ABD Yüksek Mahkemesi, Başkan Donald Trump’ın tartışmalı “doğumla vatandaşlık” düzenlemesiyle ilgili önemli bir karara imza attı. Mahkeme, alt mahkemelerin Trump’ın yürütme emrini durduran geniş kapsamlı tedbir yetkisini sınırlayarak Beyaz Saray’ın bu yöndeki uygulamasının önünü açtı.
Çoğunluk Kararı: Mahkemelere Evrensel Tedbir Yetkisi Yok
Mahkeme’nin 9 yargıcından 6’sı, alt mahkemelerin tüm ülke genelini kapsayan ihtiyati tedbir kararları veremeyeceğine hükmetti. Çoğunluk adına gerekçeli kararı kaleme alan Yargıç Amy Coney Barrett, 1789 Yargı Yasası’nın federal mahkemelere “evrensel” tedbir yetkisi tanımadığını vurguladı.
Kararda, evrensel bir tedbirin ancak Kongre tarafından açıkça yetki verilmesi halinde uygulanabileceği ifade edildi. Böylece Trump yönetiminin göçmenlik politikasında kritik bir engel ortadan kalkmış oldu.
Başkanlık Emrine Yargıdan Net Onay Yok
Yüksek Mahkeme’nin kararı, Trump’ın yürütme emrinin hukuka uygunluğu konusunda kesin bir görüş ortaya koymadı. Ancak liberal kanattaki üç yargıç, kararın aksine Başkan’ın talimatının anayasaya aykırı olduğunu savunarak görüş ayrılığı bildirdi.
Üç Eyaletten Üç Dava Yüksek Mahkeme’ye Taşındı
Trump yönetimi, kısa süreli vizelerle ya da yasal statüsü olmayan kişilerin ABD’de doğan bebeklerine otomatik vatandaşlık verilmesini engelleyen yürütme emrini göreve yeniden geldiği ilk gün imzalamıştı. Bu emre karşı Maryland, Massachusetts ve Washington eyaletlerinde açılan davalarda alt mahkemeler ülke genelinde yürütmenin durdurulmasına karar vermişti.
Trump’ın avukatları, alt mahkemelerin yetkilerini aşarak ülke genelini kapsayan tedbir kararları aldığı gerekçesiyle Yüksek Mahkeme’ye başvurmuştu. Nisan ayında dava dosyalarını incelemeyi kabul eden Mahkeme, uzun süredir tartışılan “ülke çapında tedbir yetkisi” meselesine de nokta koymuş oldu.
Trump’ın İkinci Dönemi için Kritik Karar
Yüksek Mahkeme’nin bu kararı, Trump’ın ikinci başkanlık döneminde hayata geçirmeyi planladığı göçmenlik politikaları açısından büyük önem taşıyor. Kararın, Beyaz Saray’a karşı açılmış 300’den fazla davanın seyrini de doğrudan etkilemesi bekleniyor.
Doğumla Vatandaşlık Tartışması Sıcak Gündemde
ABD’de doğumla vatandaşlık hakkı, yıllardır göçmenlik tartışmalarının merkezinde yer alıyor. Anayasa’nın 14. Maddesi, ülkede doğan herkese vatandaşlık verilmesini garanti altına alıyor. Ancak Trump ve destekçileri, bu hakkın göçmen akışını artırdığı gerekçesiyle sınırlandırılması gerektiğini savunuyor.
Gözler Yeni Döneme Çevrildi
Mahkemenin kararı, ABD siyasetinde göçmenlik başta olmak üzere birçok konuda yargının sınırlarının yeniden tartışılmasına neden oldu. Trump yönetiminin nasıl bir adım atacağı ve Kongre’nin olası yeni düzenlemelerle nasıl bir tavır alacağı önümüzdeki günlerde netlik kazanacak.
