle Tarihi Sıçrama
Baz metaller tarafında ise fiyatlar genel olarak dalgalı bir seyir izlerken, Trump’ın bakır ithalatına yönelik yüksek oranlı vergi açıklaması fiyatları yukarı yönlü etkiledi. Uluslararası borsalarda işlem gören bakır fiyatları, Trump’ın açıklamasının ardından rekor seviyeye çıkarak 5,81 dolara ulaştı.
Bu çıkış, bakırın başlıca ihracatçıları arasında yer alan Şili, Kanada ve Meksika’da ekonomik endişeleri tetiklerken, ABD sanayisinde de yükselen üretim maliyetleri konuşulmaya başlandı.
Uzmanlara göre, iç üretimi artırma hedefiyle atılan bu adım kısa vadede piyasalarda volatiliteyi artırabilir. Ancak bazı borsalarda yaşanan arz fazlası, bakırın yükselişini sınırlayarak fiyatlarda geri çekilmeye neden oldu.
Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 10,4 artışla haftayı kapatırken, alüminyum ve çinko yüzde 0,3 değer kazandı. Kurşun yüzde 1,8 ve nikel yüzde 0,8 değer kaybı yaşadı.
Brent Petrolde Jeopolitik Gerilimler Fiyatı Yukarı Çekti
Enerji emtialarında Brent petrol, hafta boyunca arz-talep verileri ve küresel gelişmelerle yön buldu.
OPEC+ ülkelerinin ağustos için beklenenden fazla üretim açıklaması fiyatları baskılarken, ABD'nin 4 Temmuz tatiline yönelik seyahat verilerinde rekor benzin talebinin kaydedilmesi fiyatları destekledi.
Haftanın sonuna doğru Uluslararası Enerji Ajansı’nın “arz daha kısıtlı” yönündeki değerlendirmesi ve ABD’nin Rusya’ya karşı yeni yaptırımlar sinyali vermesi Brent petrolü yukarı çekti.
Diğer yandan, OPEC’in yayımladığı 2025 Dünya Petrol Görünümü raporunda, Çin talebindeki yavaşlamaya dikkat çekilerek 2026–2029 dönemi için küresel petrol talebi tahminleri aşağı yönlü revize edildi.
2026 yılı için talep beklentisi günlük 106,3 milyon varil olarak açıklandı; geçen yılki tahminde bu rakam 108 milyon varildi.
Haftalık verilere göre, Brent petrol varil fiyatı yüzde 3,1 yükselirken, New York Ticaret Borsası’nda doğal gaz yüzde 2,1 düşüş gösterdi.
Tarım Emtialarında Yön Arayışı Sürüyor
Tarım emtiaları da geçtiğimiz hafta ihracat verileri, hava koşulları ve üretim bölgelerinden gelen haberlerle dalgalı bir seyir izledi.
Buğday fiyatları, Rusya’nın ihracat vergisini sıfırlaması ve Karadeniz bölgesindeki rekabetin artmasıyla baskı altına girdi. Temmuz sevkiyatlarının 16 yılın en düşük seviyesine inmesi ve ruble'nin güçlü seyri nedeniyle çiftçilerin ürünlerini elinde tutması da piyasada fiyatları etkiledi.
Ancak Karadeniz limanlarında yaşanan tedarik yavaşlaması, kısa vadede buğday fiyatlarında toparlanma beklentisini güçlendirdi. Mısır tarafında ise ABD Tarım Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, haftalık ihracat satışları 1 milyon 262 bin tonla son iki ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Ek olarak, 888 bin tonluk yeni sezon satışı da küresel talep beklentilerini destekledi.
Brezilya’da ise ikinci ürün hasadının güçlü seyretmesiyle ülke üretimi 132,3 milyon tona yükseltildi. Ancak limanlardaki kargo sıkışıklığı ve Çin’den gelen zayıf alımlar sevkiyatı yavaşlattı.
Tüm bu gelişmelerin ışığında, Chicago Ticaret Borsası’nda mısır yüzde 5,7, soya fasulyesi yüzde 4, buğday yüzde 2 ve pirinç yüzde 1,3 oranında düşüş yaşadı.
Intercontinental Exchange’te ise kahve yüzde 0,6, pamuk yüzde 1,5 değer kaybederken, şeker yüzde 1,1 ve kakao yüzde 0,3 oranında yükseldi.
